Lai lịch xác tàu cổ được cho là bảo vật hiếm ở vùng biển Hội An

Ngày 8/11, Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa thế giới Hội An cho biết, lực lượng chức năng đang khoanh vùng bảo vệ hiện trường nơi phát hiện xác tàu cổ, đồng thời tuyên truyền, phổ biến các quy định về bảo vệ di sản văn hóa dưới nước để người dân cùng chung tay gìn giữ.

Những ngày qua, sóng mạnh liên tiếp xâm thực bờ biển, cuốn trôi lớp cát phủ, kết hợp mực nước rút thấp vào buổi sáng, phần thân tàu gỗ dài hàng chục mét lộ rõ hơn. Con tàu nằm song song với bờ, nhiều bộ phận vẫn còn nguyên kết cấu, thu hút sự chú ý của người dân và du khách.

Xác tàu cổ xuất hiện ngày 8/11 trên bờ biển Hội An sau thời gian dài mất dấu. Ảnh: Lê Quốc Việt

Con tàu cổ được phát hiện vào tháng 12/2023 tại khu vực bãi biển Tân Thành (TP Hội An, Quảng Nam cũ). Thời điểm đó, trên bãi cát chỉ lộ ra vài đoạn gỗ.

Chính quyền địa phương đã phối hợp cơ quan chuyên môn lấy mẫu gỗ để xác định niên đại bằng phương pháp đồng vị cacbon. Đến tháng 1/2024, do triều cường và cát bồi lấp, toàn bộ phần thân tàu lại bị vùi sâu trở lại dưới lớp cát.

Thạc sĩ Phạm Phú Ngọc - Phó giám đốc Trung tâm Bảo tồn di sản văn hóa thế giới Hội An cho biết, nhân viên bảo tồn đo đạc và ghi nhận sơ bộ kích thước con tàu, dự kiến sẽ báo cáo chi tiết sau khi đoàn khảo sát của thành phố làm việc đầu tuần tới.

Kết cấu toàn bộ thân tàu. Ảnh: Lê Quốc Việt

Phần thân tàu lộ rõ dấu vết thời gian. Ảnh: Lê Quốc Việt

Theo ông Ngọc, việc trục vớt hay giữ nguyên tại chỗ sẽ được xem xét tùy điều kiện thực tế. Ông nhận định, khâu trục vớt không quá phức tạp nhưng thách thức lớn nhất nằm ở việc bảo quản hiện vật sau khi đưa lên bờ. Nếu không có môi trường phù hợp, các bộ phận gỗ sẽ nhanh chóng hư hại, mất đi giá trị nghiên cứu.

Theo đánh giá ban đầu, con tàu có niên đại khoảng thế kỷ 14 - 16, cấu trúc thể hiện sự giao thoa giữa phong cách đóng tàu Đông Nam Á và Đông Á, được xem là một trong số ít tàu cổ còn khá nguyên vẹn từng phát lộ tại Việt Nam.

Phần lớn thân tàu cổ phát lộ trên biển sau khi thủy triều xuống. Ảnh: Lê Quốc Việt

Ông Ngọc cho rằng, đây là chứng tích quan trọng phản ánh hoạt động giao thương cổ trên tuyến biển Hội An - khu vực từng sầm uất bậc nhất khu vực Đông Nam Á.

“Các phương án xử lý và bảo tồn sẽ được cân nhắc kỹ lưỡng, nhiều khả năng sẽ mời chuyên gia khảo cổ, bảo tồn trong và ngoài nước, kể cả Nhật Bản, tham gia tư vấn để đảm bảo tính khoa học và an toàn cho hiện vật”, ông Ngọc chia sẻ.

Hà Nam