Số lượng xe tăng chính xác trong PLA chưa được công bố chính thức. Tuy nhiên, có nhiều ước tính, dữ liệu tình báo…, để cung cấp một bức tranh sơ bộ; qua đó có thể phỏng đoán được số lượng xe tăng chiến đấu trong PLA hiện nay. Ảnh: Xe tăng chiến đấu Type-96 của Trung Quốc - Nguồn: Wikipedia.
Trong một bài viết gần đây, tạp chí The National Interest (NI) của Mỹ phỏng đoán, PLA hiện có khoảng 6.900 xe tăng. Còn theo Tạp chí Cân bằng quân sự 2020 từ Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS), trích dẫn một con số khiêm tốn hơn là 5.850 chiếc hiện đang hoạt động (không bao gồm số niêm cất, bảo quản trong kho). Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực Type 96 - Nguồn: Wikipedia.
Dù có theo ước tính bảo thủ nhất, thì Trung Quốc vẫn vượt trội so với các nước khác về xe tăng; theo IISS, Nga hiện có 2.800 xe tăng chiến đấu và hơn 10.000 chiếc đang được dự trữ; Mỹ có gần 2.400 xe tăng chiến đấu và 3.300 dự trữ. Do vậy, tổng số xe tăng đang hoạt động của Mỹ và Nga kém hơn so với Trung Quốc. Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực Type 96 - Nguồn: Military today
Theo Cân bằng Quân sự 2020, PLA hiện đang có trong biên chế gồm sáu mẫu xe tăng và mười phiên bản sửa đổi; những xe tăng được chế tạo từ thập niên 1950 vẫn còn trong biên chế chiến đấu; về số lượng và chất lượng, xe tăng của PLA được đánh giá ở độ tuổi "trung bình". Ảnh: Xe tăng Type 80/88 - Nguồn: Wikipedia.
Trong các đơn vị chiến đấu chủ lực của PLA, vẫn còn xe tăng Type 59 (phiên bản T-54 được Liên Xô chuyển giao sản xuất cho Trung Quốc), được đưa vào sử dụng từ cuối thập niên 1950 và được sản xuất cho đến giữa thập niên 1980. Ảnh: Xe tăng chủ lực kiểu 59 - Nguồn: Wikipedia.
Theo IISS, đến nay số lượng Type 59 của PLA đã giảm xuống còn 1.500-1.600 chiếc; nhưng NI trích dẫn số liệu là khoảng 2.900 xe tăng loại này. Mặc dù PLA đã thực hiện các nâng cấp khác nhau, nhưng Type 59 vẫn không thể đáp ứng của chiến tranh hiện đại. Ảnh: Xe tăng chủ lực Type 59 trong PLA - Nguồn: Wikipedia.
Hiện nay Trung Quốc có khoảng 200 chiếc Type 69 vẫn đang trong biên chế, so với Type 59 thì Type 69 có nhiều cải tiến; tuy nhiên do là thiết kế cũ, những xe tăng này chủ yếu giành cho công tác huấn luyện; ngoài ra có khoảng 300 chiếc Type 88A/B cũng chỉ để huấn luyện. Ảnh: Xe tăng chủ lực kiểu 69 - Nguồn: Wikipedia.
Hiện nay lực lượng xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) của PLA là 2.500 chiếc Type 96 và Type 96A. Mẫu Type 96 được Trung Quốc phát triển vào những năm 1990 và bắt đầu phục vụ vào năm 1997. Theo thông tin, việc sản xuất Type 96 vẫn tiếp tục cho đến ngày nay và đã không bị ngừng, mặc dù có sự sự xuất hiện của các mẫu xe tăng mới hơn. Ảnh: Xe tăng chủ lực kiểu 96A - Nguồn: Wikipedia.
Mẫu xe tăng mới nhất của Trung Quốc hiện nay là Type 99 và Type 99A, đây là mẫu xe tăng thế hệ ba duy nhất của Trung Quốc; được đưa vào biên chế năm 2001, đến nay đã có khoảng 1.100 chiếc Type 99/A được đưa vào biên chế. Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực kiểu 99 - Nguồn: Wikipedia.
Về tính năng kỹ thuật và chiến đấu, Type 99A là loại xe tăng chiến đấu chủ lực tốt nhất của Trung Quốc ở thời điểm hiện tại và có thể cạnh tranh với các mẫu xe tăng hiện đại của nước ngoài. Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực kiểu 99 - Nguồn: Wikipedia.
Hiện nay Trung Quốc cũng đang sản xuất loại xe tăng hạng nhẹ Type 15; đây là mẫu xe tăng được thiết kế để hoạt động ở những vùng núi và sa mạc khó tiếp cận, nơi MBT hạng nặng không thể hoạt động. Theo đánh giá của Cân bằng quân sự 2020, hiện PLA có khoảng 200 chiếc Type 15. Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực kiểu 15 - Nguồn: Wikipedia.
Như vậy đánh giá tổng quát, số xe tăng Type 59 trong biên chế PLA chiếm khoảng 25-27% (nếu theo số liệu của NI thì Type 59 chiếm 42%); số Type 69 và 88 chiếm khoảng 8,5%. Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực kiểu 59 - Nguồn: Wikipedia.
Số Type 96 hiện đại chiếm khoảng 43%; loại Type 99/A hiện đại nhất, chiếm chưa đến 19%. Còn loại Type 15 chưa có nhiều trong biên chế, nhưng loại xe tăng này chiếm vị trí quan trọng, giúp lấp đầy khoảng trống và để PLA giải quyết ở các khu vực xung đột đặc biệt, như vùng giáp giới với Ấn Độ hiện nay. Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực kiểu 99 - Nguồn: Army Recognition
Cần lưu ý rằng, tổng số xe tăng trong PLA có thể liên tục thay đổi, số xe tăng cũ Type 59/69/88 mặc dù vẫn chiếm hơn 1/3 lực lượng tăng của PLA; nhưng trong trường hợp chiến tranh, chúng sẽ không được sử dụng trên chiến trường, mà vai trò chiến đấu được giành cho Type 96 hoặc Type 99 hiện đại hơn. Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực kiểu 99 - Nguồn: Wikipedia.
Và rất có thể, trong thời gian tới, xe tăng Type 59 sẽ được PLA rút ra khỏi biên chế chiến đấu. Và nếu như vậy, thì số MBT hiện đại của PLA vẫn khoảng 3.600 chiếc, chủ yếu là Type 96 và 99; như vậy Trung Quốc vẫn dẫn đầu về số lượng xe tăng chiến đấu, vượt trội so với Mỹ, Nga và Ấn Độ. Ảnh: Xe tăng chiến đấu chủ lực kiểu 96 - Nguồn: Wikipedia.
Mặc dù Trung Quốc có nhiều MBT hiện đại, nhưng PLA chưa khai thác có hiệu quả số MBT này, lý do là PLA không có kinh nghiệm trong việc khai thác các MBT hiện đại trong một cuộc chiến thực sự. Ngoài ra, PLA có vấn đề với công tác đào tạo, do vậy không phát huy được hết tính năng hiện đại của phương tiện. Ảnh: Lính xe tăng PLA sử dụng SMPK 12,7 trên nóc xe tăng Type 99 tiêu diệt mục tiêu mặt đất - Nguồn: Sina
Video Đoàn Trung Quốc ngã ngựa trước cửa "thiên đường" tại Tank Biathlon 2016 - Nguồn: QPVN
Tiến Minh