Làm sâu sắc thêm quan hệ Đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Indonesia

Nhân dịp này, Đại sứ Việt Nam tại Indonesia Tạ Văn Thông đã trao đổi với phóng viên TTXVN tại Jakarta về một số nội dung liên quan đến chuyến thăm. Sau đây là nội dung cuộc trao đổi:

Đại sứ Tạ Văn Thông trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Jakarta. Ảnh: Đào Trang/TTXVN

Đại sứ có thể đánh giá ý nghĩa chuyến thăm của Tổng thống Indonesia Joko Widodo tới Việt Nam, cũng như những nội dung quan trọng sẽ được đề cập trong chuyến thăm lần này?

Quan hệ song phương Việt Nam - Indonesia tiếp tục đà phát triển mạnh mẽ trong thời gian gần đây, thể hiện qua các hoạt động thăm viếng, tiếp xúc cấp cao như điện đàm giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Tổng thống Joko Widodo (8/2022), nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc thăm cấp Nhà nước tới Indonesia (12/2022), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính 3 lần tham dự các Hội nghị cấp cao ASEAN tại Indonesia (4/2021, 5/2023 và 9/2023), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm chính thức Indonesia và dự AIPA-44 (8/2023)... Chuyến thăm sắp tới sẽ là lần thứ hai Tổng thống Joko Widodo thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam (sau chuyến thăm tháng 9/2018) và là dịp để hai bên tiếp tục trao đổi về các biện pháp thúc đẩy hợp tác, làm sâu sắc thêm quan hệ đối tác chiến lược, qua đó thắt chặt quan hệ hữu nghị truyền thống đã được vun đắp gần 70 năm qua.

Tôi cho rằng hai bên có thể trao đổi về nhiều lĩnh vực cùng quan tâm như thúc đẩy thương mại và đầu tư, hợp tác trong chuyển đổi năng lượng, phát triển kinh tế xanh và bền vững, kinh tế số, hợp tác trong lĩnh vực sản xuất xe điện, nông nghiệp công nghệ cao... Ngoài ra, tình hình quốc tế thời gian qua có nhiều biến động to lớn cả về địa - chính trị, an ninh cũng như kinh tế quốc tế, do đó, hai bên sẽ có nhiều điểm để trao đổi, thúc đẩy hợp tác và phối hợp lập trường trên các diễn đàn khu vực và quốc tế.

Theo Đại sứ, những lĩnh vực hợp tác nào nổi bật và ấn tượng trong quan hệ hai nước thời gian qua, khi mà quan hệ Việt Nam - Indonesia tiếp tục duy trì đà phát triển mạnh mẽ?

Cùng với quan hệ chính trị hết sức tốt đẹp luôn được duy trì và vun đắp trên cơ sở truyền thống hữu nghị đã được thử thách qua thời gian, trong những năm gần đây, đặc biệt sau khi hai nước bước vào giai đoạn phục hồi sau COVID-19, quan hệ kinh tế thương mại song phương đạt mức tăng trưởng ấn tượng, liên tục vượt qua các cột mốc mới và theo hướng cân bằng hơn. Indonesia trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 và thị trường nhập khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam tại ASEAN trong năm 2023. Kim ngạch thương mại song phương tăng từ 8,2 tỷ USD năm 2020 lên 14,17 tỷ USD năm 2022.

Bên cạnh đó, lĩnh vực đầu tư cũng có nhiều khởi sắc. Tính đến hết tháng 11/2023, tổng vốn đầu tư của Indonesia vào Việt Nam đạt 651,21 triệu USD, với 120 dự án còn hiệu lực (tăng thêm 2 dự án với số vốn tăng thêm 4,71 triệu USD trong năm 2023) và xếp thứ 29/143 và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư vào Việt Nam. Nhiều tập đoàn, công ty của Indonesia đang đầu tư và kinh doanh thành công tại Việt Nam như: Ciputra, Traveloka, Gojek, PT Vietmindo Energitama, Jafpa Comfeed Vietnam, Semen Indonesia Group… Ở chiều ngược lại, một số doanh nghiệp, tập đoàn lớn của Việt Nam đã có mặt tại Indonesia như FPT, Điện máy xanh... và các doanh nghiệp khác cũng đang hoàn thiện thủ tục đầu tư tại Indonesia như Taxi Xanh (Vingroup), Tập đoàn Việt Thái, Thái Bình Shoes, Công ty Cổ phần Thuận Hải… Đáng chú ý hơn cả là dự án của Vinfast Global với tổng số vốn đầu tư dự kiến là 1,2 tỷ USD xây dựng nhà máy sản xuất xe điện tại Indonesia với quy mô 50.000 xe mỗi năm, dự kiến sẽ động thổ trong Quý I/2024 và hoàn thành vào năm 2026.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu năm 2023 đầy thách thức và khó lường, việc cả Việt Nam và Indonesia đều duy trì được tốc độ tăng trưởng ấn tượng và quan hệ kinh tế song phương phát triển mạnh mẽ có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với mỗi nước mà còn góp phần nâng cao tính tự cường về mặt kinh tế của ASEAN nói chung để đứng vững trước các biến động và tác động không thuận bên ngoài.

Hai nước đã nhất trí thúc đẩy thương mại song phương với mục tiêu 15 tỷ USD vào năm 2028 và theo hướng cân bằng hơn, đặc biệt là thúc đẩy những trao đổi về sản phẩm Halal. Đại sứ đánh giá như thế nào về triển vọng này?

Mục tiêu này được đặt ra dựa trên quyết tâm của chính phủ hai nước và tiềm năng của mỗi bên. Dân số hai nước chiếm 60% dân số ASEAN với tổng cộng gần 400 triệu dân. Hai nước cùng là thành viên của Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA) và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) nên có nhiều lợi thế để tăng thương mại hai chiều. Trong bối cảnh kinh tế thương mại toàn cầu tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thương mại hai nước tiếp tục là điểm sáng tăng trưởng gần 10%/năm. Do đó, khả năng đạt mục tiêu 15 tỷ USD là triển vọng rất thực tế trong vài năm tới.

Để tăng cường thương mại hai chiều, Việt Nam và Indonesia đang phối hợp sớm họp Ủy ban Hỗn hợp kinh tế thương mại lần thứ 8 nhằm đưa ra các biện pháp thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại. Bên cạnh hợp tác thương mại và kinh tế truyền thống như nông nghiệp, thủy sản, hàng hóa hai chiều, hiện nay hai nước đang thảo luận để hợp tác trong các lĩnh vực mới như kinh tế Halal, kinh tế xanh, kinh tế số, chống biến đổi khí hậu. Chính phủ Việt Nam đã đưa ra chiến lược phát triển ngành công nghiệp Halal để tăng cường hơn nữa xuất khẩu sang các thị trường Halal. Hiện nay, tiềm năng của thị trường Halal là rất lớn, lên đến hàng nghìn tỷ USD. Do vậy, đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Hai nước đang làm việc để tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp Việt Nam có được các chứng nhận Halal để thâm nhập mạnh hơn vào thị trường xuất khẩu Halal sang Indonesia.

Đại sứ Tạ Văn Thông trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Jakarta. Ảnh: Đào Trang/TTXVN

Bối cảnh quốc tế và khu vực hiện nay đặt ra không ít thách thức cho cả Việt Nam và Indonesia. Theo Đại sứ, những lĩnh vực ưu tiên hợp tác nào hai bên có thể phối hợp để thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ song phương trong thời gian tới?

Hiện nay, một trong những xu thế nổi bật trên thế giới là tăng cường hợp tác để ứng phó với biến đổi khí hậu. Cả Việt Nam và Indonesia đều đã đưa ra những cam kết mạnh mẽ về cắt giảm phát thải carbon, thể hiện trách nhiệm trong việc đóng góp vào nỗ lực chung toàn cầu giảm thiểu và ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong quá trình triển khai thực hiện các cam kết quốc tế, hai nước có thể hợp tác chặt chẽ trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng, lưu trữ carbon, phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng xanh, phát triển kinh tế xanh bền vững...

Dưới tác động của biến đổi khí hậu, hiện nay, vấn đề an ninh lương thực đang trở thành mối quan tâm của nhiều quốc gia, đặc biệt với những nước có dân số đông như Indonesia và Việt Nam. Cả hai nước đều có truyền thống, thế mạnh với nền sản xuất lâu đời và nguồn tài nguyên cho nông nghiệp và nghề cá, có thể bổ sung cho nhau, tạo nên chuỗi giá trị hoàn chỉnh. Hai bên cần nỗ lực phát huy các cơ chế hiện có trong ASEAN, đồng thời nghiên cứu ký kết thỏa thuận hợp tác nông nghiệp mới, từ đó đưa ra các dự án hợp tác cụ thể để phát triển sinh kế cho nông dân, đảm bảo an ninh lương thực và thúc đẩy thương mại và phát triển kinh tế của mỗi nước. Về mặt hàng gạo, Việt Nam luôn nằm trong nhóm 3 các nước cung cấp gạo hàng đầu cho thị trường Indonesia. Tính đến tháng 11/2023, Việt Nam đã xuất khẩu sang Indonesia hơn 1,1 triệu tấn gạo, trị giá hơn 600 triệu USD. Về thủy sản và nghề cá, hai bên tiếp tục thúc đẩy các trao đổi gần đây về các nhóm hàng như tôm hùm, cá ngừ, rong biển; tăng cường hợp tác giữa các doanh nghiệp, hiệp hội và ngư dân hai nước để phát triển nghề cá một cách bền vững.

Du lịch cũng là lĩnh vực đầy tiềm năng để thúc đẩy hợp tác giữa hai nước dựa trên cảnh quan thiên nhiên và nền kinh tế du lịch đang trên đà phục hồi và phát triển mạnh mẽ. Ngoài việc khôi phục các đường bay trực tiếp sau thời gian gián đoạn, năm 2023, hãng hàng không Vietjet đã mở thêm các đường bay mới Thành phố Hồ Chí Minh - Jakarta và Hà Nội - Jakarta. Đây là điều kiện thuận lợi để trong thời gian tới hai bên có thể hợp tác phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù, kết nối các điểm đến, đồng thời cải tiến, sáng tạo các sản phẩm du lịch mới theo hướng xanh, bền vững.

Có nhiều ý kiến cho rằng đã đến thời điểm chín muồi để quan hệ hai nước Việt Nam - Indonesia được nâng lên một tầm cao mới. Đại sứ đánh giá thế nào về nhận định này?

Quan hệ hữu nghị truyền thống và tin cậy luôn là nền tảng vững chắc để khuôn khổ hợp tác đối tác chiến lược Việt Nam - Indonesia hướng đến tương lai, ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực hợp tác. Hai nước vẫn còn có nhiều tiềm năng để tiếp tục khai thác, có nhiều thế mạnh có thể bổ sung cho nhau. Mặt khác, hai nước cũng là những thành viên tích cực của ASEAN, có vai trò, vị thế nhất định trong khu vực và trên trường quốc tế. Do đó, mối quan hệ hợp tác chặt chẽ, sâu sắc giữa Việt Nam và Indonesia không chỉ phục vụ thiết thực lợi ích của nhân dân hai nước mà còn đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực cũng như thế giới.

Tôi tin rằng việc thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác hiện có sẽ tạo điều kiện chín muồi để hai nước nâng tầm quan hệ song phương, tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của mỗi nước cũng như sự phát triển hết sức tốt đẹp của quan hệ song phương trong thời gian qua. Điều đó hoàn toàn tự nhiên và chắc chắn sẽ là một xung lực mới, mạnh mẽ để hai nước xây dựng khuôn khổ hợp tác hiệu quả và lâu dài.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Đỗ Quyên (TTXVN)