Làm gì để 'hạ nhiệt' giá thịt lợn?

Giống giá cao, người chăn nuôi gặp khó

Tại Hà Nội, các tiểu thương cho biết, tuần qua giá lợn móc hàm có lúc lên tới 110.000 đồng/kg, giờ có giảm xuống còn 105.000 đồng/kg, nhưng vẫn cao hơn mức 90.000-95.000 đồng/kg trước đây. Giá thịt lợn hơi tại thị trường miền Bắc hiện khoảng 72.000-74.000 đồng/kg; giá lợn hơi miền Trung và Tây Nguyên 71.000-78.000 đồng/kg; giá lợn hơi miền Nam khoảng 78.000-79.000 đồng/kg.

Theo ông Nguyễn Văn Trọng, Phó chủ tịch Hiệp hội Trang trại và Doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam, giá thịt lợn cao trong thời gian gần đây đang gây ảnh hưởng tới người tiêu dùng và cũng không tốt cho ngành chăn nuôi.

Tìm hiểu nguyên nhân tại sao giá lợn hơi xuất chuồng lại cao như vậy. Chúng tôi trao đổi với anh Võ Văn Hùng, một hộ chăn nuôi ở thị xã Chơn Thành, tỉnh Bình Phước thì được biết, vừa rồi, đàn lợn hơn 300 con của anh chết gần hết. Nguyên nhân do anh chủ quan không tiêm phòng cho lợn đầy đủ nên lợn chết do bị bệnh tai xanh, bệnh dịch tả lợn châu Phi. Trường hợp của anh Hùng cũng như nhiều hộ chăn nuôi lợn bị chết do dịch bệnh thời gian qua không phải là hiếm. Còn nhớ những tháng 5, 6, 7, 8 năm 2024 ở nước ta, dịch tả lợn châu Phi đã bùng phát ở nhiều địa phương: Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hòa Bình, Nghệ An... gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi, doanh nghiệp chăn nuôi. Đây chính là một trong những nguyên nhân khiến sản lượng lợn thương phẩm trong nước sụt giảm, đẩy giá lợn tăng lên như hiện nay.

Gian hàng trưng bày, giới thiệu thịt lợn của Tập đoàn Masan tại Hà Nam.

Trò chuyện với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Tống Xuân Chinh, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chia sẻ: Một trong những nguyên nhân chính khiến sản lượng lợn giảm, giá tăng thời gian qua là do tỷ lệ tiêm phòng vaccine hiện vẫn ở mức thấp, đáng lo ngại nhất là tỷ lệ tiêm phòng vaccine bệnh dịch tả lợn châu Phi, lợn tai xanh thấp, làm lợn chết khi dịch bệnh xuất hiện. Năm 2024, nhiều hộ dân đã phải bỏ chăn nuôi khi xảy ra dịch do không còn vốn để tái đàn. Lấy ví dụ, đàn lợn của tỉnh Đồng Nai trước đây khoảng 2,5 triệu con, là một trong những địa phương chăn nuôi lớn nhất của cả nước, thế nhưng hiện nay đàn lợn của địa phương này chỉ còn khoảng 800-900 nghìn con. Lý do nữa, theo quy định của Luật Chăn nuôi năm 2018, có hiệu lực ngày 1-1-2020, cấm chăn nuôi trong thị trấn, thị xã, thành phố, khu vực dân cư... Và chỉ tính riêng ở Đồng Nai, nếu chiếu theo quy định trên thì hơn 3.000 hộ chăn nuôi này sẽ phải chuyển địa điểm chăn nuôi. Tuy nhiên, việc bố trí đất chăn nuôi đúng quy định của Luật Chăn nuôi lại không hề đơn giản. Vì thế, không ít hộ dân ở địa phương này tạm thời phải dừng chăn nuôi.

Một nguyên nhân khác khiến sản lượng lợn thương phẩm sụt giảm là do lợn giống thời gian qua, đặc biệt các tháng cuối năm 2024 đến nay thiếu hụt, do năm 2023, đầu năm 2024 giá lợn hơi thấp, người chăn nuôi, các trang trại và doanh nghiệp sản xuất giống thua lỗ, giảm quy mô đàn nái. Thêm vào đó dịch tiêu chảy cấp, đặc biệt đối với đàn nái và lợn sơ sinh, cũng ảnh hưởng tới tỷ lệ lợn giống (lợn sơ sinh mắc bệnh này có thể lên đến 100%)...

Đẩy nhanh quy hoạch, bố trí quỹ đất dành cho chăn nuôi

Vậy giải pháp nào để giá thịt lợn hơi “hạ nhiệt”, đồng thời giúp chăn nuôi trong nước phát triển bền vững? Theo ông Tống Xuân Chinh, đầu tiên là đẩy mạnh chống buôn bán, vận chuyển động vật, con giống nhập lậu nhằm ngăn ngừa dịch bệnh vừa bảo đảm giá con giống sản xuất trong nước ổn định. Thứ hai, cần tăng cường các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học để phòng ngừa dịch bệnh phát sinh, hoàn thiện quy trình tiêm phòng, đặc biệt là tiêm phòng vaccine bệnh dịch tả lợn châu Phi. Thứ ba, có cơ chế hỗ trợ để khuyến khích người chăn nuôi sử dụng vaccine, đặc biệt là vaccine bệnh dịch tả lợn châu Phi; hướng dẫn kỹ thuật, ứng dụng khoa học-công nghệ để người chăn nuôi, trang trại, doanh nghiệp phát triển đàn lợn nái, tăng tỷ lệ lợn giống trên mỗi lợn nái...

Theo tính toán của ông Nguyễn Văn Trọng, hiện giá thành chăn nuôi lợn hơi quy mô công nghiệp, chăn nuôi gia công theo chuỗi khoảng 55.000 đồng/kg, chăn nuôi nông hộ khoảng 60.000-62.000 đồng/kg. Do đó, giá lợn hơi trên thị trường nếu ở mức 65.000-67.000 đồng/kg là bảo đảm người chăn nuôi, doanh nghiệp có lãi, người tiêu dùng chấp nhận được.

Cùng với đó, để giảm giá thịt lợn, chúng ta cần xem xét nhập khẩu chính ngạch thịt lợn từ các nước và khu vực như: Châu Âu, Mỹ, Brazil... Vì nếu để giá thịt lợn tăng quá cao như hiện nay có thể ảnh hưởng tới chỉ số giá tiêu dùng (CPI), gây ảnh hưởng tới người tiêu dùng, đặc biệt đối với những người có thu nhập thấp. Riêng đối với nhập khẩu lợn tiểu ngạch phải kiểm soát chặt chẽ để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan, phát sinh.

Đối với chăn nuôi nông hộ, để chăn nuôi thành công, phát triển bền vững, cần phải liên kết, tham gia các tổ hợp tác, hợp tác xã để giảm giá giống, thức ăn, vaccine, từ đó giảm giá thành sản xuất.

Về phía các địa phương, cần đẩy nhanh việc thực hiện quy hoạch, bố trí đất dành cho chăn nuôi tập trung phù hợp với quy định của Luật Chăn nuôi. Có như vậy mới giúp hạ nhiệt giá thịt lợn, bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt người có thu nhập thấp, đồng thời giúp ngành chăn nuôi của Việt Nam phát triển bền vững.

Bài và ảnh: NGUYỄN KIỂM