Lãi suất huy động 'nóng' dịp cuối năm: Ngân hàng tư nhân nhập cuộc đua hút vốn, lãi thực tế chạm ngưỡng 7%
Áp lực từ bài toán thanh khoản và tỷ giá trong giai đoạn nước rút cuối năm 2025 đang đẩy mặt bằng lãi suất huy động tại nhóm ngân hàng thương mại cổ phần thiết lập mặt bằng mới. Dù mức niêm yết công khai vẫn tuân thủ quy định, thực tế giao dịch trên thị trường cho thấy mức chi trả thực tế tại một số đơn vị đã vượt xa con số trên bảng điện tử, tạo ra sự phân hóa rõ rệt với nhóm ngân hàng quốc doanh.
Chênh lệch lãi suất nới rộng và hiện tượng "lãi suất ngầm"
Số liệu từ Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho thấy trong hai tuần đầu tháng 11/2025, thị trường tiền tệ ghi nhận đợt điều chỉnh tăng lãi suất huy động trên diện rộng tại các kỳ hạn với biên độ từ 0,1 đến 0,5 điểm phần trăm so với giữa tháng 10. Diễn biến này khiến khoảng cách về lợi tức tiền gửi giữa các nhóm ngân hàng ngày càng nới rộng, đặc biệt ở kỳ hạn 1 tháng và 6 tháng với mức chênh lệch lên tới 3 điểm phần trăm.
Trong khi nhóm ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước vẫn duy trì chiến lược lãi suất thấp, dao động từ 1,6-2,4%/năm cho kỳ hạn 1 tháng và 1,9-3%/năm cho kỳ hạn 3 tháng, thì khối ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân đã nhanh chóng đẩy lãi suất các kỳ hạn dưới 6 tháng lên vùng 4,7-4,75%/năm, tiệm cận mức trần quy định của Ngân hàng Nhà nước.
Điển hình, Ngân hàng Quốc tế (VIB) vừa thực hiện điều chỉnh tăng thêm 0,2%/năm cho các kỳ hạn ngắn và trung hạn. Trên kênh trực tuyến, lãi suất kỳ hạn từ 2 đến 5 tháng tại nhà băng này đã chạm mức trần 4,75%/năm. Đối với các kỳ hạn dài hơn, lãi suất niêm yết từ 6-11 tháng là 5%/năm, trong khi kỳ hạn 24-36 tháng đạt 5,6%/năm. Đáng chú ý, BacABank hiện đang dẫn đầu thị trường về lãi suất niêm yết với mức 6,4%/năm cho kỳ hạn 12-13 tháng.
Bên cạnh bảng lãi suất công khai, thị trường còn ghi nhận hiện tượng thỏa thuận lãi suất ngoài luồng. Nhiều khách hàng phản ánh việc được các phòng giao dịch chào mời mức lãi suất thực nhận cao hơn nhiều so với niêm yết thông qua các hình thức khuyến mãi hoặc tặng tiền mặt. Tại một số đơn vị, dù lãi suất niêm yết kỳ hạn 6 tháng chỉ ở mức 5,5%/năm, nhưng mức thực trả cho khách hàng có thể lên tới 6,7%, thậm chí chạm ngưỡng 7%/năm tùy thuộc vào quy mô khoản tiền gửi. Điều này phản ánh nhu cầu huy động vốn cấp thiết tại một số thời điểm cục bộ của các ngân hàng quy mô vừa và nhỏ.
Áp lực kép từ tăng trưởng tín dụng và tỷ giá
Đà tăng của lãi suất huy động từ đầu quý IV/2025 không chỉ là hiện tượng mang tính mùa vụ mà phản ánh những thách thức thực tế về thanh khoản hệ thống. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối tháng 10/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đã tăng trưởng 14,77% so với đầu năm và tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ giải ngân vốn vay đang bỏ xa tốc độ huy động vốn (mới chỉ tăng khoảng 10%), tạo ra độ vênh thanh khoản buộc các nhà băng phải nâng lãi suất để thu hút dòng tiền nhàn rỗi trong dân cư.
Bộ phận phân tích của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) đánh giá, dù định hướng chính sách tiền tệ năm nay vẫn duy trì sự hỗ trợ, nhưng việc một số ngân hàng đạt mức tăng trưởng tín dụng vượt 20% chỉ sau 9 tháng đã tạo sức ép lớn lên chi phí vốn đầu vào.
Ngoài ra, biến số tỷ giá cũng tác động mạnh đến quyết định điều chỉnh lãi suất của các nhà băng. Lãnh đạo một ngân hàng thương mại nhận định, khi dư địa điều hành tỷ giá không còn nhiều với mục tiêu biến động cả năm được kiểm soát trong biên độ 3-5%, việc chấp nhận để lãi suất huy động nhích lên là giải pháp thị trường cần thiết. Giải pháp này giúp hạn chế tình trạng găm giữ ngoại tệ, gia tăng tính hấp dẫn cho đồng nội tệ, qua đó góp phần ổn định giá trị đồng Việt Nam trong giai đoạn cuối năm.
