Kỷ niệm 90 năm thành lập chi bộ Đoàn đầu tiên: Nơi thắp lửa cách mạng

Bác Hồ về thăm Nhà máy Xi măng Hải Phòng ngày 30/5/1957. Ảnh: tư liệu

Đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của phong trào thanh niên

Xuyên suốt chiều dài lịch sử đất nước, 2 địa điểm trên đã trở thành nơi khởi nguồn của những phong trào thanh niên nổi bật, đóng góp quan trọng vào sự phát triển của thành phố cảng Hải Phòng và cả nước.

Theo cuốn “Tìm hiểu Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh 80 năm một chặng đường lịch sử”, chi bộ Đoàn thứ nhất ra đời tại Nhà máy Xi măng Hải Phòng, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Nguyễn Đức Cảnh, một học viên của Trường Chính trị Quảng Châu do đồng chí Nguyễn Ái Quốc đào tạo. Đồng chí Nguyễn Đức Cảnh cùng lao động với thanh niên công nhân nhà máy, đi sâu tìm hiểu hoàn cảnh của họ, tuyên truyền giác ngộ họ rồi chọn lọc một số thanh niên ưu tú kết nạp vào Đoàn. Chi bộ Đoàn còn ra tờ báo lấy tên “Tia lửa”, bí mật phân phát trong nhà máy để giáo dục và tập hợp thanh niên. Mặc dù chi bộ Đoàn thanh niên cộng sản Nhà máy Xi măng mới thành lập chỉ có sáu đoàn viên (gồm các anh: Tuyến, Phương, Khẩn, Bồi, Thử, Điều) những đảng viên chi bộ trực tiếp chỉ đạo hoạt động của chi đoàn, đánh dấu bước phát triển mạnh mẽ của phong trào thanh niên thành phố Cảng.

Chi bộ Đoàn thứ 2 ra đời tại Trường Bonnal, nơi có phong trào đấu tranh mạnh mẽ của học sinh trong những năm 1925, 1926 và các năm sau. Chi bộ có 11 đoàn viên, chia thành các tiểu tổ, trong đó có một số học sinh ở trường khác. Chi bộ Đoàn Trường Bonnal do Bùi Đức Thanh làm Bí thư. Chi bộ Đoàn có tờ báo in thạch lấy tên “Thanh niên cộng sản” để giáo dục, tập hợp thanh niên học sinh. Các ĐVTN cộng sản ở trường Bonnal hoạt động rất tích cực, nhất là trong công tác tuyên truyền cách mạng, vận động thanh niên đấu tranh. Có tháng, chi bộ Đoàn cho ra đời ba số “Thanh niên cộng sản” nhằm đáp ứng nguyện vọng muốn hiểu biết của thanh niên. Chi bộ Đoàn Thanh niên Cộng sản Trường Bonnal giúp anh chị em học sinh tổ chức ra “Học sinh đoàn” thu hút những học sinh có tinh thần yêu nước, hăng hái hoạt động cách mạng. Lớp học sinh đoàn đầu tiên gồm có: Lê Viêm, Vũ Thiện Tấn, Nguyễn Văn Cúc (tức đồng chí Nguyễn Văn Linh - Tổng Bí thư khóa VI).

Câu lạc bộ khoa học trẻ Cty Xi măng Hải Phòng. Ảnh: Lưu Trinh

Cuốn “Lịch sử Phong trào Thanh niên và tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hải Phòng (1925 - 1975) ghi nhận: “Sự ra đời hai chi bộ Đoàn ở Hải Phòng đã đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của phong trào thanh niên Hải Phòng. Ngay từ khi ra đời, anh em đoàn viên lao vào hoạt động, họ tham gia tích cực các cuộc rải truyền đơn, liên lạc, bảo vệ các cơ quan bí mật. Trong đó có sự kiện ngày 7/11/1929, lần đầu tiên Hải Phòng tổ chức kỷ niệm ngày thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga một cách trọng thể”.

Tiếp nối mạch nguồn truyền thống

Ông Đặng Văn Mấm, nguyên Phó Bí thư thường trực Thành ủy Hải Phòng, một trong những cán bộ kỳ cựu gắn bó với Nhà máy Xi măng Hải Phòng từ những năm 1969, cho biết: “Mấy mươi năm đã trôi qua, nhưng ký ức những ngày sục sôi khí thế được làm việc trong môi trường giàu truyền thống cách mạng đã thôi thúc chúng tôi phấn đấu không ngừng nghỉ”. Ông Mấm được bầu làm Bí thư Đoàn Thanh niên nhà máy xi măng Hải Phòng từ năm 1977 đến năm 1983.

Ông Mấm kể, vào những năm chiến tranh ác liệt, tiếp nối truyền thống anh hùng của thế hệ đi trước, tuổi trẻ Nhà máy Xi măng đã có những đóng góp to lớn trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Tại đây đã thành lập ban Khoa học kỹ thuật trẻ nhằm tập hợp đội ngũ kỹ sư khoa học trẻ nghiên cứu các đề tài khoa học để sản xuất các loại xi măng đặc biệt cho Tổ quốc như: Xi măng P500, P600 để xây Lăng Bác. “Năm 1972, khi Mỹ ném bom phá hoại miền Bắc, phát huy vai trò thanh niên xung kích, tuổi trẻ Nhà máy Xi măng giương cao ngọn cờ chống chiến tranh phá hoại, cùng nhân dân thành phố chiến đấu hết mình bảo vệ thành phố thân yêu”, ông Mấm nhớ lại.

Anh Nguyễn Tuấn Linh, Bí thư Đoàn thanh niên Công ty Xi măng Vicem Hải Phòng cho hay, những trang sử vẻ vang của thế hệ cha anh đi trước là động lực phấn đấu của mỗi bạn trẻ ngày nay. Trong nhiều năm qua, Đoàn thanh niên Công ty Xi măng Hải Phòng luôn là một trong những đơn vị đi đầu trong các phong trào, hành động cách mạng, các hoạt động an sinh xã hội.

Lưu Trinh