Kỹ sư Trần Kim Kính 'sống khỏe' với cây điều

Cây giống tốt sẽ cho sản phẩm tốt

Kỹ sư Trần Kim Kính đã có hàng chục năm nghiên cứu về cây điều tại Viện Khoa học - Kỹ thuật nông nghiệp miền Nam. Bằng nhiều năm kinh nghiệm của mình, ông cho rằng bất cứ loại cây trồng nào cũng vậy, muốn có sản phẩm tốt nhất định phải có cây giống tốt. Ngay sau khi nghỉ hưu, ông đã bắt tay vào nghiên cứu cây giống. Hiện vườn cây giống của ông mỗi năm xuất ra thị trường khoảng 100 ngàn cây giống điều cao sản.

Ông Kính cho rằng: Trong sản xuất cây điều, giống đóng vai trò rất quan trọng, bởi mình trồng giống điều không tốt dù có bón phân, xịt thuốc, chăm sóc kỹ thì năng suất cũng không đạt, chất lượng hạt sẽ không cao. Đối với vườn giống của gia đình tôi, dù quy mô không lớn, chỉ có 4 loại giống nhưng tất cả đều là giống mới, đã được trồng thử nghiệm tại vườn của gia đình và cho năng suất ổn định, hạt mẩy, sáng, dù mấy năm gần đây luôn gặp thời tiết bất lợi. Hiện cây giống của gia đình đã được rất nhiều người dân trong, ngoài tỉnh đặt mua về trồng và cho những phản hồi tích cực.

Dù gặp thời tiết bất lợi nhưng lượng hoa và trái trong vườn điều của gia đình ông Kính vẫn đạt cao so với niên vụ trước

Theo ông Kính, mặc định trong suy nghĩ của người dân, điều cao sản hay điều ghép dù cho trái sớm nhưng tuổi thọ của cây không cao bằng cây điều trồng bằng hạt. Đây là suy nghĩ cực kỳ sai lầm, bởi điều ghép phần gốc cũng được trồng từ hạt, phần ngọn để ghép thường được tuyển chọn từ những cây có năng suất, chất lượng hạt tốt nhất. Thực tế cho thấy, nhiều vườn điều ghép nếu được chăm sóc tốt tuổi thọ lên tới hơn 20 năm.

“Mỗi giống điều phù hợp với từng vùng, miền, khí hậu và đất đai khác nhau. Do đó, giống tốt phải được trồng tại khu vực có thổ nhưỡng phù hợp mới cho năng suất cao, chất lượng tốt. Thời điểm đang công tác tại Viện Khoa học - Kỹ thuật nông nghiệp miền Nam, tôi đã từng chứng kiến một số giống điều ghép được trồng thử nghiệm tại một số tỉnh của nước bạn Campuchia cho trái rất ít, nhưng khi trồng tại các huyện Bù Đăng, Bù Gia Mập, Phước Long lại cho năng suất cao” - ông Kính khẳng định.

Kẻ thù số 1 của cây điều

Cùng với thời tiết, những năm gần đây, bọ xít muỗi được xem là kẻ thù số 1 của cây điều. Có thời điểm nhiều vườn điều không chỉ mất trắng mà còn bị bọ xít muỗi tấn công làm khô lá, chết cành. Ông Kính cho biết: Vòng đời của bọ xít muỗi thường từ 17-20 ngày, khi phát hiện cây điều có bọ xít phải xịt thuốc ngay, sau khi xịt lần 1 khoảng 5 ngày lại xịt thêm 1 lần nữa để tiêu diệt hết những con còn sống sót hoặc những con vừa mới được nở ra từ trứng. Nếu xịt chậm trễ, bọ xít sẽ tấn công chồi non làm khô lá, khiến cây điều không thể đâm chồi để ra bông.

Theo ông Kính, thời điểm thích hợp nhất để phòng bọ xít muỗi là khoảng tháng 9 âm lịch, đây là lúc cây điều bắt đầu ra chồi non. Đến khi điều ra bông được khoảng 20% tiếp tục xịt thuốc thêm 1 lần nữa để tiêu diệt triệt để bọ xít muỗi.

“Người dân lâu nay thường quan niệm rằng, bọ xít muỗi chỉ cần nghe mùi thuốc sâu sẽ bỏ đi, thành ra nhiều người chủ quan mua thuốc sâu về xịt, điều này hoàn toàn sai lầm, bọ xít muỗi sẽ không chết, vừa tốn tiền vừa độc hại cho con người. Muốn tiêu diệt bọ xít muỗi phải xịt đúng thuốc. Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc đặc trị bọ xít muỗi, nhưng tôi thường sử dụng Inmida Cloprid và Aceta Miprid kết hợp với Anfaripec Metin hoặc chế phẩm sinh học, sự kết hợp này không chỉ tiêu diệt bọ xít muỗi hiệu quả mà còn trị sâu cuốn lá và sâu ăn trái rất tốt” - ông Kính lưu ý.

Tỉa cành, tạo tán theo nguyên tắc 70-30

Ông Kính khẳng định: Cắt cành hay còn gọi là tỉa cành, tạo tán, khâu này rất quan trọng với cây điều. Tỉa cành giống như mình làm cỏ đối với các loại cây trồng khác. Với tôi, việc tỉa cành tuân thủ theo nguyên tắc 70-30, tức là chỉ giữ lại 70% số lượng cành trên cây; còn tất cả cành dưới thấp, có lượng ánh sáng hấp thụ ít sẽ được cắt bỏ để cây tập trung dinh dưỡng nuôi những cành còn lại. Việc cắt tỉa cành tưởng đơn giản nhưng thực chất mang lại rất nhiều lợi ích, vừa giúp cây điều giảm thiểu sâu bệnh vừa hạn chế tình trạng khô bông, rụng trái khi gặp mưa. Bởi nếu vườn cây thông thoáng, sau trận mưa thì nước đọng trên cây điều sẽ khô rất nhanh.

Cũng theo ông Kính, khi tỉa cành phải cắt sát thân cây mẹ, vết cắt sẽ liền nhanh hơn. Nếu cắt tỉa không sát, cành cây dễ bị lên mầm non. Sau khi cắt tỉa, nên lấy nhớt thải hoặc thuốc sâu bôi lên vết cắt, vì mùa tỉa cành cũng là mùa sinh trưởng của sâu đục thân. Nếu bôi lên vết cắt khi con sâu sinh sản gặp nhớt thải hay thuốc sâu sẽ bị chết hoặc thối trứng, hạn chế được khoảng 90% sâu đục thân.

Gần cả cuộc đời gắn bó với cây điều, về hưu ông Kính lại tiếp tục nghiên cứu làm cây giống. Với ông, cây điều không chỉ mang lại thu nhập đáng kể cho gia đình, nó còn là bạn, là đứa con tinh thần. Vì đam mê, mỗi ngày ông luôn nỗ lực tìm tòi, học hỏi, nghiên cứu và thử nghiệm cho ra nhiều giống điều và phương cách trồng, chăm sóc mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Mấy năm nay, điều thường xuyên mất mùa, giá lại thấp khiến đời sống một số hộ dân gặp nhiều khó khăn. Là người gắn bó gần cả cuộc đời với cây điều, chứng kiến điều này tôi luôn mong muốn đóng góp một phần kiến thức để hỗ trợ người trồng điều cải thiện thu nhập. Chỉ khi người dân sống khỏe từ loại cây này thì họ mới gắn bó lâu dài, đây mới là nền tảng, là tiền đề vững chắc để củng cố thương hiệu cho hạt điều Bình Phước vươn xa.

Ông TRẦN KIM KÍNH, ấp 9, xã Tân Lập, huyện Đồng Phú

Xuân Túc