Lá đơn đặc biệt của một cựu chiến binh với tâm nguyện hiến xác cho y học

Ngày 21/2, Giám đốc Sở Y tế Nghệ An TS.BSCKII Lê Thị Hoài Chung nhận được một lá đơn đặc biệt – "Đơn xin tình nguyện hiến xác" của một công dân lớn tuổi ở xóm Tam Thịnh, xã Thịnh Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An). Người viết đơn là ông Nguyễn Đình Thái, sinh ngày 1/1/1936.

Nguyện vọng đặc biệt

Nội dung lá đơn, "Tôi là Nguyễn Đình Thái, sinh ngày 1/1/1936, quê quán xóm Tam Thịnh, xã Thịnh Thành, huyện Yên Thành. Nay làm giấy phát nguyện, tình nguyện hiến xác, góp phần nhỏ bé vào nghiên cứu khoa học, Y học. Hiện tại, sức khỏe bình thường không bệnh hiểm nghèo, chỉ bị thoái hóa 2 đầu gối. Vậy kính đề nghị, chính quyền địa phương xác nhận nguyện vọng (hiện vợ đã mất, sống độc thân). Đồng kính xin Giám đốc Sở Y tế hướng dẫn thủ tục tình nguyện hiến xác và hướng cho tôi địa chỉ, cơ sở nào phù hợp nhất để tôi thực hiện…".

Lá đơn tự nguyện hiến xác của ông Thái gửi đến Sở Y tế Nghệ An.

Những câu chữ trong lá đơn của ông Thái cứ quấn quýt, day dứt trong tâm trí chúng tôi. Không dứt ra được, chúng tôi quyết định tới nhà ông - để gặp, để lắng nghe ông nói về quyết định mà nhiều người cho là "điên rồ".

Tìm về xã Thịnh Thành vào ngày đầu tháng 3, chúng tôi được Bà Phạm Như Quỳnh – Phó Chủ tịch UBND xã Thịnh Thành dẫn tới nhà của ông Thái. Bà Quỳnh cho biết: Dù đã 89 tuổi nhưng ông vẫn rất minh mẫn. Ngày 18/02/2025, ông tự viết đơn xin hiến xác và đích thân đi xe máy đến UBND xã để xác nhận hộ khẩu thường trú, để đảm bảo tính chính xác của nguyện vọng này.

Ông Thái sống một mình trong ngôi nhà cấp 4 tại xóm Tam Thịnh, vợ ông mất từ vài năm trước, bốn người con đều lập nghiệp ở TP Vinh và vùng lân cận. Hiện tại, ông có 8 cháu và 4 chắt... Ngoại trừ việc khớp gối đã yếu do thoái hóa khiến việc đi lại hơi khó khăn, sức khỏe ông vẫn khá tốt và rất minh mẫn. Đặc biệt, ông thành thạo sử dụng điện thoại thông minh và các ứng dụng mạng xã hội.

Bà Phạm Như Quỳnh, Phó Chủ tịch UBND xã Thịnh Thành và ông Nguyễn Đình Thái.

Tâm sự với chúng tôi, ông Thái kể: Sau khi lập gia đình, năm 1965, ông nhập ngũ, hành quân 'đi B' vào Nam chiến đấu tại chiến trường Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, rồi Tây Nguyên. Đến năm 1969, ông được điều ra Bắc, về Quân khu 3. Năm 1973, do sức khỏe giảm sút, ông xuất ngũ trở về địa phương. Tại quê nhà, ông tham gia hợp tác xã, gắn bó với ruộng đồng, tiếp tục cuộc sống của một người nông dân chăm chỉ.

"Tôi rất tự hào vì đã trực tiếp đóng góp xương máu của mình cho công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ghi nhận thành tích chiến đấu, năm 1975, tôi được Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam tặng Huy chương chiến sĩ giải phóng. Đến năm 1982, được Chủ tịch nước Võ Chí Công đã trao tặng Huân chương Kháng chiến hạng Ba," ông Thái nói.

"Cuộc đời mình sống có ý nghĩa hơn..."

Trao đổi với chúng tôi về quyết định hiến xác, ông Thái chia sẻ: 'Nếu được lựa chọn lại, tôi vẫn giữ nguyên ý nguyện hiến xác cho y học, khoa học. Từ khi quyết định điều này, tôi cảm thấy cuộc đời mình trở nên ý nghĩa hơn'

Ông Nguyễn Đình Thái: "Hiến xác là chuyện rất đỗi bình thường, mình hiến đi là mình được sống mãi...".

Nhấp chén chè nóng, ông kể tiếp: Năm 2007, ở cái tuổi 71, ông tìm thấy giá trị của lòng từ bi trong Đạo Phật. Với quan niệm "sinh như đắp chăn bông, tử như cởi áo hạ", ông nhìn nhận thân xác như một "bộ quần áo cũ" nhưng cũng sẽ có những giá trị nhất định. Trước đây, tôi sẵn sàng hi sinh tính mạng, thân xác mình để bảo vệ tổ quốc. Thì sau này, khi mình chết đi, thân xác mình cũng nên cống hiến cho sự phát triển của đất nước. Vậy nên, tôi có tâm nguyện được hiến xác cho Y học. Và đối với ông, việc hiến xác đó là hết sức bình thường, mình hiến xác là mình được sống mãi...

"Tâm nguyện này của tôi được hình thành từ 3 năm trước sau khi bà ấy mất đi. Gần đây, tôi có chia sẻ tâm nguyện này với cháu gái và được cháu ủng hộ nên viết đơn gửi đồng chí Giám đốc Sở Y tế để được hướng dẫn cụ thể...", ông Thái nói thêm.

Khi tôi đề cập đến vấn đề chuyện của ông tự nguyện hiến xác cho Y học thì người nhà, bà con ông có cản trở hay không? Ông Thái dứt khoát: "Tôi rất tỉnh táo khi viết thư bày tỏ ý nguyện xin được hiến xác cho Y học sau khi qua đời. Tôi mong sau khi từ giã cõi đời này sẽ làm được điều gì đó có ích cho xã hội. Tôi cũng đã suy nghĩ, trăn trở rất nhiều để đi đến quyết định này".

Ông Thái sống một mình trong ngôi nhà cấp 4 tại xóm Tam Thịnh.

Trao đổi về nguyện vọng của ông Thái, bác sĩ Đinh Văn Chiến, Phó Giám đốc Trung tâm Đào tạo chỉ đạo tuyến kiêm Phó trưởng đơn vị điều phối và ghép tạng, Bệnh viện Hữu nghị đa khoa (HNĐK) Nghệ An, cho biết bệnh viện đã nhận được đơn hiến xác của ông Nguyễn Đình Thái.

Bác sĩ Chiến đánh giá đây là một nghĩa cử cao đẹp, thể hiện sự hy sinh vì cộng đồng. Trong Y học, người hiến xác có vai trò quan trọng, giúp sinh viên và bác sĩ tiếp cận kiến thức thực tế. Vì vậy, họ được gọi là "những người thầy thầm lặng", góp phần to lớn vào sự phát triển của ngành y.

Được biết, hiện tại, Bệnh viện HNĐK Nghệ An chưa đủ điều kiện tiếp nhận hiến xác, mà chỉ có thể tiếp nhận hiến tạng. Vì vậy, theo quy định của Luật hiến ghép mô tạng, bệnh viện đã gửi đơn của ông Nguyễn Đình Thái lên Trung tâm Điều phối Tạng quốc gia. Trung tâm sẽ liên hệ với các cơ sở đủ điều kiện tiếp nhận và bảo quản xác, đồng thời hướng dẫn ông Thái thực hiện các thủ tục tiếp theo.

Theo chị Ngô Thị Lan Anh, nhân viên điều phối và ghép tạng tại Bệnh viện HNĐK Nghệ An, quyền hiến xác và bộ phận cơ thể sau khi qua đời được quy định tại Điều 34, Bộ luật Dân sự. Theo đó, cá nhân có quyền hiến xác hoặc bộ phận cơ thể để chữa bệnh hoặc phục vụ nghiên cứu khoa học, nhưng việc hiến và sử dụng phải tuân theo quy định pháp luật. Đồng thời, việc hiến xác cũng cần có sự đồng ý của thân nhân người đăng ký. Hiện tại, bệnh viện đã liên hệ với ông Nguyễn Đình Thái để nắm tình hình và hướng dẫn chi tiết.

Hoàng Trinh