Làm rõ hơn vai trò của PVN khi sửa Luật Dầu khí

Trình Quốc hội thông qua Luật Dầu khí

Dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) đã được Quốc hội thảo luận, góp ý lần đầu tại kỳ họp thứ 3 (tháng 5/2022). Dự luật này đang trong quá trình chỉnh lý, hoàn thiện để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 4, diễn ra vào tháng 10/2022. Dự luật Dầu khí (sửa đổi) dành một chương quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền và nghĩa vụ của PVN.

Theo ông Nguyễn Văn Vy - Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng, việc trao thêm quyền cho PVN ở khâu phê duyệt kế hoạch đại cương thông thường sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án dầu khí.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Lê Tùng

Thực tế, nhiều dự án tiềm năng vừa qua triển khai chậm do vướng mắc khâu đàm phán, phân quyền... dẫn tới bỏ lỡ cơ hội đầu tư tốt. Chẳng hạn, có dự án khí khi khởi động cách đây 20 năm, giá khí ở thời điểm đó tính toán chỉ 3 USD, nhưng sau nhiều năm đàm phán kéo dài, vướng mắc ở phân định thẩm quyền quyết định, dự án này vẫn chưa thể triển khai. Trong khi đó, giá khí hiện đã tăng lên vài chục USD... ảnh hưởng tới hiệu quả đầu tư dự án. Vì thế, tăng phân cấp, trao thêm quyền cho PVN để tăng tính tự chủ, góp phần tạo làn sóng bùng nổ mới về đầu tư trong lĩnh vực dầu khí... là cần thiết.

Nhưng chuyên gia cũng lưu ý, cần có quy định để tránh tình trạng "vừa đá bóng vừa thổi còi", né tránh trách nhiệm, gây tổn thất và kiện tụng. PVN là doanh nghiệp nhà nước, lĩnh vực hoạt động, quản lý là ngành kinh tế quan trọng, liên quan đến những vấn đề an ninh, quốc phòng. Vì thế, có ý kiến đề nghị bổ sung các quy định về kiện toàn bộ máy, tổ chức của PVN để tương xứng với vai trò, chức năng được giao.

Tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho nhà đầu tư

Tại hội thảo, các chuyên gia cho rằng, dự luật mới nhất vẫn chưa phân tách rõ vai trò của PVN: quản lý nhà nước thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao và là doanh nghiệp, nhà thầu. Ông Nguyễn Văn Tuân - Ủy viên Ban Chấp hành Hội Luật gia Việt Nam đặt vấn đề, việc sửa đổi luật phải loại bỏ rào cản, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho nhà đầu tư. PVN là doanh nghiệp nhà nước thì có chức năng quản lý nhà nước hay không, dù theo dự thảo luật là giúp Nhà nước quản lý nguồn tài nguyên quốc gia.

Xác định địa vị pháp lý rõ ràng

Ở lần sửa đổi này, các chuyên gia đề nghị phân định rõ tới đây sẽ phát triển Tập đoàn Dầu khí Việt Nam là công ty dầu khí quốc gia hay theo mô hình công ty dầu khí quốc tế. Việc xác định địa vị pháp lý rõ ràng giúp rõ hơn chức năng quản lý nhà nước, minh bạch trong quá trình thực hiện.

Do đó, ông nhấn mạnh, luật sửa đổi cần quy định rõ trách nhiệm của PVN trong ký kết với nhà đầu tư nước ngoài, thực hiện hợp đồng dầu khí, xử lý phát sinh trong quá trình khi thực hiện vai trò theo ủy quyền của Chính phủ.

Theo thông lệ quốc tế, có hai mô hình công ty dầu khí trên thế giới. Một là công ty dầu khí quốc gia, thực hiện các mục tiêu, chiến lược của nhà nước. Đây cũng là mô hình hoạt động của PVN hiện nay. Hai là, mô hình công ty dầu khí quốc tế, có mục tiêu chính là kinh doanh.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng nhất trí với nội dung dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi). Tuy nhiên, dự thảo có nhiều quy định, nguyên tắc vẫn còn chung chung, chưa chi tiết, khi đưa vào triển khai có thể sẽ gây xung đột với các luật khác. Do vậy, đây là dịp tổng hợp các ý kiến, gửi trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổng hợp, chỉnh sửa, thảo luận để sớm hoàn thiện và thông qua luật trong thời gian tới.

Lê Thành - Song Linh