Làm sao để mỗi bữa ăn học đường đều an toàn và chất lượng?
Ngày 5/9, Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp với Sở Y tế Hà Nội, Sở GD&ĐT Hà Nội tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề: 'Bảo đảm an toàn thực phẩm và chất lượng bữa ăn học đường' tại Hà Nội.
Chương trình được tổ chức trong bối cảnh năm học 2025 – 2026 vừa bắt đầu, với mục tiêu nhìn nhận rõ hơn về thực trạng an toàn thực phẩm (ATTP) và chất lượng bữa ăn học đường trong các nhà trường, chia sẻ những kinh nghiệm, mô hình hiệu quả và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng, bảo đảm ATTP trường học.
Tham dự tọa đàm về phía các khách mời có Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương; Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Vương Hương Giang; Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội Đặng Thanh Phong; Trưởng ban Cố vấn, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội Trịnh Ngân; chuyên gia ATTP Hoàng Thị Minh Thu – nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội.
Cùng lãnh đạo các phòng, ban của Sở Y tế Hà Nội, Sở GD&ĐT Hà Nội; lãnh đạo UBND các phường, xã: Yên Hòa, Long Biên, Phúc Lợi, Việt Hưng, Bồ Đề, Vĩnh Hưng, Phú Diễn, Vĩnh Tuy, Đan Phượng, Hoài Đức, Thanh Oai… Và Ban Giám hiệu các nhà trường: Liên cấp Newton; Tiểu học Phú Diễn; Tiểu học Đan Phượng, Tiểu học Vạn Bảo; Tiểu học Đặng Trần Côn; Tiểu học Mỹ Đình 1; Tiểu học Mỹ Đình 2; THCS Mỹ Đình 1; THCS Nam Trung Yên; Tiểu học Trung Yên; THCS Cầu Giấy; THCS Nghĩa Tân; Tiểu học Dịch Vọng B.
Đặc biệt, chương trình còn có sự hỗ trợ của Trung tâm Truyền thông, Dữ liệu và Công nghệ số TP Hà Nội để kết nối trực tuyến đến 126 điểm cầu các xã, phường của TP Hà Nội. Đồng thời chương trình tọa đàm còn được Livestreams trực tuyến trên các nền tảng số của Báo Kinh tế và Đô thị.
Về phía Ban Tổ chức, có PGS.TS Nguyễn Thành Lợi – Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị cùng các đồng chí trong Ban Biên tập, cán bộ chủ chốt, phóng viên, biên tập viên của Báo Kinh tế và Đô thị.
Còn đó những lỗ hổng
Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi – Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị nhấn mạnh, ATTP trong trường học, đặc biệt là chất lượng bữa ăn học đường có tác động trực tiếp đến sức khỏe, sự phát triển thể chất và tinh thần của học sinh – thế hệ tương lai của đất nước. Đây không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục, y tế hay địa phương, mà là nhiệm vụ của toàn xã hội.

PGS.TS Nguyễn Thành Lợi – Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Ngọc Tú
Tọa đàm “Bảo đảm ATTP và chất lượng bữa ăn học đường” tại Hà Nội là một trong những hoạt động truyền thông chuyên sâu, góp phần triển khai hiệu quả các chỉ đạo, kế hoạch của UBND TP Hà Nội như: Kế hoạch số 397/KH-UBND ngày 31/12/2024 về công tác ATTP năm 2025; Kế hoạch số 67/KH-UBND về tuyên truyền công tác ATTP; Hướng dẫn số 02/BCĐ-HD ngày 15/7/2025 của Ban Chỉ đạo ATTP TP về đánh giá ATTP các bữa ăn bán trú năm học 2025 – 2026; và đặc biệt là Thông báo kết luận của Phó Chủ tịch UBND TP Vũ Thu Hà tại cuộc họp về tổ chức bữa ăn bán trú tại các trường công lập. Đây như một hoạt động truyền thông chuyên sâu, nhằm góp phần làm rõ thực trạng, kiến nghị giải pháp và tăng cường sự phối hợp liên ngành trong việc nâng cao chất lượng, bảo đảm ATTP và bữa ăn học đường trên địa bàn Hà Nội.

"ATTP trong trường học, đặc biệt là chất lượng bữa ăn học đường có tác động trực tiếp đến sức khỏe, sự phát triển thể chất và tinh thần của học sinh – thế hệ tương lai của đất nước" - PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị nhấn mạnh. Ảnh: Ngọc Tú
Đánh giá về vai trò của bữa ăn bán trú an toàn, đầy đủ dinh dưỡng đối với sự phát triển toàn diện của học sinh, đặc biệt trong giai đoạn học tập căng thẳng hiện nay, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương khẳng định, bữa ăn bán trú trong trường học có vai trò rất quan trọng, không chỉ đơn thuần là cung cấp năng lượng cho học sinh sau buổi học, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và cả tâm lý của các em.

PGS.TS Nguyễn Thành Lợi – Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị tặng hoa cho các diễn giả. Ảnh: Ngọc Tú
Để thực hiện công tác bảo đảm ATTP, TP Hà Nội đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, tăng cường bảo đảm ATTP trong và xung quanh trường học. Qua thời gian tổ chức thực hiện, việc kiểm soát ATTP trong và xung quanh khu vực trường học đã xuất hiện những khó khăn đáng kể. Đơn cử như việc trích xuất nguồn gốc, xuất xứ thực phẩm cung cấp cho bếp ăn trường học; giấy tờ pháp lý truy xuất nguồn gốc của các cơ sở chăn nuôi, sản xuất, chế biến. Quá trình sơ chế, chế biến tại trường học đòi hỏi phải chặt chẽ, tỉ mỉ, thường xuyên kiểm tra vệ sinh trang thiết bị dụng cụ, khám sức khỏe cho người sơ chế, chế biến. Cá nhân bán thực phẩm xung quanh trường học thường có nhiều biến động. Nguồn gốc thực phẩm không rõ ràng, dù chính quyền địa phương quyết liệt xử phạt.
Nâng cao hiệu quả quản lý ATTP từ cơ sở
Đề cập đến điểm còn tồn tại, “lỗ hổng” lớn nhất trong công tác đảm bảo ATTP bữa ăn học đường hiện nay, Chi Cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội Đặng Thanh Phong cho hay, TP đặc biệt quan tâm vấn đề bảo đảm ATTP bữa ăn học đường. Xã, phường trực tiếp quản lý bữa ăn, suất ăn trường học.
Thực đơn phải được xây dựng phù hợp lứa tuổi, cân đối 4 nhóm chất (đạm – bột đường – béo – vitamin khoáng chất), theo bảng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam, bảng thành phần hóa học thức ăn Việt Nam của Viện Dinh dưỡng quốc gia; giảm muối, đường, dầu mỡ, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh; tăng rau xanh, trái cây theo mùa, sử dụng ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn đạm lành mạnh (cá, trứng, đậu phụ, nấm, sữa...).
Đặc biệt, các trường cần tăng cường giáo dục, tạo thói quen ăn uống lành mạnh cho học sinh, bởi bữa ăn học đường an toàn là điều kiện cần, còn giáo dục dinh dưỡng ATTP và tạo môi trường ăn uống bền vững mới là điều kiện đủ để hình thành thói quen tốt cho thế hệ tương lai.
Bà Hoàng Thị Minh Thu – chuyên gia về ATTP – nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội
Chính quyền cơ sở, Ban giám hiệu nhà trường phụ huynh, đơn vị cung cấp, đặc biệt vai trò của hiệu trưởng nhà trường và sự giám sát của phụ huynh. Nấu ăn tại nhà trường có 2 hình thức đều phải chú ý nguyên liệu đầu vào. Nếu các đơn vị không tuân thủ quy trình nguồn gốc xuất xứ, nhà trường nhắc nhở hoặc tạm dừng phối hợp đối với đơn vị nấu ăn tại trường. Trong quá trình giám sát của phụ huynh, nếu phụ huynh phát hiện nguyên liệu đầu vào không bảo đảm, các bên liện quan phải can thiệp ngay, thực hiện các biện pháp chống xuống cấp đối với cơ sở chế biến. Đội ngũ sơ chế, chế biến nguyên liệu cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về ATTP.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương chia sẻ tại tọa đàm. Ảnh: Ngọc Tú
Đáng chú ý, tại tọa đàm, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Vương Hương Giang thông tin, năm học 2025 - 2026, lần đần tiên TP Hà Nội triển khai Nghị quyết 18/2025/NQ-HĐND về cơ chế hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh tiểu học – chính sách nhân văn của TP đối với sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ, tác động tích cực tới chất lượng bữa ăn học đường do giảm áp lực tài chính đối với phụ huynh, khuyến khích gần như toàn bộ học sinh tham gia bữa ăn học đường.

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương khẳng định, bữa ăn bán trú trong trường học có vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và cả tâm lý của học sinh. Ảnh: Ngọc Tú
“Thách thức đối với yêu cầu quản lý bữa ăn học đường về chuẩn hóa trang thiết bị quy trình một chiều. Sở sẽ phối hợp Y tế và ngành liên quan tăng cường kiểm tra, tránh cắt xén khẩu phần ăn với mục tiêu nâng cao tầm vóc thể trạng, xây dựng môi trường học đường an toàn thân thiện” - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Vương Hương Giang nhấn mạnh.

Chi Cục trưởng Chi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội Đặng Thanh Phong. Ảnh: Ngọc Tú
Công tác đảm bảo ATTP trong bữa ăn học đường không thể thực hiện hiệu quả nếu thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành Y tế, ngành giáo dục và chính quyền địa phương. Theo Phó Giám đốc Sở Y tế, để nâng cao hiệu quả quản lý ATTP ngay từ tuyến cơ sở, rất cần có cán bộ chuyên trách về ATTP; tăng cường tập huấn định kỳ cho cán bộ chuyên trách cho Trạm Y tế phường, xã có kỹ năng. Phường, xã xây dựng dữ liệu về ATTP trên địa bàn; kiểm tra giám sát, đồng bộ chính sách liên quan.
Thời gian qua, Hà Nội đã có nhiều động thái tích cực nhằm siết chặt quản lý ATTP đến từ các hàng quán, xe đẩy bán đồ ăn quanh cổng trường, tuy nhiên thực tế triển khai tại cơ sở vẫn còn không ít thách thức. Thực tế cho thấy, tình trạng xe đẩy hàng rong giờ cao điểm đã giảm. Tuy nhiên, xe đẩy thịt xiên thịt nướng truy xuất nguồn gốc thường không rõ ràng, lực lượng công an thu hàng chục tấn tiêu hủy. Thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tiếp tục quyết liệt xử lý, tăng cường vai trò của chính quyền cơ sở, phối hợp chặt chẽ ban giám hiệu nhà trường trong vấn đề ATTP xung quanh trường học.
Chi Cục trưởng Chi Cục ATVSTP Hà Nội Đặng Thanh Phong