Lạm dụng thuốc lá và rượu bia, người đàn ông mắc ung thư dạ dày dạng hiếm

Khoảng 2 tháng trước, ông Ngọc xuất hiện cảm giác đầy bụng khó tiêu, đau tức thượng vị. Trong thời gian này, ông đã thăm khám tại 2 bệnh viện, được nội soi dạ dày nhưng chỉ phát hiện có ổ loét lớn, sinh thiết cho kết quả âm tính.

Khám sức khỏe thường kỳ là biện pháp quan trọng nhằm phát hiện sớm bệnh lý ung thư tiêu hóa.

Dù tuân thủ quy trình điều trị nhưng triệu chứng của người bệnh không thuyên giảm, có dấu hiệu nặng thêm. Muốn khẳng định kết quả một lần nữa, ông Ngọc đến bệnh viện thăm khám.

Kết quả nội soi dạ dày người bệnh phát hiện hình ảnh niêm mạc thâm nhiễm cứng chắc quanh hang vị gây hẹp không hoàn toàn.

Với sự hỗ trợ của nội soi phóng đại ánh sáng dải tần hẹp (NBI), bác sĩ nhìn rõ các tổn thương dù rất nhỏ trên bề mặt niêm mạc. Tổ chức thâm nhiễm lan ra mặt trước dạ dày. Trung tâm vùng này có loét 15 mm.

Trên hình ảnh nội soi phóng đại tới 100 lần của camera gắn ở đầu dây, bác sĩ quan sát có thay đổi vi bề mặt và vi mạch máu, thấy rất rõ tổn thương về mạch máu, cấu trúc bề mặt, bờ tổn thương nên có thể sinh thiết lấy đúng được tế bào ung thư.

Kết quả giải phẫu bệnh cho thấy các mảnh tổ chức đáy ổ loét và các mảnh niêm mạc dạ dày có mô ung thư. Bác sĩ kết luận người bệnh mắc ung thư dạ dày típ tế bào nhẫn (Signet ring cell carcinoma) gây hẹp môn vị.

Ung thư tế bào nhẫn là loại ung thư ác tính ít gặp xảy ra ở nhiều tạng, 90% loại ung thư này nằm ở dạ dày. Loại tế bào nhẫn còn có thể gặp ở nhiều vị trí khác ở đường tiêu hóa như khoang miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, đại tràng, trực tràng…

Nữ giới hay gặp ở vú, buồng trứng, tử cung và các tạng như phổi, tuyến giáp, thận… Tế bào nhẫn chứa chất nhầy, rất giàu tế bào chất, nhân bị tế bào chất ép dẹt vào một bên trông giống chiếc nhẫn, chiếc vòng.

TS.Vũ Trường Khanh, Trưởng Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, trường hợp mắc ung thư tế bào nhẫn còn gọi là ung thư dạ dày thể ẩn vì nội soi dạ dày thông thường rất dễ bỏ sót khi bệnh ở giai đoạn sớm.

Nếu phát hiện được giai đoạn sớm giúp tiên lượng điều trị tốt hơn. Phát hiện ở giai đoạn muộn tiên lượng điều trị rất xấu, thời gian sống trung bình của người bệnh giai đoạn này là 16 tháng so với 35 tháng của ung thư dạ dày không phải thể nhẫn.

Ở giai đoạn đầu do tổn thương nằm dưới niêm mạc tiết chất nhầy nên người bệnh không có triệu chứng. Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể xuất hiện triệu chứng ở đường tiêu hóa không đặc hiệu như khó tiêu, khó nuốt, buồn nôn, nôn, đau bụng, đầy bụng sau bữa ăn, chán ăn, xuất huyết tiêu hóa, xanh xao, mệt mỏi…

Bệnh dễ bỏ sót nếu không thực hiện đúng quy trình nội soi. Ở giai đoạn sớm khi tổn thương ở lớp niêm mạc, kỹ thuật cắt tách hay cắt hớt niêm mạc qua nội soi đường miệng giúp phát hiện, điều trị khỏi hoàn toàn. Ông Ngọc mặc dù được nội soi 2 lần vẫn chưa có chẩn đoán chính xác bởi một số lý do.

Ung thư tế bào nhẫn tại dạ dày thường thâm nhiễm và tổn thương ăn sâu xuống phía dưới nên sinh thiết có khả năng cho kết quả âm tính giả, việc này có thể khắc phục được bằng sử dụng máy nội soi phóng đại.

Một số lý do nữa là xét nghiệm mô bệnh học, nếu sử dụng nhuộm PAS giúp cho chất nhầy trong tế bào nhân ung thư hiện lên rất rõ trong những trường hợp mà sinh thiết lấy được ít tế bào ung thư.

Trong trường hợp không điển hình có thể nhờ tới xét nghiệm hóa mô miễn dịch để khẳng định đây là tế bào ung thư biểu mô. Những phương pháp để khắc phục những khó khăn trong trong chẩn đoán thì tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có thể làm thường quy được.

Người bệnh có tiền sử uống rượu và hút thuốc, khi bị viêm loét dạ dày hoặc bắt đầu xuất hiện tổn thương giai đoạn sớm, các chất kích thích có thể là yếu tố thúc đẩy nguy cơ phát triển ung thư.

Đặc biệt, nguy cơ phát triển ung thư do uống rượu cao hơn đáng kể ở những người hút thuốc. Tiến sĩ Khanh giải thích, ethanol (rượu nguyên chất) và sản phẩm phụ độc hại là acetaldehyde gây tổn hại tế bào bằng liên kết với DNA, khiến tế bào sao chép không chính xác; ảnh hưởng đến mức độ hormone, thay đổi cách tế bào phát triển và phân chia; tổn thương mô trực tiếp, làm tăng sự hấp thụ các chất gây ung thư khác.

Tình trạng của người bệnh có chỉ định phẫu thuật cắt phần dạ dày tổn thương, vét hạch, tái lập lưu thông tiêu hóa. Đồng thời, tùy vào tình trạng sức khỏe, sự phối hợp liên khoa giữa tiêu hóa, ngoại tiêu hóa và ung bướu giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Người bệnh sau cắt dạ dày có thể điều trị hóa chất, thuốc đích hay miễn dịch nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót, giảm tối đa nguy cơ tiến triển bệnh.

Theo TS.Khanh, nội soi dạ dày ống mềm giúp bác sĩ thao tác, soi kỹ từng vị trí nhằm phát hiện chính xác tổn thương, không bỏ sót bệnh. Nhiều người dù đi khám nhiều nơi nhưng bị bỏ sót tổn thương ở giai đoạn sớm.

Hầu hết người bệnh ung thư dạ dày đều phát hiện ở giai đoạn muộn, khi bệnh không còn khả năng điều trị khỏi hoàn toàn. Bệnh nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, khi tổn thương ở lớp niêm mạc, được phát hiện qua nội soi thì có thể cắt tách niêm mạc bằng kỹ thuật ESD hoặc EMR qua nội soi đường miệng mà không phải phẫu cắt dạ dày và điều trị bổ trợ thêm như hóa chất.

Tại Việt Nam chỉ dưới 5% ung thư dạ dày được chẩn đoán ở giai đoạn sớm. Theo thống kê tỷ lệ ung thư dạ dày tiến triển bị bỏ sót trên nội soi từ 5 - 10 % số trường hợp.

Quá trình nội soi dạ dày tầm soát ung thư sớm cần đảm bảo không bỏ sót tổn thương khi người bệnh nhịn ăn trước đó 6 - 8 giờ, uống thuốc tan bọt và nhầy trước nội soi 15 - 20 phút, thời gian gây mê đủ để bác sĩ quan sát, chụp ảnh, ghi hình tất cả các vị trí theo quy định.

TS.Khanh nhấn mạnh, việc khám lâm sàng, hỏi kỹ lưỡng tiền sử bệnh giúp bác sĩ đưa ra đánh giá toàn diện, lựa chọn chỉ định phù hợp.

Trong đó, nội soi tiêu hóa với sự hỗ trợ của các thiết bị máy móc hiện đại, ống mềm nội soi có gắn camera độ phân giải cao, phóng đại hàng trăm lần giúp bác sĩ có nhiều kinh nghiệm nhanh chóng phát hiện và điều trị khỏi cho người bệnh ngay ở giai đoạn sớm, tránh để ung thư tiến triển làm ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng sống của người bệnh.

D.Ngân