Làm gì khi vòng kinh không phóng noãn?

Thế nào là vòng kinh không phóng noãn?

Rụng trứng là hiện tượng xẩy ra ở cơ thể người phụ nữ. Hiện tượng này xảy ra vào giữa chu kỳ kinh nguyệt, tức là khoảng ngày 14 của chu kỳ kinh. Phụ nữ từ 13 – 14 tuổi buồng trứng phát triển hoàn thiện và bắt đầu rụng trứng, thông thường mỗi tháng nó rụng một trứng chín. Nếu trứng này kết hợp với tinh trùng sẽ trở thành hợp tử, nếu hợp tử làm tổ trong tử cung sẽ phát triển thành thai nhi. Trường hợp trứng không được thụ tinh sẽ theo máu kinh ra ngoài cơ thể.

Vòng kinh không phóng noãn là vòng kinh không có nang noãn chín và rụng. Người thường xuyên có vòng kinh không phóng noãn sẽ dễ bị vô sinh, hiếm muộn.

Vòng kinh không phóng noãn là một chu kỳ kinh mà tại buồng trứng không có nang noãn chín nên không diễn ra hiện tượng phóng noãn như các chu kỳ kinh nguyệt khác. Ở phụ nữ bình thường thỉnh thoảng cũng có vòng kinh không phóng noãn nhưng tình trạng vòng kinh không phóng noãn thường gặp hơn ở các em gái vị thành niên, ở phụ nữ sắp mãn kinh hoặc những người mới có kinh trở lại sau sẩy thai hoặc đẻ.

Vào tuổi dậy thì, vùng dưới đồi chưa chế tiết đầy đủ Gn-RH nên tuyến yên chế tiết không đầy đủ FSH làm nang noãn không chín, không đầy đủ LH làm nang noãn (dù chín) không phóng noãn. Còn vào tuổi tiền mãn kinh, buồng trứng không còn đủ nhạy cảm để trả lời thích đáng hormon của tuyến yên nên nang noãn không chín và không phóng noãn, mặc dù LH có thể vẫn cao. Sau sẩy thai, sau đó, những vòng kinh đầu tiên có thể không phóng noãn.

Muốn xác định được một vòng kinh có phóng noãn hay không thường phải được theo dõi và làm các xét nghiệm đặc hiệu. Một vòng kinh không phóng noãn cũng có thể có một vài đặc điểm sau:

Chu kỳ của vòng kinh không phóng noãn thường ngắn ngày hơn các chu kỳ kinh nguyệt khác (23-25 ngày).
Thân nhiệt người phụ nữ có vòng kinh không phóng noãn cũng có chút khác biệt. Chị em nào theo dõi thân nhiệt đều đặn mỗi buổi sáng khi vừa thức giấc thì vòng kinh nào không có sự tăng thân nhiệt trong những ngày trước khi hành kinh thì vòng kinh đó không có phóng noãn.
Không gây thống kinh (đau bụng khi hành kinh).
Vòng kinh không phóng noãn, nên không thể thụ tinh được với tinh trùng, vì vậy vòng kinh không phóng noãn là một trong những nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn ở phụ nữ.

Nguyên nhân khiến vòng kinh không phóng noãn

Nguyên nhân gây vòng kinh không phóng noãn đều là những bất thường về điều hòa hormon của hệ dưới đồi-tuyến yên-buồng trứng. Cụ thể hơn có thể do vùng dưới đồi-tuyến yên tiết không đủ hormon kích thích đối với buồng trứng (thường gặp ở lứa tuổi vị thành niên).
Do buồng trứng giảm nhạy cảm đối với hormon kích thích của vùng dưới đồi-tuyến yên (thường gặp ở lứa tuổi tiền mãn kinh).
Mắc các bệnh lý hoặc tổn thương thực thể như: do bệnh hoặc tổn thương tại vùng dưới đồi-tuyến yên làm suy chức năng bài tiết hormon của nó.
Do bất thường ở buồng trứng.
Dùng một số loại thuốc tránh.
Ngoài ra, sau sẩy thai những vòng kinh đầu tiên có thể không phóng noãn.
Hiện tượng không phóng noãn có thể là cơ năng nhưng có thể trong một số ít trường hợp có tổn thương thực thể như u tuyến yên, hội chứng Stein – Lcvcnthal (buồng trứng đa nang).

Các nguyên nhân tiềm năng khác của hiện tượng rối loạn chức năng rụng trứng bao gồm:

+ Béo phì

+ Trọng lượng cơ thể quá thấp

+ Tập thể dục cực độ

+ Tăng prolactin máu

+ Suy buồng trứng sớm

+ Tiền mãn kinh, hoặc dự trữ buồng trứng thấp

+ Rối loạn chức năng tuyến giáp (cường giáp)

+ Mức độ căng thẳng cực cao

Lời khuyên của thầy thuốc

Điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân của vòng kinh không phóng noãn. Một số trường hợp có thể được điều trị bằng cách thay đổi lối sống hoặc chế độ ăn uống.

Nếu trọng lượng cơ thể thấp hoặc tập thể dục khắc nghiệt là nguyên nhân hãy tìm cách tăng cân hoặc giảm bớt thói quen tập thể dục đủ để bắt đầu rụng trứng.

Vòng kinh không phóng noãn trên thực tế chỉ có mục đích điều trị vô sinh. Đôi khi có mục đích điều trị rong kinh với ý nghĩ cho rằng rong kinh là do không có progesteron, kết quả của hiện tượng không phóng noãn. Đối với những vòng kinh không đều, không có phóng noãn có thể cho thuốc tránh thai uống trong 3 – 6 tháng. Sau khi ngừng thuốc sẽ có thể có hiệu ứng nhảy vọt, vùng dưới đồi tăng tiết Gn – RH và phóng noãn có thể xảy ra.

Người thường xuyên có vòng kinh không phóng noãn sẽ dễ bị vô sinh. Nếu bạn gặp phải chu kỳ không rụng trứng trong các tháng liên tiếp nhau, nhận biết bởi sự bất thường và kém đều đặn trong chu kỳ kinh nguyệt, bác sĩ có thể khuyên nên thay đổi thói quen sinh hoạt một cách từ từ.

Ăn uống đủ dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao và kiểm soát stress có thể là những biện pháp vô cùng hiệu quả và nên được duy trì trong ít nhất một vài tháng.

Nếu những thay đổi này không mang lại sự thay đổi đáng kể nào hoặc bạn không chắc chắn về nó thì tốt hơn hết là nên trao đổi với bác sĩ. Việc chẩn đoán sớm sẽ giúp tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả cho chứng vòng kinh không phóng noãn.

Bs Nguyễn Cảnh