Lạ lùng ngôi nhà thờ có một không hai, xây dựng gần 140 năm chưa xong

A1 NTDDBC: Nhà thờ sau 140 năm xây dựng vẫn dang dở

Thời gian thi công dài lạ lùng

Năm 1882, Giáo hội Công giáo Tây Ban Nha quyết định xây dựng một Vương Cung Thánh Đường tại Barcelona để dâng kính Thánh Gia Thất (Gia đình Chúa Giêsu – Đức Mẹ Maria – Thánh Cả Giuse). Công trình có dự kiến xây dựng và hoàn thiện trong khoảng thời gian chừng trên dưới mười năm nhưng trên thực tế nó lại kéo dài đến gần thế kỉ rưỡi.

Ban đầu, việc thiết kế nhà thờ được giao cho một kiến trúc sư lớn tuổi với phong cách xây dựng theo lối kiến trúc Neo Gothic. Nhưng sau đó vào năm 1883, kiến trúc sư này nghỉ hưu, bởi vậy công trình được giao trực tiếp cho kiến trúc sư trẻ Antoni Gaudi (1852–1926).

Kế thừa công trình xây dựng khổng lồ khi vừa bước qua tuổi 30, Antoni Gaudi đã dành suốt cuộc đời mình cho ngôi thánh đường Sagrada Familia. Trên cơ sở di sản của người tiền nhiệm, Antoni Gaudi cải tiến triệt để kiến trúc của nhà thờ theo phong cách riêng đặc trưng mang dấu ấn cá nhân đột phá, với sự kết hợp pha trộn hài hòa của nhiều trường phái kiến trúc.

Tuy nhiên vào đầu thế kỷ 20, việc thi công gặp khó khăn do nguồn vốn của giáo hội dần cạn kiệt. Sự đóng góp của nhiều nhà hảo tâm khắp nơi thời điểm đó chỉ giúp cầm cự việc xây cất, chứ không thể hoàn thiện việc xây dựng trong một sớm một chiều.

A2 NTDDBC: Những họa tiết cầu kì được KTS Antoni Gaudi thêu dệt

Năm 1926, Antoni Gaudi đột ngột qua đời ở tuổi 74 khi công trình mới hoàn thành được 20% khối lượng, khiến cho việc thi công trở nên khó khăn găp bội. Nhưng cú hích cuối cùng làm ngưng trệ việc xây cất nhà thờ này phải kể đến là cuộc nội chiến tại Tây Ban Nha xảy ra vào cuối thập niên 30 của thế kỉ trước.

Cuộc binh biến là nhát dao bồi làm công trình xây dựng Thánh Đường Thánh Gia Thất kéo dài lê thê xuyên qua 3 thế kỉ. Tới năm 1984, UNESCO vinh danh nhà thờ Sagrada Familia là một trong những di sản của thế giới, điều đó giúp cho nhiều người quan tâm đến việc tái khởi động quá trình hoàn thiện ngôi thánh đường dang dở suốt hơn 100 năm.

Trải qua nhiều năm gián đoạn, công trình rục rịch được xây dựng trở lại nhưng tiến độ và dự toán còn chưa thực sự rõ ràng. Trong khi đó, các hạng mục đã xây dựng trải qua thời gian dài đã xuống cấp khiến cho công tác khảo sát và tiến hành xây dựng, dựa trên bản vẽ chi tiết của cố kiến trúc sư Antoni Gaudi gặp thêm nhiều khó khăn.

Năm 2007, Nhà thờ Sagrada Familia được xếp vào danh sách 12 bảo vật của Tây Ban Nha. Và tới năm 2010, Đức Giáo hoàng Benedicto XVI đã thánh hiến và công bố nhà thờ Sagrada Familia là Vương Cung Thánh Đường Thánh Gia, trong lần viếng thăm Barcelona. Những sự kiện này giúp nhiều người trên thế giới quan tâm đặc biệt tới ngôi thánh đường dang dở Sagrada Familia nên giúp cho quá trình trùng tu, xây dựng tiến triển đáng kể.

A3 NTDDBC: Nét chấm phá nổi bật trên trần nhà thờ thu hút mọi ánh nhìn

Thế nhưng, quá trình hoàn thiện nhà thờ Sagrada Familia không hề đơn giản khi vào năm 2011, tại chính nhà thờ này một cuộc hỏa hoạn lớn đã xảy ra. Lo ngại về nguy cơ mất an toàn và ảnh hưởng tới cảnh quan chung, chính quyền thành phố Barcelona đã từ chối việc cấp giấy phép xây dựng, tiếp tục khiến công việc hoàn tất nhà thờ đi vào ngõ cụt.

Sau nhiều bàn luận và điều chỉnh phương án, vào cuối tháng 6 năm 2019, chính quyền thành phố Barcelona đã cấp giấy phép xây dựng Sagrada Familia. Để có thể tiếp tục thi công nhà thờ Sagrada Familia, ban quản lý công trình đã phải chi trả 4,6 triệu Euro tiền thuế lần đầu cùng 36 triệu Euro trong 10 năm tiếp theo. Công trình xây dựng nhà thờ Sagrada Familia dự kiến hoàn tất vào năm 2026, trong dịp kỷ niệm tròn 100 năm ngày mất của kiến trúc sư Antoni Gaudi tài ba, cha đẻ của công trình.

Quá trình xây dựng nhà thờ Sagrada Familia trở nên dài lạ lùng cách khó hiểu, mỗi lần động tay vào xây dựng thường xảy ra những chuyện ngoài sức tưởng tượng. Có nhiều luồng ý kiến bình rằng Đấng Tối Cao muốn có một công trình dang dở để tỏ bày sự hoàn hảo của Người. Tuy nhiên, những kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng lại cho rằng, công trình có quá nhiều chi tiết kiến trúc phức tạp và đồ sộ đòi hỏi thời gian thi công phải tỉ mỉ, cùng với đó là khối lượng công việc quá lớn đã tiêu tốn nhiều nhân lực vật lực nên chuyện dang dở là điều không có gì lạ lẫm.

Di sản độc đáo có một không hai

Nhà thờ Sagrada Familia được kiến trúc sư người Tây Ban Nha thiết kế dựa trên sơ đồ mặt bằng của lối kiến trúc Gothic. Bên cạnh đó Antoni Gaudi còn kết hợp hài hòa và giao thoa với kiến trúc truyền thống của vùng Catalonia cùng phong cách Art Nouveau tạo nên sự mạnh mẽ, chắc chắn, góc cạnh nhưng cũng đầy mềm mại và huyền bí.

A4 NTDDBC: Dù chưa hoàn thành nhưng nhà thờ vẫn thu hút du khách

Công trình xây dựng dự kiến cao 170m, rộng 60m, dài 90m, với 18 tòa tháp, 3 mặt tiền cùng nhiều nhà nguyện, có sức chứa lên tới 9000 người. Bên trong nhà thờ là không gian rộng lớn với nhiều cột trụ vươn cao tạo thành những vòm cung đa diên liên tiếp.

Về cơ bản phần nội thất của nhà thờ đã hoàn chỉnh với điểm nhấn chính nằm ở những vòm trần uốn cong sâu lắng. Những luồng sáng tự nhiên xuyên thẳng qua vòm trần cùng khuôn cửa kính màu lộng lẫy tạo nên những gam màu đa sắc kết tinh cấu thành nên bức tranh vô cực diễn tả những màu nhiệm cao siêu.

Phía ngoài, hai mặt tiền phụ và nhiều ngọn tháp (được đặt theo tên Chúa Giê su, Đức Mẹ Maria, Thánh cả Giuse, các vị Tông Đồ, các Thánh Sử) đang được gấp rút hoàn tất. Bên cạnh đó, những hạng mục như phòng Thánh phía tây, các tháp trung tâm và tháp Chúa Jesus – tòa tháp cao nhất đang được tiến hành xây dựng khẩn trương.

Ban quản lý công trình cho biết, dự kiến nhà thờ Sagrada Familia sẽ hoàn tất các hạng mục xây dựng vào năm 2026. Khi hoàn thiện, nhà thờ sẽ nổi bật với ngọn tháp chính – tháp Chúa Jesus - cao 170m (thấp hơn 1m so với ngọn đồi Montjuic của Barcelona vì Gaudi tin rằng công trình của mình không nên vượt qua công trình của Chúa) và chiếm lĩnh danh hiệu nhà thờ cao nhất thế giới.

A5 NTDDBC: Nhà thờ Sagrada Familia nổi bật giữa màn đêm Barcelona

Tuy vậ, dù chưa hoàn thiện tổng thể nhưng nhà thờ Sagrada Familia hàng năm vẫn đón tiếp tới 3 triệu khách hành hương từ khắp nơi trên thế giới tới tham quan. Trung bình khi tới đây mỗi du khách phải mất chi phí khoảng 16 - 21USD để vào tham quan bên toàn bộ công trình với tùy chọn có hoặc không có hướng dẫn viên.

Nguồn thu từ việc bán vé cho khách du lịch mỗi năm đóng góp phần đáng kể vào việc xây dựng công trình. Tuy vậy, trong tình hình dịch bệnh như hiện nay, nguồn thu từ khách tham quan giảm sút nghiêm trọng khiến cho ban quản lý không khỏi lo lắng tiến độ thi công chậm trễ do thiếu kinh phí và nguồn cung cấp nguyên vật liệu gặp gián đoạn.

Hơn bao giờ hết, ngôi nhà thờ gần 140 năm xây dựng chưa hoàn tất đang phụ thuộc rất nhiều tình hình dịch bệnh. Những người yêu nghệ thuật – kiến trúc trên thế giới rất mong mỏi nhà thờ cao nhất thế giới với lối kiến trúc độc đáo có một không hai sẽ sớm hoàn thiện để thỏa ước nguyện chinh phục của con người.

Video: Quá trình xây dựng nhà thờ Sagrada Familia xuyên qua 3 thế kỷ

Nhật Nguyên (Tổng hợp)