Làm sao để tìm kiếm 'bình an tài chính'?

Bà Nguyễn Ngọc Linh, Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán DNSE, vẫn không thể quên được cảm giác tuyệt vọng trong một lần chiếc thẻ tín dụng bị kẹt, trong người không còn tiền để mua sữa cho con.

Sự cố nhanh chóng được giải quyết nhưng sự tuyệt vọng khi đó chính là bước ngoặt để bà Linh, khi đó đang là một chuyên viên trong ngành tài chính, bắt đầu lưu tâm đến việc quản trị dòng tiền, dành ra quỹ dự phòng để xử lý những tình huống phát sinh, thay vì tự tin vào mức thu nhập cao để tiêu xài không kế hoạch.

Bài học vỡ lòng về tài chính cũng đến với bà Vũ Kiều Loan, Nhà sáng lập chuỗi nhà hàng S&L Diner, trong một câu chuyện “dở khóc dở cười”, khi nhận báo giá chi phí sinh con tại một bệnh viện tư nhân cao cấp có giá vượt quá khả năng chi trả dù khi đó bà Loan có mức thu nhập khá cao.

Cũng là một “nạn nhân” của chủ nghĩa YOLO (You only live once – bạn chỉ sống một lần trên đời), biến cố đó khiến bà Loan nhận ra, cần phải có khoản tiền tiết kiệm và kế hoạch chi tiêu rõ ràng để có khả năng đem đến những điều tốt đẹp nhất cho con cái của mình.

Câu chuyện của bà Linh và bà Loan là hai minh chứng cho thấy những nỗi bất an về tài chính luôn hiện hữu trong xã hội. Không chỉ là đang chật vật cân đối giữa chi phí leo thang và mức lương eo hẹp hay oằn mình gánh các khoản nợ, ngay cả những người thu nhập cao cũng đang gặp nhiều khó khăn trên hành trình tìm kiếm sự bình an về tài chính, giữa một xã hội nơi chủ nghĩa tiêu dùng lên ngôi.

Hành trình tìm kiếm bình an tài chính

Học được cách tích lũy, vượt qua nhiều va vấp trên thị trường tài chính khốc liệt, bà Linh hiện đang ở một cương vị trong mơ đối với nhiều người. Tuy vậy, mức thu nhập và tích lũy cao dường như vẫn không phải là an toàn trong thị trường tài chính, nơi có thể khiến bất cứ ai mất trắng, phá sản chỉ sau một khoảng thời gian ngắn.

Từ nỗi bất an, bà Linh phải dần học được cách thích nghi, thông qua tìm kiếm một định nghĩa riêng về bình an tài chính: không cần có quá nhiều tiền, chỉ cần đủ để chi trả cho cuộc sống, lo cho gia đình và bản thân, không nhất thiết phải xa hoa nhưng lành mạnh, an toàn cho sức khỏe và tâm trí.

Có một điểm tựa là sự bình an, bà Linh hóa giải nỗi bất an, qua đó tự tin vững bước đi trên hành trình xây dựng sự nghiệp và theo đuổi ước mơ.

Các diễn giả tại tọa đàm Làm chủ cảm xúc và các quyết định về tiền. Ảnh: Rio Book

Trong khi đó, bà Loan định nghĩa bình an tài chính trên ba cương vị khác nhau. Là một người mẹ, bà mong con cái có môi trường sống tốt, có nhiều trải nghiệm quý giá và thấu hiểu được giá trị đồng tiền.

Trong vai một người vợ, bà Loan tìm kiếm sự bình an trên hành trình đồng hành cùng chồng xây dựng hạnh phúc, không để những chi tiêu tủn mủn hàng ngày làm rào cản. Là một chủ doanh nghiệp, bình an tài chính là có đủ tiền chi trả cho nhân viên, doanh nghiệp có bức tranh tài chính rõ ràng, minh bạch và có lợi nhuận ổn định.

Xác định rõ ràng sự bình an tài chính trong từng vai trò là cách để bà Loan cân bằng giữa tình yêu thương, niềm đam mê với những nhu cầu hàng ngày.

Hai câu chuyện có chung một điểm chạm, khi bình an tài chính không phải một mức thu nhập cao hay khối tài sản kếch xù, thay vào đó được xây dựng lên từ những nhu cầu hết sức cơ bản và thiết yếu của một con người, trong vai trò và trách nhiệm với bản thân, gia đình và tổ chức.

Áp dụng tư duy đó, ông Nguyễn Tuấn Anh, chuyên gia tài chính, Nhà đồng sáng lập Finpeace, đúc kết, sự bình an có thể đạt được ở bất kỳ ai, thậm chí ngay cả với những người đang có cuộc sống khó khăn, phải trang trải nợ nần, không phải như những định kiến trong xã hội rằng phải có tài sản ra sao, thành tựu thế nào trong sự nghiệp.

Tuy vậy, mọi thứ không thể hoàn hảo như câu chuyện “nếu tiền không phải là vấn đề, ước mơ của bạn là gì”? Bởi, tiền vẫn luôn là phương tiện quan trọng để duy trì những nhu cầu thiết yếu phục vụ đời sống vật chất và tinh thần.

“Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, chúng ta đều có quyền nhìn lại thực trạng và xác định ý chí của chúng ta. Không nhất thiết phải có thành tựu gì lớn lao ngay lập tức, chỉ cần có sự tự tin rằng mình đang tốt lên, chúng ta sẽ giải quyết được vấn đề đang gặp phải và tim kiếm bình an tài chính”, ông Tuấn Anh đưa ra lời khuyên tại tọa đàm Làm chủ cảm xúc và các quyết định về tiền do Finpeace tổ chức.

Đồng quan điểm rằng tiền bạc không phải là tất cả để xây dựng bình an, bà Yến Lê, Nhà đồng sáng lập kiêm CEO Finpeace, đánh giá, hành trình tìm kiếm bình an tài chính là hành trình thấu hiểu bản thân, hiểu về các yếu tố bên trong cũng như yếu tố môi trường, thị trường tác động bên ngoài, qua đó hình thành tư duy kiên định để theo đuổi mục tiêu của riêng mình.

Cẩm nang bình an tài chính cho nhà quản trị

Tìm kiếm lời giải cho một đời sống tài chính bình an đã thôi thúc bà Yến và ông Tuấn Anh cùng thực hiện cuốn sách với tựa đề Bình an tài chính.

Không phải cuốn sách dạy làm giàu nhanh, cuốn sách Bình an tài chính chia làm ba phần chính, bao gồm Nhận diện rào cản tài chính, Xây dựng nền tảng tài chính và Nuôi dưỡng bình an tài chính.

Sách Bình an tài chính của hai tác giả là hai nhà đồng sáng lập Finpeace.

Dung lượng phần đầu tiên được hai nhà sáng lập Finpeace dành để nhận diện những rào cản trong tâm lý, bao gồm định kiến từ tuổi thơ, gia đình, xã hội hay những hành vi tâm lý như thói trì hoãn, chi tiêu theo cảm xúc…

Hiểu được rào cản này là bước đầu tiên để đưa ra những quyết định sáng suốt trong quản lý tài chính, thay vì cuốn theo vòng xoáy của định kiến và rào cản tâm lý.

Phần thứ hai được thiết kế như sổ tay quản trị thu nhỏ, với những hướng dẫn về việc thiết lập mục tiêu từng bước trong khả năng, nguyên tắc ưu tiên chi trả cho bản thân trước tiên (pay yourself first) hay phân bổ ngân sách theo mô hình dòng chảy chi tiêu.

Những hướng dẫn cơ bản này đủ gần gũi, đơn giản để độc giả bắt tay vào thực hành tài chính cho cá nhân.

Đặc biệt, phần hai dành một chương lớn nói về tư duy “đầu tư như người làm vườn”, nhấn mạnh sự tất yếu của đầu tư tại Việt Nam cùng các nguyên tắc cho một nhà đầu tư tốt, từ chọn tài sản tốt, chăm sóc cho đến chốt lời và tái đầu tư hiệu quả.

Phần ba kết lại cuốn sách với một tư duy khác biệt hoàn toàn so với nhiều cuốn sách về tài chính khác. Khẳng định “tiền không chỉ là con số mà còn là cảm xúc”, hai tác giả giúp nhận diện những cảm xúc như hưng phấn khi có lãi ngắn hạn, sợ hãi khi thị trường biến động hay tội lỗi khi chi tiêu cho bản thân.

Nhận diện những “bẫy cảm xúc” này giúp người đọc duy trì được tư duy sáng suốt, học được kỹ năng dừng lại, phản tư duy và đưa ra quyết định dựa trên giá trị dài hạn.

Cuốn sách được viết dựa trên trải nghiệm của bà Yến và ông Tuấn Anh trong quá trình suốt 4 năm vận hành Finpeace, đồng hành và tư vấn cho hơn 1.500 khách hàng cá nhân và doanh nghiệp. Những trải nghiệm thực tế giúp cuốn sách gần gũi, dễ tiếp cận và gợi động lực mạnh mẽ.

Phạm Sơn