Kỳ tích khoa học: Bệnh nhân ung thư được ghép gan lợn bằng phương pháp cấy ghép dị chủng

Các bác sĩ Trung Quốc đã đạt được một cột mốc quan trọng trong nghiên cứu cấy ghép nội tạng từ động vật sang người. (Ảnh: Bệnh viện trực thuộc số 1 của Đại học Y An Huy)

Lần đầu tiên trên thế giới, các bác sĩ Trung Quốc đã cấy ghép gan lợn đã chỉnh sửa gen vào một bệnh nhân còn sống, cột mốc mới nhất trong năm lập kỷ lục đối với các nhà nghiên cứu về cấy ghép từ động vật sang người, được gọi là cấy ghép dị chủng.

Trong một bài vừa được đăng trên tài khoản WeChat, Bệnh viện liên kết số 1 của Đại học Y An Huy cho biết một người đàn ông 71 tuổi bị ung thư gan nặng đã được nhận nội tạng vào ngày 17/5. Đến ngày 24/5, “bệnh nhân đã có thể đi lại tự do, không phát hiện phản ứng thải ghép quá cấp tính hoặc cấp tính, hệ thống đông máu không bị suy giảm và chức năng gan đã trở lại bình thường”.

Thành tựu này tiếp nối bước đột phá khác vào tháng 3 của một nhóm nghiên cứu Trung Quốc từ Đại học Y khoa Không quân đã cấy ghép gan lợn được chỉnh sửa gen đầu tiên cho một bệnh nhân bị chết não.

Cũng trong tháng 3, một bệnh nhân ở Mỹ đã trở thành người đầu tiên trên thế giới được ghép thận lợn biến đổi gen, một thủ thuật trước đây chỉ được thực hiện trên những bệnh nhân chết lâm sàng.

Bệnh nhân bị suy thận giai đoạn cuối đột ngột qua đời vào đầu tháng này. Bệnh viện Đa khoa Massachusetts ở Boston, nơi ca phẫu thuật được thực hiện, cho biết “không có dấu hiệu nào” cho thấy cái chết của ông là do cấy ghép.

Theo Đại học Y An Huy, bệnh nhân thứ hai ở Mỹ, người đã nhận được thận lợn chỉnh sửa gen vào tháng 4, vẫn còn sống và “mang lại hy vọng cho sự phát triển của phương pháp cấy ghép dị chủng từ lợn sang người”.

Tuy nhiên, cũng theo Đại học Y An Huy, sự phức tạp của gan – đóng vai trò trong các chức năng chính của cơ thể như trao đổi chất và miễn dịch – đặt ra thách thức lớn hơn thận và tim, khiến các nhà nghiên cứu Hoa Kỳ cho rằng chức năng của nó “quá mạnh” để cấy ghép xenotransplant. Kết quả mới nhất chỉ ra “công nghệ cấy ghép xenotransplant của nhà khoa học Trung Quốc đã đi đầu thế giới và sẽ trở thành một trong những bước đột phá quan trọng nhất trong lĩnh vực y tế”.

Ủy ban đạo đức cấy ghép nội tạng của Trung Quốc đã phê duyệt nghiên cứu này vì bệnh nhân có một khối u lớn ở thùy gan phải không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác và có nguy cơ bị vỡ.

Gan lợn nặng 514 gram (18 oz), chứa 10 gen được chỉnh sửa để ngăn ngừa đào thải nội tạng và rối loạn chức năng, đã được cấy ghép vào bệnh nhân sau khi các bác sĩ xác nhận thùy trái của gan của anh không thể tự cung cấp đủ chức năng.

Theo Giám đốc bệnh viện Sun Beicheng, Hiện nay, gan lợn được cấy ghép tiết ra khoảng 200ml (gần 7 fl oz) mật vàng mỗi ngày. Kết quả quét xác nhận “lưu lượng máu trong động mạch gan, tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch gan của gan lợn được cấy ghép là hoàn toàn bình thường” một tuần sau cuộc phẫu thuật".

Theo trường đại học, sự thành công của ca phẫu thuật này sẽ giúp “việc cấy ghép gan lợn vào phòng khám có thể thực hiện được”.

Những thành công gần đây của các nhà nghiên cứu Trung Quốc và Mỹ đã làm dấy lên hy vọng việc cấy ghép nội tạng chỉnh sửa gen từ lợn có thể mang lại giải pháp cho tình trạng thiếu nội tạng toàn cầu, với nhu cầu lớn hơn nguồn cung cấp nội tạng con người.

Dương Thùy