Lạm dụng rượu, bia có nguy cơ tàn tật và tử vong

Lực lượng chức năng kiểm tra nồng độ cồn người điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Ảnh: THÁI HẢI

Hệ lụy từ rượu, bia

Gần đây Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Dương đã tiếp nhận bệnh nhân nam ở TP.Bến Cát nhập viện trong tình trạng đau bụng vùng mạn sườn trái xuyên ra sau lưng, người mệt mỏi. Hai ngày trước khi vào viện, người bệnh có uống rượu, sau đó xuất hiện tình trạng đau tức bụng vùng mạn sườn trái, từ đau âm ỉ đến đau dữ dội. Sáng cùng ngày vào viện, người bệnh xuất hiện đau tức bụng vùng mạn sườn trái, đau liên tục.

Ngay khi tiếp nhận người bệnh, các bác sĩ đã nhanh chóng thăm khám và chỉ định các xét nghiệm, cận lâm sàng cần thiết để kiểm tra. Kết quả chụp CT ổ bụng và xét nghiệm cho thấy người bệnh có hình ảnh viêm tụy cấp Balthazar D, gan nhiễm mỡ. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị viêm tụy cấp Balthazar D, tiếp tục được theo dõi, điều trị.

Triệu chứng viêm tụy cấp do rượu, bia 100% bệnh nhân đều có biểu hiện đau bụng, điển hình là cơn đau bụng xuất hiện đột ngột và dữ dội ở vùng trên rốn rồi lan dần lên ngực, sang hai bên mạn sườn rồi xiên ra sau lưng. Bệnh nhân mắc bệnh viêm tụy cấp do rượu, bia có biến chứng xuất huyết hoại tử, trụy tim mạch và suy thận.

Hay trường hợp bệnh nhân nam ở huyện Bàu Bàng đến bệnh viện khám vì lý do mệt mỏi, chán ăn, khó ngủ, đau mỏi các khớp kèm theo đau tức bụng vùng thượng vị (trên rốn), bị tiêu chảy 3-4 lần/ngày. Khai thác tiền sử bệnh, được biết bệnh nhân đã uống rượu nhiều năm với trên 500ml/ngày.

Sau khi được các bác sĩ trực tiếp khám lâm sàng nhận định tình trạng bệnh, bệnh nhân được chỉ định xét nghiệm đánh giá công thức máu, các yếu tố đông máu, chức năng gan, thận, viêm gan virus, đường máu, mỡ máu, siêu âm ổ bụng và đàn hồi mô gan, nội soi thực quản dạ dày để tìm nguyên nhân gây ra các biểu hiện bất thường. Kết quả xét nghiệm cho thấy các chỉ số men gan đều tăng cao; đặc biệt chỉ số đánh giá tình trạng nhiễm độc gan tăng hơn 90 lần so với giới hạn bình thường. Viêm gan virus âm tính, glucose máu và HbA1C tăng. Chẩn đoán hình ảnh, siêu âm ổ bụng cho thấy xơ gan, gan nhiễm mỡ độ II, túi mật to, nội soi viêm dạ dày có sẹo loét hành tá tràng. Bệnh nhân được chỉ định nhập viện điều trị cho đến khi tình trạng bệnh ổn định.

Bác sĩ Trần Văn Chung, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cho biết rượu, bia là một trong những yếu tố nguy cơ xếp thứ hai trong 10 nguy cơ gây tàn tật và tử vong hàng đầu tại Việt Nam. Sử dụng rượu, bia đã và đang gây nên gánh nặng đối với y tế, kinh tế và gia tăng các vấn đề xã hội. Rượu, bia là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh, chấn thương và là nguyên nhân gián tiếp của ít nhất 200 loại bệnh tật nằm trong danh mục phân loại bệnh tật quốc tế. “Rất nhiều người nhập viện do các bệnh liên quan đến rượu, bia như xơ gan, viêm gan, xuất huyết tiêu hóa, viêm loét dạ dày tá tràng, hội chứng cai rượu và các bệnh ung thư vòm họng, gan, dạ dày, thực quản, ruột, vú… Mặc dù để lại hậu quả nặng nề, nhưng nhiều người vẫn còn thờ ơ, xem nhẹ tính mạng của mình cũng như người khác”, bác sĩ Trần Văn Chung nói.

Hạn chế sử dụng rượu, bia

“Nói đến tác hại của rượu, bia, mọi người thường nghĩ ngay đến tai nạn giao thông và rối loạn tâm thần. Thực tế hậu quả của việc uống rượu, bia rất đa dạng và phức tạp hơn rất nhiều. Tác hại của rượu, bia chính là do chất cồn (ethanol) gây ra, thông qua 3 cơ chế trực tiếp là: Độc mãn tính, độc cấp tính và khiến người uống lệ thuộc”, bác sĩ Trần Văn Chung cho biết thêm.

Hiện tỷ lệ sử dụng rượu, bia ở Việt Nam đang gia tăng ở mức báo động, đặc biệt giới trẻ. Việt Nam xếp thứ hai trong các nước khu vực Đông Nam Á, xếp thứ 3 châu Á về mức tiêu thụ bình quân rượu, bia/người. Tình trạng uống rượu, bia đến mức nguy hại cũng đang rất phổ biến ở người trưởng thành. Đáng lưu ý, tỷ lệ uống rượu, bia ở mức nguy hại đều tăng cao qua các năm, nhất là ở nam giới. Cứ 3 nam giới thì có 1 người uống ở mức nguy hại. Việc sử dụng rượu, bia và đồ uống có cồn khác có xu hướng tăng nhanh lượng tiêu thụ bình quân ở lứa tuổi trưởng thành. Rượu thường được dùng làm dung môi và dẫn chất cho một số bài thuốc đông y (ngâm rượu thuốc), hoặc dùng một liều nhỏ trước bữa ăn có tác dụng kích thích khai vị. Tuy nhiên, nếu lạm dụng rượu, bia sẽ rất có hại cho sức khỏe. Để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình, bạn bè, hãy hạn chế sử dụng rượu, bia. Trong trường hợp uống rượu, bia cần uống đúng cách, đúng liều lượng.

Không nên uống rượu lúc đói, vì sẽ làm tăng kích ứng dạ dày, dẫn đến viêm loét dạ dày, chảy máu dạ dày. Trước khi uống rượu nên uống nước lọc, nước ép, nước canh và đặc biệt là ăn rau xanh giúp giảm nồng độ cồn của rượu; nên ăn thức ăn giàu protein khi uống rượu để làm chậm quá trình hấp thu rượu vào máu.

- Không nên uống rượu với đồ uống có gas vì sẽ làm quá trình hấp thu cồn vào máu nhanh hơn.

- Người đang sử dụng aspirin thì nên tránh uống rượu, vì aspirin có thể gây chảy máu dạ dày khi đói và tăng hấp thu rượu vào trong máu. Thời gian uống rượu, bia và dùng aspirin là 1 ngày.

- Không nên uống rượu với cà phê, cà phê có thể xua tan cơn buồn ngủ, khiến bạn cảm thấy tỉnh táo hơn, nhưng không làm giảm nồng độ cồn trong cơ thể, nhiều người sẽ cảm thấy mình chưa say nên sẽ uống nhiều rượu hơn, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

KIM HÀ