Thái Nguyên: Tiếp cận thông tin giúp Định Hóa giảm nghèo hiệu quả

Giảm nghèo bền vững không chỉ là mục tiêu kinh tế – xã hội, mà còn là minh chứng sống động cho tinh thần nhân văn và nguyên tắc “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Với vai trò là trung tâm vùng trung du miền núi Bắc Bộ, tỉnh Thái Nguyên kiên trì, sáng tạo và quyết liệt triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, hướng tới phát triển bao trùm, toàn diện.

Thực hiện Quyết định 90/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về giảm nghèo bền vững, Thái Nguyên xác định đây là một trong ba chương trình trọng điểm quốc gia giai đoạn 2021 - 2025. Ngày 30/6/2022, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Kế hoạch số 101/KH-UBND về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh.

Tổng nguồn lực cho chương trình ước đạt hơn 1.167 tỷ đồng, bao gồm ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương và nguồn xã hội hóa. Trong đó, gần 40% vốn được ưu tiên đầu tư cho hạ tầng thiết yếu tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, phần còn lại tập trung vào hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, tạo việc làm và chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông thôn.

Thái Nguyên xem giảm nghèo không chỉ là nhiệm vụ thường xuyên, mà còn là yêu cầu chiến lược để thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững. Các chính sách được triển khai sâu rộng, khơi dậy ý chí tự lực, tự cường của người dân, kết hợp hài hòa giữa hỗ trợ của Nhà nước và nỗ lực vươn lên của cộng đồng.

Bên cạnh đó, các dự án đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, hỗ trợ sản xuất và cải thiện dinh dưỡng; dự án phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo nghề cho người lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo và thu nhập thấp cũng được triển khai hiệu quả.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tiếp tục phát huy hiệu quả. Trước khi sáp nhập, cả Thái Nguyên và Bắc Kạn cơ bản hoàn thành mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025, nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch; sau hợp nhất, Thái Nguyên có 77 xã triển khai chương trình, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu giảm nghèo toàn diện.

Những nỗ lực đồng bộ đã mang lại kết quả tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều toàn tỉnh giảm từ 10,29% đầu năm 2022 xuống còn 5,46% vào cuối năm 2024, bình quân mỗi năm giảm 1,61%. Vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm từ 19,87% xuống 11,20%, tương đương 8,67%. Dự kiến đến cuối năm 2025, toàn tỉnh Thái Nguyên còn khoảng 19.679 hộ nghèo, chiếm 4,66% dân số.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên, đến đầu năm 2025, toàn tỉnh (gồm tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Kạn cũ) ghi nhận 23.061 hộ nghèo (chiếm 5,46%) và 15.482 hộ cận nghèo (3,67%). Trong nhóm hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ rất lớn với 19.354 hộ, tương đương 83,93% tổng số hộ nghèo.

Giai đoạn 2021 - 2025, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của Thái Nguyên được phân bổ tổng nguồn vốn hơn 1.167 tỷ đồng, gồm 1.113 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương và hơn 53 tỷ đồng ngân sách địa phương. Cùng với đó là 136 văn bản chỉ đạo, kế hoạch, nghị quyết được ban hành nhằm tổ chức thực hiện đồng bộ, thống nhất.

Xã Định Hóa: Từ "vũng lõm" thông tin đến những mô hình sản xuất mới

Những năm gần đây, cùng với việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, tỉnh Thái Nguyên đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Đặc biệt, khi người dân tại các xã, phường được tiếp cận đầy đủ, kịp thời với thông tin, họ đã chủ động hơn trong tư duy phát triển kinh tế, mạnh dạn đổi mới mô hình sản xuất, từng bước thoát nghèo và vươn lên làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương.

Xã Định Hóa là một trong những địa phương làm tốt công tác giảm nghèo thông tin, hỗ trợ tích cực cho bà con trong công tác giảm nghèo. Trước đây, do đặc điểm địa hình đồi núi, nhiều khu vực của xã còn “vũng lõm” sóng điện thoại, hệ thống truyền thanh cơ sở chưa phủ kín, khiến đồng bào dân tộc thiểu số gặp khó khăn trong việc nắm bắt chủ trương, chính sách và các hỗ trợ sản xuất.

Thời gian qua, xã Định Hóa triển khai nhiều giải pháp để người dân được tiếp cận nguồn thông tin hữu ích, thay đổi nhận thức, chủ động vươn lên thoát nghèo. Ảnh: Hà Anh/Mekong ASEAN.

Trước thực trạng này, Đảng ủy và UBND xã Định Hóa đã triển khai hàng loạt giải pháp đồng bộ như tăng cường truyền thông cơ sở, tổ chức tập huấn kỹ thuật, nâng cao năng lực cho cán bộ và các tổ chức đoàn thể.

Các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cũng đóng vai trò “cầu nối" thông tin, tổ chức tập huấn kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, sinh hoạt chuyên đề gắn với tuyên truyền về giảm nghèo đa chiều. Nhờ đó, trên địa bàn xã đã hình thành nhiều mô hình kinh tế hiệu quả, trở thành điểm sáng trong phong trào “dân biết – dân bàn – dân làm – dân hưởng lợi”.

Hiện nay, xã Định Hóa xuất hiện nhiều mô hình kinh tế hộ gia đình mang lại thu nhập ổn định, góp phần đáng kể vào công tác giảm nghèo bền vững. Chăn nuôi gà là một ví dụ điển hình. Nhiều hộ sau khi tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật an toàn sinh học đã mạnh dạn mở rộng chuồng trại và áp dụng các kỹ thuật chăm sóc mới. Nhờ vốn vay ưu đãi và kiến thức tiếp thu, mỗi năm các hộ xuất bán hàng nghìn con gà thương phẩm, mang lại lợi nhuận đáng kể.

Cũng nhờ tiếp cận thông tin, một số hộ chuyển từ nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi trâu, bò theo mô hình kết hợp chăn thả và nuôi nhốt, vừa tận dụng phụ phẩm nông nghiệp vừa đảm bảo vệ sinh môi trường. Mỗi năm các hộ xuất bán nhiều con trâu, bò, tạo thu nhập ổn định và duy trì việc làm quanh năm cho lao động trong gia đình.

Trong lĩnh vực chế biến nông sản, nhiều hộ gia đình chọn sản xuất mì gạo truyền thống. Nhờ các lớp tập huấn về an toàn thực phẩm và xây dựng thương hiệu, họ nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ tại các chợ và siêu thị trong huyện. Mỗi năm các cơ sở tiêu thụ hàng chục tấn sản phẩm, mang lại thu nhập ổn định cho người dân.

Những mô hình trên không chỉ giúp hộ gia đình vươn lên thoát nghèo mà còn lan tỏa tinh thần tự lực, tự cường trong cộng đồng, tạo phong trào học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm sản xuất khắp các xóm bản.

Từ thực tiễn triển khai, UBND xã Định Hóa xác định, để giảm nghèo bền vững, phải khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường trong mỗi người dân. Chính quyền địa phương đã phát động phong trào “Nông dân giúp nhau thoát nghèo”, “Phụ nữ tiết kiệm tín dụng”, “Thanh niên lập nghiệp” gắn với thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Các hoạt động cộng đồng được lồng ghép với tuyên truyền giảm nghèo thông tin, giúp người dân hiểu rõ quyền lợi, nghĩa vụ, chủ động tham gia phát triển kinh tế hộ và cộng đồng.

Xã cũng chú trọng liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản, phối hợp với doanh nghiệp và hợp tác xã xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất đến chế biến và tiêu thụ. Nhờ đó, nhiều sản phẩm địa phương như chè, nấm, mì gạo và chăn nuôi có đầu ra ổn định, giá trị tăng cao, góp phần giảm nghèo bền vững.

Đồng thời, tổ chức nhiều lớp đào tạo nghề nông thôn, chuyển giao kỹ thuật sản xuất, tập huấn kỹ năng số, giúp người dân nắm bắt thông tin nhanh, ứng dụng công nghệ trong sản xuất, tiêu thụ nông sản. Việc biểu dương, khen thưởng gương điển hình vượt khó, thoát nghèo bền vững được thực hiện thường xuyên, tạo động lực lan tỏa trong cộng đồng.

Khi thông tin được truyền tải đến đúng đối tượng, người dân bắt đầu thay đổi nhận thức. Như vậy, giảm nghèo không chỉ là nhận hỗ trợ từ Nhà nước mà còn là chủ động nắm bắt kiến thức, ứng dụng vào sản xuất và liên kết hợp tác để phát triển bền vững.

Các mô hình kinh tế hộ gia đình phát triển mạnh đã góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào dân tộc, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu trong giai đoạn tới.

Hà Anh