Làm bạn với AI, nhưng đừng để AI quyết định thay
AI đang trở thành 'trợ thủ' quen thuộc của học sinh trong học tập và giải trí. Thế nhưng, nếu lạm dụng, công nghệ thông minh này có thể khiến trẻ em dần xa rời thế giới thật và kỹ năng giao tiếp cần thiết.
Khi AI khiến trẻ em ít trò chuyện với nhau hơn
Ngày nay, trí tuệ nhân tạo (AI) không còn là điều gì xa lạ. Chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, học sinh có thể nhờ AI giải bài toán, viết bài văn, tra từ điển, luyện nói tiếng Anh… Tốc độ, chính xác và tiện lợi là điều không ai phủ nhận.
Tuy nhiên, trong khi AI hỗ trợ học tập hiệu quả, nhiều người bắt đầu lo lắng: liệu việc sử dụng AI quá nhiều có khiến trẻ em mất dần kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm và chia sẻ cảm xúc – những điều quan trọng cho sự phát triển xã hội?
Sự bùng nổ của AI dần len lỏi vào việc học tập, đời sống hằng ngày của các em học sinh.
Bạn An (lớp 7, TP.HCM) kể rằng từ khi dùng AI, bạn không còn hỏi bài bạn bè hay thầy cô nhiều như trước. “Mỗi khi gặp bài toán khó, em chỉ cần chụp hình rồi gửi vào ứng dụng AI, vài giây sau là có lời giải chi tiết,” An nói. Còn Minh (lớp 8) thì thường xuyên luyện nói tiếng Anh với chatbot thay vì trò chuyện cùng các bạn trong lớp.
Những trường hợp này cho thấy AI đang dần thay thế nhiều hoạt động tương tác giữa người với người. Không ít giáo viên phản ánh rằng học sinh hiện nay gặp khó khăn trong việc thảo luận nhóm, lắng nghe người khác hay trình bày ý kiến một cách rõ ràng.
Giáo viên, phụ huynh lo ngại AI dần khiến trẻ 'mất kết nối' với thế giới thực.
Một giáo viên tại Hà Nội chia sẻ: “Tôi từng giao bài làm việc nhóm cho học sinh lớp 6, nhưng nhiều em không biết cách phối hợp, thậm chí ngại nói chuyện với bạn vì ở nhà chỉ tiếp xúc với thiết bị điện tử.”
Không chỉ trong học tập, AI còn hiện diện trong game, mạng xã hội, video ngắn. Nhiều học sinh dành hàng giờ trước màn hình, chơi game hoặc xem video do AI gợi ý. Điều này khiến các em có xu hướng “sống trong thế giới ảo”, ít vận động, ít gặp gỡ bạn bè, và dần trở nên thu mình.
Làm bạn với AI một cách thông minh để không ‘mất kết nối’ với thế giới thật
Điều quan trọng không nằm ở việc có dùng AI hay không, mà là dùng như thế nào. AI là công cụ thông minh, nhưng nếu để nó làm thay tất cả mọi thứ thì chính chúng ta sẽ mất đi cơ hội học hỏi và phát triển.
Khi gặp bài khó, thay vì để AI giải ngay, học sinh có thể thử trao đổi với bạn bè, thầy cô, sau đó mới dùng AI để kiểm tra lại hoặc tham khảo cách trình bày khác. Việc này không chỉ giúp ghi nhớ lâu hơn mà còn rèn kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm.
Sử dụng AI một cách thông minh sẽ giúp trẻ tiến bộ nhanh chóng và hiệu quả.
Ở góc độ gia đình và nhà trường, cha mẹ và thầy cô cần đồng hành cùng học sinh trong việc sử dụng AI. Thay vì cấm đoán, hãy hướng dẫn cách chọn lựa ứng dụng phù hợp, đặt thời gian sử dụng hợp lý và khuyến khích các em tham gia hoạt động ngoài trời, gặp gỡ bạn bè, chơi thể thao hoặc làm việc nhóm để phát triển toàn diện.
AI sẽ còn tiếp tục phát triển, ngày càng thông minh và gần gũi hơn. Nhưng dù hiện đại đến đâu, AI cũng không thể thay thế tình bạn, sự đồng cảm hay kỹ năng sống mà chỉ có thể học được qua những tương tác thật. Học sinh thời đại mới hoàn toàn có thể làm bạn với AI – miễn là biết làm chủ công nghệ, không để công nghệ dẫn dắt mình.
