Lạ lùng hình thức phóng sinh online rằm tháng 7

Mời gọi phóng sinh online

Dịp rằm tháng 7 Âm lịch, trước nhu cầu phóng sinh tăng cao, một số tài khoản facebook, Tiktok đã triển khai dịch vụ phóng sinh online.

Theo dõi một phiên livestream phóng sinh cá chung tôi thấy, tại đây người xem có thể yêu cầu thả cá để cầu nguyện cho người thân hoặc bản thân. Người thực hiện dịch vụ đọc tên và lời cầu nguyện cho người yêu cầu trong khi thả cá, và tính phí cho mỗi con cá được phóng sinh.

Tuy nhiên, dịch vụ này cũng gây ra tranh cãi trong cộng đồng mạng, với một số người bày tỏ hoài nghi về tính chân thật và hiệu quả của việc phóng sinh trực tuyến, thậm chí cảnh báo về khả năng lừa đảo khi cá có thể bị bắt lại sau khi thả. Mặc dù vậy, người thực hiện vẫn tiếp tục mời gọi người xem tham gia và theo dõi kênh của mình.

Những phiên livestream mời gọi phóng sinh online trên nền tảng mạng xã hội gần đây. Nguồn Yeah1

"Ở nước ta, tình trạng người dân mua bán rùa và các loài động vật hoang dã khác để phóng sinh vào khu vực ao, hồ, hay sông tại các đền, chùa vẫn đang diễn ra phổ biến. Nhiều người quan niệm phóng sinh động vật hoang dã là một hành động tử tế, giúp mang lại may mắn cho bản thân và gia đình mà không nhận ra rằng chính hành động mà họ nghĩ là 'thiện lành' đó lại đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tồn vong của các loài rùa trong tự nhiên và các hệ sinh thái của chúng ta", bà Nguyễn Thị Phương Dung, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên ENV cho biết.

Theo các chuyên gia bảo tồn, xuất phát từ thiếu hiểu biết, chưa tìm hiểu kỹ về con vật sắp phóng sinh, người dân rất dễ gây ra tình trạng phóng sinh không đúng lúc, đúng nơi, đôi khi gây tổn hại đến chính con vật được phóng sinh, hoặc vô tình gây ảnh hưởng xấu đến các loài xung quanh.

Chẳng hạn, người dân không phân biệt được rùa núi và rùa nước, chỉ vô tư mua về và đinh ninh rùa là loài ưa nước, sống dưới nước, nên có những trường hợp thả nhầm rùa núi, rùa cạn xuống ao hồ, vô tình xuất phát từ lòng tốt lại làm chúng bị chết đuối, gây sát sanh.

Một số vụ việc đã từng xảy ra rầm rộ, như thả nhầm các loài ngoại lai, xâm thực tràn lan, gây mất cân bằng sinh thái, ảnh hưởng xấu đến quần xã các loài đặc hữu, bản địa trong khu vực. Như vậy, lòng tốt của mình không đúng đối tượng, một vài con vật được phóng sinh một cách vô tư, chưa tìm hiểu cẩn thận, có thể gây thiệt hại khôn lường cho nhiều động vật khác xung quanh.

Phóng sinh đúng cách để không gây hại môi trường

TS Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu biến đổi khí hậu, thuộc Đại học Cần Thơ cho rằng không chỉ phóng sinh những sinh vật ngoại lai gây ra việc lấn át những loài bản địa, mà còn nhiều trường hợp khác. Ngay cả khi thả những loài bản địa, phải xem xét mật độ thả như vậy có phù hợp trong thủy sinh hay điều kiện sống không, thả quá mức thì nó cũng chết. Hoặc là phóng sinh chim thì lại kích thích những người đi bắt chim bán cho người phóng sinh và con chim khi phóng thích ra như vậy cũng đã yếu đi, có thể bị bắt lại hoặc chết đi, như vậy không có ý nghĩa.

Theo bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc Trung tâm ENV, phóng sinh không đúng chỗ thì vô hình trung lại giết hại động vật. Sự thiếu hiểu biết, việc phóng sinh đã gây những tác động không tốt đối với môi trường sống trong vùng.

Phóng sinh một cách bừa bãi chính là tác nhân phát tán của các loài xâm nhập vào môi trường bản địa. Nhiều người đem phóng sinh các loài rắn độc, rùa tai đỏ - những loài có khả năng sinh sản nhanh, ăn tất cả các loài thủy sinh trong ao, làm phá hủy môi trường nước, đe dọa đến sự sống của các loài sinh vật đang sinh sống trong môi trường đó.

Ngoài ra, không ít loài đã chết sau khi được phóng sinh. Nhiều loài chim trời bị bẫy và bán cho những người đi phóng sinh rồi rơi vào vòng luẩn quẩn bắt rồi thả, rồi lại bị bắt khiến những chú chim chết dần chết mòn. Nhiều loài rùa như rùa núi viền, rùa núi vàng thường bị phóng sinh xuống ao chùa, nhưng trên thực tế chúng không thể sống hoặc ở lâu trong môi trường nước. Hầu hết chúng sẽ chết sau vài ngày hoặc một tuần sau khi được thả xuống ao. Nhiều loài trong số chúng được xếp vào nhóm loài đặc biệt nguy cấp và được pháp luật bảo vệ.

Khi phóng sinh, chúng ta hãy làm theo cách tự nhiên, không cần câu nệ hay phụ thuộc vào lễ lạt. Đặc biệt, nên xem xét đầy đủ khả năng động vật được thả sống sót trong môi trường tự nhiên. Cố gắng xem xét hệ sinh thái nhỏ của địa điểm thả, chú ý đến sự phù hợp của các loài và sự cân bằng về số lượng, đồng thời cố gắng sắp xếp và lập kế hoạch hợp lý. Việc giải cứu động vật hoang dã gặp nạn và trả chúng về tự nhiên sau khi hồi phục, về cơ bản khác với việc mua động vật bị săn bắt trong tự nhiên và thả chúng ra.

Theo chuyên gia, việc mua bán động vật rừng để phóng sinh là vi phạm pháp luật trong bảo vệ động vật rừng nguy cấp quý hiếm. Ngoài ra việc mua bán động vật rừng còn kích thích việc săn bắn, bẫy bắt ngày càng rầm rộ (đó là hành động tiếp tay cho tội phạm).

Không nên mua cá, gà, cua, ốc, ếch, lươn… ở chợ để phóng sinh, bởi vì các loài động vật này đa phần được con người nuôi với mục đích cung cấp protein cho cơ thể. Chúng được chăm sóc, nuôi nhốt theo hình thức công nghiệp, bán công nghiệp, khác với sinh sống ngoài tự nhiên. Vì vậy, khi chúng được thả ra tự nhiên sẽ không có khả năng tự kiếm ăn, không có khả năng tìm nơi trú ẩn…, dẫn đến chết (gây ô nhiễm môi trường).

Không nên đem các loài động vật lên chùa để làm nghi thức phóng sinh, bởi vì có thể gây ô nhiễm môi trường tu hành, gây hại cho chùa vì vô tình làm chùa thành nơi tàng trữ động vật rừng trái phép.

Tô Hội