Kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Trường Thanh niên Tiền tuyến Huế

Các đại biểu dự lễ kỷ niệm. Ảnh: BTLS

Đông đảo các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà văn hóa và sinh viên đã đến tham dự. Lễ kỷ niệm để tưởng nhớ về một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc và của quê hương TP. Huế, về những người con ưu tú của quê hương, đất nước, về một ngôi trường có số phận kỳ lạ với tấm lòng tri ân và niềm tự hào sâu sắc.

Cách đây 80 năm vào thời điểm khí thế Cách mạng tháng Tám năm 1945 đang sục sôi khắp cả nước, có một ngôi trường với “số phận kỳ lạ” đã ra đời, đó là Trường Thanh niên Tiền tuyến Huế.

Trường Thanh niên Tiền tuyến Huế khai giảng vào ngày 2/7/1945 theo Sắc lệnh số 15 (ngày 16/6/1945) của Chính phủ Trần Trọng Kim. Mặc dù do Chính phủ Trần Trọng Kim thành lập nhưng trường không phải là một trường võ bị như trường võ bị chuyên môn của các nước, về phương diện tinh thần thì trường hướng đến đào tạo những thanh niên có tinh thần thượng võ, biết trọng kỷ luật, ưa mạo hiểm và đủ nghị lực để đối phó với tình thế khó khăn… Đó là một nơi đào tạo tinh thần quốc gia và tinh thần tự chủ.

Để tránh sự chú ý và can thiệp của Nhật, những người sáng lập ra trường đã tương kế, tựu kế không dùng chữ “quân sự” mặc dù mục tiêu là đào tạo sĩ quan chỉ huy quân sự, nội dung giảng dạy và rèn luyện là các kiến thức, kỹ năng quân sự.

Dù là trường của chính phủ Trần Trọng Kim, nhưng những người sáng lập trường là luật sư Phan Anh và giáo sư Tạ Quang Bửu hoàn toàn không nhằm mục tiêu đào tạo phục vụ cho chính phủ Trần Trọng Kim, mà tranh thủ thời cơ đào tạo một lớp sĩ quan chỉ huy quân đội của một nước Việt Nam độc lập trong tương lai. Số phận kỳ lạ của ngôi trường “xanh vỏ đỏ lòng” xuất hiện vào thời khắc lịch sử đặc biệt của Cách mạng tháng Tám ở Thừa Thiên Huế chính là chỗ đó.

Trường chỉ đào tạo được 1 khóa học và cũng chỉ kéo dài hơn 2 tháng, với 43 học viên và 4 giáo viên do ông Phan Tử Lăng làm hiệu trưởng. Trường được tổ chức theo lối tự quản. Học tập quân sự do ông Phan Tử Lăng và ông Võ Lương phụ trách, còn việc ăn ở, bếp núc… học viên phải tự túc. Hàng ngày, buổi sáng các học viên của trường đi tập quân sự, chiều học lái ô tô, học nghề mộc, cơ khí, học bơi, học cưỡi ngựa hoặc học cách sử dụng vũ khí, cách chỉ huy, một số buổi tự nghiên cứu, thảo luận tại trường.

Các học viên của trường đã trở thành một trong những lực lượng nòng cốt cho cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế và bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ trong những ngày tháng lịch sử của mùa Thu tháng Tám năm 1945. Đi theo cách mạng, trưởng thành trong lò lửa cách mạng, nhiều người trong số họ đã trở thành những chỉ huy quân sự cao cấp, những cán bộ chủ chốt đóng góp nhiều thành tích, chiến công hiển hách trên các lĩnh vực chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa. Trong số 43 học viên của trường thì có 5 người là liệt sĩ, 10 người là đại tá, 8 người mang quân hàm cấp tướng, nhiều người là những giáo sư khoa học tên tuổi.

Theo đại diện Bảo tàng Lịch sử TP. Huế, Trường Thanh niên Tiền tuyến Huế đã trở thành một địa chỉ đỏ, nơi ghi dấu sự kiện lịch sử và truyền thống cách mạng của địa phương. Qua đó, góp phần vào việc giáo dục lý tưởng cách mạng, tình yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc và khơi dậy nhiệt huyết, tài năng, sức trẻ để xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa ngày nay.

N. MINH