Làm giàu từ bãi bồi ven biển

Người dân ấp 6 Biển dựng nhà trên bãi bồi nuôi sò, vẹm xanh và giữ rừng phòng hộ ven biển. Ảnh: ĐẶNG LINH

Sau khi xuất ngũ năm 2004, ông Nguyễn Văn Trăng - Tổ trưởng Tổ hợp tác Nuôi vẹm xanh ấp 6 Biển, xã Đông Thái sống bằng nghề làm thuê vì không đất canh tác. Được vay vốn tín dụng ưu đãi, ông đầu tư nuôi vẹm xanh nhờ các chủ bãi sò cho mượn diện tích mặt nước. Cái hay nghề nuôi vẹm là không tốn nhiều chi phí, chỉ cần cặm cọc tràm là sản lượng thu được tăng lên.

Vẹm xanh nuôi từ 11 - 12 tháng sẽ cho thu hoạch. Ảnh: ĐẶNG LINH

Cọc tràm giá 50.000 đồng/cây, chi phí còn lại chủ yếu là công giữ bãi, chạy vỏ máy ra vào. Vẹm xanh là loài sinh vật sống lửng lơ trong nước biển nên chỉ cần có giá thể là chúng tự bám, tự lớn. “Lộc trời đó chớ! Nó ăn nước biển mà lớn nên không tốn tiền giống hay thức ăn. Bình quân tôi lãi khoảng 90 triệu đồng/năm, năm nay sản lượng tăng gấp 4 lần”, ông Trăng cho biết.

Người dân thu hoạch vẹm xanh. Ảnh ĐẶNG LINH

Nhưng để nghề nuôi vẹm xanh đứng vững giữa sóng gió, người dân ấp 6 Biển phải tìm cách thích nghi. Sóng to dễ đánh gãy cây, hao hụt công sức. Từ kinh nghiệm rút ra, ông Trăng nói: “Cọc tràm phải cột thành ô bàn cờ với nhau mới trụ được, chứ một cây là sóng bứt liền. Vậy mà cỡ 1 - 2 năm là phải thay cây mới. Có năm nước biển bị ô nhiễm vẹm cũng hao hụt”.

Kỹ thuật nuôi vẹm cải tiến lên từng bước, từ chỗ chỉ cặm cọc cho vẹm bám tự nhiên đến việc tạo túi lưới treo vẹm giống, giúp thu hoạch dễ hơn. Sáng kiến này ban đầu do người dân quan sát thấy rồi nghĩ cách cải tiến dần.

Ông Võ Trung Thiệt - cán bộ Hội Cựu chiến binh xã Đông Thái kể: “Hồi trước không có túi lưới, vẹm lớn rớt xuống bùn là chết hết. Sau bà con may túi, treo lên cọc tràm, thu hoạch nhẹ nhàng, chỉ cần cắt túi là kéo lên được cả chục ký”.

Người dân ấp 6 Biển phấn khởi vì năm nay vẹm xanh mau lớn, bán được giá. Ảnh: ĐẶNG LINH

Năm 2021, Tổ hợp tác Nuôi vẹm xanh ấp 6 Biển được thành lập, có 5 thành viên, vay chung vốn tín dụng chính sách 100 triệu đồng để mở rộng quy mô. Mỗi tháng tổ họp phân công nhau giữ bãi, sửa chữa các ô nuôi. Từ việc hợp tác giúp các thành viên giảm chi phí, tăng hiệu quả rõ rệt.

Người tiên phong trong nghề là ông Đỗ Văn Thợi, 67 tuổi, từng là trung đội trưởng công an vũ trang, sau giải phóng ông về quê chất chà, làm nghề biển rồi tình cờ phát hiện vẹm bám trên các cây ranh. “Thấy vẹm bám vô cọc tràm trên bãi sò nhiều, tôi mới bỏ vô túi lưới giữ lại, ai dè năm đầu bán được 4 tấn”, ông Thợi nói.

Hiện ông Thợi nuôi đến 10.000m2, mỗi năm thu 50 tấn vẹm thương phẩm. Ông không giấu nghề, sẵn sàng chỉ người dân từ cách cặm cọc đến thu hoạch. Nhờ ông, cả chục hộ dân theo nghề, đời sống khấm khá dần. Nhiều hộ thoát nghèo vươn lên khá, giàu cũng nhờ nuôi vẹm.

Người dân ấp 6 Biển thu hoạch vẹm xanh. Ảnh: ĐẶNG LINH

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lê Hữu Toàn cho biết, vùng ven biển Tây của An Giang được thiên nhiên ưu đãi, thủy triều Vịnh Thái Lan điều hòa, bãi bồi mênh mông trở thành nơi lý tưởng của sò huyết, vẹm xanh, nghêu, hến. Mỗi năm, tỉnh thu hoạch hơn 95.000 tấn nhuyễn thể với khoảng 23.300ha nuôi.

Không chỉ tạo sinh kế cho hàng ngàn hộ dân vùng bãi bồi, mô hình nuôi sò, vẹm còn gắn liền với phục hồi rừng ngập mặn, vừa chắn sóng vừa giữ đất, lại ít tác động môi trường. Những giàn cọc vẹm ngoài biển như hàng rào xanh, góp phần giảm sóng, tái tạo sinh cảnh cho nhiều loài thủy sinh.

“Giai đoạn tới, An Giang xác định phát triển thủy sản theo hướng sinh thái, lấy rừng ngập mặn và bãi bồi làm nền tảng. Tỉnh tập trung nhân rộng mô hình nuôi thủy sản dưới tán rừng, kết hợp đa loài, nâng cao giá trị sản phẩm. Đồng thời, đẩy mạnh nuôi cá lồng bè ở các đảo, gắn khai thác thủy sản với du lịch trải nghiệm. Tỉnh sẽ mời gọi doanh nghiệp tham gia chuỗi liên kết, chế biến, tiêu thụ, từng bước xây dựng thương hiệu sò huyết, vẹm xanh và cá biển An Giang vươn tầm xuất khẩu”, ông Lê Hữu Toàn nói.

ĐẶNG LINH