Làm gì để người lao động về già được hưởng lương hưu cao hơn?

Từ ngày 1/7, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 có hiệu lực sẽ bổ sung một chương quy định về bảo hiểm hưu trí bổ sung nhằm tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và người lao động.

Bảo hiểm hưu trí bổ sung là quỹ tài chính độc lập với ngân sách nhà nước, được hạch toán, kế toán, lập báo cáo tài chính, kiểm toán theo quy định của pháp luật về kế toán và pháp luật về kiểm toán. Khoản đóng góp vào Quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung được quản lý theo từng tài khoản hưu trí cá nhân.

Quỹ được sử dụng để chi trả chế độ hưu trí bổ sung cho người lao động, chi phí tổ chức và hoạt động quản lý.

Ảnh minh họa : Lê Anh Dũng

Mức chi trả bảo hiểm hưu trí bổ sung được xác định trên cơ sở số dư tài khoản hưu trí cá nhân tại thời điểm được chi trả, được tích lũy thông qua hoạt động đầu tư Quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung theo nguyên tắc thị trường.

Nhà nước khuyến khích phát triển bảo hiểm hưu trí bổ sung thông qua các chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật về thuế. Đồng thời, Nhà nước hoàn thiện pháp luật và chính sách về bảo hiểm hưu trí bổ sung, tổ chức thực hiện chính sách BHYT bổ sung chuyên nghiệp, hiện đại, minh bạch.

Nhà nước tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và người lao động có thêm sự lựa chọn tham gia đóng góp để được hưởng mức lương hưu cao hơn.

Người tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung được nhận chi trả một lần

Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH (nay là Bộ Nội vụ) Phạm Minh Huân cho hay, bảo hiểm hưu trí bổ sung quản lý khác hoàn toàn với BHXH Việt Nam. Đây là công ty quản lý quỹ ủy thác đầu tư, tiền của người tham gia vào quỹ này phải đảm bảo an toàn và sinh lời nhiều hơn, đảm bảo quyền lợi của người lao động.

Hiện nay, mức đóng BHXH bắt buộc và tự nguyện cao nhất không được cao hơn 20 lần mức lương cơ sở. Với việc mức lương cơ sở được điều chỉnh từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng thì từ 1/7 tới mức đóng BHXH cao nhất là 46,8 triệu đồng.

Do vậy, những người có tiền muốn đóng để có mức hưởng lương hưu cao hơn thì có thể tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung tự nguyện. Người tham gia đóng vào quỹ này đầu tư, sinh lời bao nhiêu thì được cộng vào và rút ra theo tài khoản cá nhân.

Nghị định số 88 của Chính phủ về chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện quy định số tiền thanh toán từ tài khoản hưu trí cá nhân phụ thuộc vào giá trị tài khoản hưu trí cá nhân, kế hoạch chi trả quy định tại hợp đồng tham gia quỹ hưu trí và văn bản thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc tham gia quỹ hưu trí.

Người tham gia quỹ nhận chi trả từ tài khoản hưu trí cá nhân được lựa chọn nhận chi trả theo chế độ hằng tháng hoặc một lần. Nhà nước khuyến khích chi trả theo chế độ hằng tháng.

Người tham gia quỹ đến tuổi nghỉ hưu được nhận chi trả hằng tháng trong thời gian tối thiểu 10 năm. Mức chi trả hằng tháng do đối tượng nhận chi trả lựa chọn nhưng tối đa không vượt quá tổng giá trị tài khoản hưu trí cá nhân ở thời điểm nghỉ hưu chia cho 120 tháng.

Sau thời gian 10 năm, người tham gia quỹ hưu trí cá nhân có thể nhận chi trả một lần. Đối với trường hợp mức chi trả hằng tháng thấp hơn mức lương cơ sở thì mức chi trả hằng tháng tối đa không vượt quá mức lương cơ sở, cho đến khi tất toán tài khoản hưu trí cá nhân.

Bộ Tài chính được giao xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành theo thẩm quyền chính sách, pháp luật về bảo hiểm hưu trí bổ sung; chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm hưu trí bổ sung.

Bộ Tài chính cũng theo dõi, đánh giá, thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện bảo hiểm hưu trí bổ sung; xử lý vi phạm pháp luật và giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan; thực hiện công tác thống kê, thông tin về bảo hiểm hưu trí bổ sung.

Hướng tới chế độ hưu trí đa tầng

Việt Nam bước vào quá trình già hóa dân số từ năm 2011 khi có tỷ lệ người từ 60 tuổi trở lên là 10,1% và người từ 65 tuổi trở lên là 7,2%.

Điều đáng nói là số lượng người cao tuổi chưa có lương hưu hoặc trợ cấp tuổi già vẫn chiếm tỷ lệ cao, đặt ra những thách thức không nhỏ cho việc bảo đảm an sinh xã hội.

Ngoài ra, phần lớn người lao động khi về hưu có mức lương hưu thấp, chật vật trong việc đáp ứng các nhu cầu tối thiểu của cuộc sống. Do đó, việc xây dựng chế độ hưu trí đa tầng là sự phát triển tất yếu đã và đang được các quốc gia trên thế giới thực hiện.

Ngoài chế độ hưu trí BHXH bắt buộc và tự nguyện, ở nhiều nước đã xây dựng chế độ hưu trí bổ sung. Chính sách này giúp người lao động khi về già có mức lương hưu cao hơn.

Bên cạnh đó, thời gian qua, các chính sách xã hội, nhất là chính sách BHXH đã từng bước được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với xu hướng già hóa dân số, mở rộng diện bao phủ. Trong đó đặc biệt quan tâm tới đối tượng người cao tuổi, khuyến khích hình thức tự tiết kiệm, tham gia quỹ hưu trí để giúp cho người lao động khi nghỉ hưu có thêm khoản thu nhập ngoài mức lương hưu đóng theo BHXH bắt buộc.

Vũ Điệp