Kỷ niệm 70 năm Ngày Thành lập Hải quân nhân dân Việt Nam (7/5/1955 - 7/5/2025)'Cánh sóng thép' giữ Tổ quốc bình yên

Cán bộ, chiến sĩ đảo Sinh Tồn tuần tra bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Ảnh: Đức Anh

“Đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”

Để bảo vệ chủ quyền vùng biển miền Bắc mới được giải phóng, ngày 7-5-1955, Bộ Quốc phòng thành lập Cục Phòng thủ bờ bể - tiền thân của Quân chủng Hải quân.

Dưới sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Đảng, Bác Hồ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân đã trưởng thành nhanh chóng. Từ 2 đơn vị tiền thân là Trường Huấn luyện bờ bể và Xưởng 46 với 141 cán bộ, chiến sĩ; tiếp đó, 2 thủy đội Sông Lô, Bạch Đằng là “những viên gạch đầu tiên” của lực lượng tàu chiến đấu mặt nước của Hải quân nhân dân Việt Nam. Với vũ khí trang bị thô sơ, lạc hậu đã phát triển thành quân chủng của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Ngay trận đầu, bộ đội Hải quân đã anh dũng đánh đuổi tàu khu trục Maddox của Mỹ xâm phạm vùng biển của ta; cùng quân dân miền Bắc đập tan cuộc tập kích bằng không quân của đế quốc Mỹ, bắn rơi 8 máy bay, bắt sống giặc lái, lập chiến công đánh thắng trận đầu ngày 2 và 5-8-1964, nối tiếp truyền thống “đã ra quân là đánh thắng” của Quân đội ta.

Phát huy chiến thắng trận đầu, các lực lượng của Quân chủng Hải quân đã chiến đấu hàng trăm trận, bắn rơi, bắn chìm, bắn bị thương hàng trăm máy bay, tàu chiến, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, cùng quân dân miền Bắc đánh thắng 2 cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ.

Trong 2 lần chống phong tỏa sông biển miền Bắc bằng thủy lôi và bom từ trường, dù phải đối mặt với hy sinh, nhưng bộ đội Hải quân vẫn nêu cao ý chí quyết tâm “đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”, làm nòng cốt, đi đầu, cùng quân và dân ta đánh bại một trong những âm mưu, thủ đoạn thâm độc nhất của địch.

Trên con đường huyền thoại - Đường Hồ Chí Minh trên biển, những người lính “Đoàn tàu không số”, đã vượt qua muôn vàn hiểm nguy từ sự vây ráp của kẻ thù, đến bão tố biển khơi, kiên cường, bền bỉ vận chuyển chi viện cho miền Nam đánh Mỹ - ngụy giành thắng lợi. Đặc biệt, trong Đại thắng mùa Xuân năm 1975, cùng với các đoàn quân tiến về giải phóng Sài Gòn, bộ đội Hải quân phối hợp tiến công, ngăn chặn địch trên hướng biển, nắm chắc thời cơ, kịp thời giải phóng quần đảo Trường Sa - vị trí có ý nghĩa chiến lược, góp phần vào thắng lợi lịch sử của dân tộc.

Những năm sau hòa bình, trong hành trình giữ gìn biển đảo thiêng liêng, nhiều cán bộ, chiến sĩ đã ngã xuống nơi đảo xa, dầm mình trong bão tố, bám trụ giữa muôn trùng sóng gió. Tấm gương anh hùng của các liệt sĩ Gạc Ma năm 1988 đã trở thành biểu tượng bất khuất của lòng trung thành với Tổ quốc, là khúc tráng ca của chủ nghĩa anh hùng cách mạng thời bình.

Khát vọng hiện đại hóa toàn diện

Trước những thách thức ngày càng phức tạp trên Biển Đông, nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, trong đó có vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc đòi hỏi Hải quân nhân dân Việt Nam phải chủ động chuyển mình mạnh mẽ, phát triển theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Quân chủng Hải quân đã chủ động nghiên cứu, nắm chắc, dự báo đúng tình hình; kịp thời tham mưu, đề xuất và xử trí các tình huống đúng đối sách, nhất là các tình huống khó khăn phức tạp, không để bị động bất ngờ, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo, hoạt động kinh tế biển, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định trên biển để phát triển đất nước.

Từ năm 2010 đến nay, cùng với một số lực lượng, Quân chủng Hải quân bước vào giai đoạn phát triển mới, tiến thẳng lên hiện đại, với đủ các thành phần lực lượng: Tàu mặt nước, tàu ngầm, không quân hải quân, pháo binh - tên lửa bờ, hải quân đánh bộ và đặc công hải quân. Chất lượng tổng hợp, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu của các lực lượng thuộc Quân chủng liên tục được nâng lên, thực sự làm nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Trước hết, tổ chức lực lượng của Quân chủng Hải quân được kiện toàn đồng bộ, phù hợp yêu cầu tác chiến hiện đại và chuyên sâu: Tàu mặt nước, tàu ngầm, không quân hải quân, đặc công nước, pháo binh - tên lửa bờ biển, lực lượng phòng không, công binh hải quân... tạo thành một cấu trúc lực lượng liên hợp, có khả năng tác chiến độc lập và hiệp đồng trong mọi tình huống.

Từ những con tàu gỗ đầu tiên, nay Hải quân nhân dân Việt Nam đã làm chủ các tàu hộ vệ tên lửa lớp Gepard, tàu ngầm Kilo, radar tầm xa, tên lửa hành trình hiện đại… Hệ thống điều hành tác chiến đã chuyển từ cơ học sang số hóa, tăng cường khả năng chỉ huy - kiểm soát, cảnh giới và phòng thủ tầm xa trên biển.

Nguồn nhân lực của Quân chủng Hải quân được đào tạo bài bản, theo hướng tinh nhuệ, chất lượng cao. Các học viện, nhà trường không ngừng đổi mới chương trình, nội dung đào tạo, cập nhật công nghệ quân sự hiện đại, kết hợp giữa lý luận và thực tiễn. Nhiều sĩ quan, kỹ sư, thuyền trưởng trẻ được cử đi đào tạo tại nước ngoài, trực tiếp làm chủ các loại vũ khí hiện đại, góp phần hình thành lớp cán bộ chỉ huy mới - có bản lĩnh, có tư duy chiến lược và năng lực quản lý tầm cao. Cán bộ, chiến sĩ luôn nhận rõ vai trò là người chiến sĩ cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân.

Qua 70 năm xây dựng và trưởng thành, Quân chủng Hải quân đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh cùng hàng trăm tập thể, cá nhân được tuyên dương. Nhưng phần thưởng lớn nhất mà Bộ đội Hải quân luôn trân trọng là niềm tin tuyệt đối của Đảng, Nhà nước và nhân dân dành cho lực lượng “gác cửa chủ quyền” giữa đại dương mênh mông. Đây sẽ là điểm tựa tinh thần để toàn quân, toàn dân tiếp tục đặt niềm tin vào Hải quân nhân dân Việt Nam - lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Đại tá Phạm Xuân Bảo