Kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Vạn Tường

Thiếu tướng Trần Thanh Hải, Phó Tư lệnh Quân khu 5 phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: Văn Chương

Từ ngày 7/5/1965, Thủy quân lục chiến Mỹ tiến hành xây dựng căn cứ Chu Lai tại khu vực huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam (nay thuộc thành phố Đà Nẵng), khu vực này giáp ranh với tỉnh Quảng Ngãi. Đây là căn cứ quân sự, hậu cần khổng lồ để tiếp tế cho hệ thống chiến tranh ở phía Bắc lãnh thổ Việt Nam giai đoạn còn bị chia cắt. Ngày 26/5/1965, quân giải phóng ở Quảng Nam đã bắt đầu tổ chức đánh trận đầu tiên, tấn công gây rối loạn, thương vong, tiêu diệt lính Mỹ. Trận đánh này được ghi vào sử sách là trận Núi Thành.

Vào thời gian này, Trung đoàn Ba Gia của Quân khu 5 đã đưa quân về đứng chân tại các xã ven biển Bình Hải, Bình Phú, Bình Tân (nay thuộc xã Vạn Tường và xã Đông Sơn, tỉnh Quảng Ngãi), kéo dài khoảng 25 km dọc ven biển. Từ khu vực này, quân chủ lực có thể tấn công về hướng căn cứ Chu Lai. Việc ém quân tại địa bàn được giữ bí mật vì người dân địa phương che chở cho bộ đội.

Địch phát hiện quân giải phóng nên mở chiến dịch có tên là Starlite (tức Ánh sáng sao), với ý đồ tìm và diệt lực lượng quân chủ lực. Đại tá Peautross, chỉ huy trực tiếp các cánh quân đổ bộ vào thôn Vạn Tường, thôn An Cường, xã Bình Hải và một số thôn thuộc xã Bình Hòa. Tướng Mỹ là Krulak, Tư lệnh lính thủy đánh bộ Mỹ tuyên bố: “Một cái bẫy khép kín hoàn toàn, Việt Cộng không một ai thoát được”.

Chương trình văn nghệ kỷ niệm 60 năm Chiến thắng Vạn Tường. Ảnh: Lê Văn Chương

Ngày 18/8/1965, quân Mỹ huy động lực lượng lên đến 8.000 quân, gồm Sư đoàn 3 lính thủy đánh bộ Mỹ và lính ngụy, sử dụng hơn 100 máy bay trực thăng, 70 máy bay phản lực, 6 tàu đổ bộ, 5 pháo hạm, 44 khẩu pháo và hàng trăm xe tăng, xe bọc thép mở cuộc càn quét. Để phản kích lại, quân ta sử dụng lực lượng đóng quân tại chỗ với 1.500 người bao gồm Trung đoàn Ba Gia, Đại đội 21, Đại đội 31 bộ đội địa phương và lực lượng du kích.

Sau một ngày đêm phối hợp chiến đấu quyết liệt và vô cùng dũng cảm, gan dạ, Trung đoàn Ba Gia cùng quân dân và du kích các xã Bình Hòa, Bình Hải, Bình Phú, Bình Trị (huyện Bình Sơn cũ) đã đánh bại hoàn toàn cuộc hành quân lớn của quân đội Mỹ. Quân ta loại khỏi vòng chiến đấu 919 tên Mỹ, bắn cháy, bắn hỏng 22 xe tăng, xe bọc thép, bắn rơi 13 máy bay…

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Thiếu tướng Trần Thanh Hải, Phó Tư lệnh Quân khu 5 khẳng định, Chiến thắng Vạn Tường không chỉ là thắng lợi về mặt quân sự mà còn là thắng lợi của nghệ thuật chiến tranh nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về nghệ thuật quân sự Việt Nam. Trong đó, nổi bật nhất là bài học lớn về phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân và sự kết hợp tác chiến giữa bộ đội chủ lực và lực lượng vũ trang địa phương, thể hiện tư duy nhạy bén trong nghệ thuật chỉ huy, điều hành chiến dịch của Bộ Tư lệnh Quân khu 5.

Công ty cổ phần thép Hòa Phát Dung Quất nằm tại địa bàn xã Vạn Tường, mỗi năm góp hàng ngàn tỷ dồng vào ngân sách cho tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: Lê Văn Chương

Sau 60 năm trôi qua, vùng đất từng diễn ra trận đánh đã thay da đổi thịt. Từ ngày 1/7/2025, thôn Vạn Tường, xã Bình Hải đã được lấy làm địa danh đơn vị hành chính mới là xã Vạn Tường, gộp các xã Bình Thuận, Bình Đông, Bình Trị, Bình Hải, Bình Hòa và Bình Phước. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đạt 16.832 tỷ đồng. Chiếm gần một nửa thu ngân sách trong số đó là đến từ các nhà máy lớn nằm tại địa bàn xã Vạn Tường.

Trong những năm qua, có rất nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đã đầu tư vào Khu kinh tế Dung Quất nằm tại địa bàn xã Vạn Tường. Có những doanh nghiệp luôn đóng góp ngân sách trên 10.000 tỷ đồng/năm, đó là Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn.

Cựu chiến binh Trịnh Phú Thiện, chiến sĩ trực tiếp tham gia làm nên Chiến thắng Vạn Tường xúc động khi tham dự lễ kỷ niệm chia sẻ cảm tưởng, không bao giờ quên ký ức hào hùng 60 năm về trước, đồng thời cũng rất tự hào vì Vạn Tường hôm nay là địa phương có nhiều doanh nghiệp trở thành đầu tàu của kinh tế tỉnh nhà, đưa Quảng Ngãi không ngừng phát triển.

Lê Văn Chương