Lần đầu tiên ghi lại hình ảnh mặt trời độ phân giải 8K, tiết lộ chi tiết chưa từng thấy về các vết đen mặt trời

Theo tuyên bố của Viện Vật lý thiên văn Leibniz Potsdam (AIP), hệ thống camera có độ phân giải cao do đơn vị này phát triển đã được lắp đặt tại Kính viễn vọng Tháp Chân không (VTT) đặt ở Đài quan sát Teide tại Tenerife. Với hệ thống này, mặt trời đã được ghi lại với độ phân giải hình ảnh 8K lần đầu tiên, mở ra một kỷ nguyên mới trong nghiên cứu hoạt động của mặt trời.

Việc quan sát mặt trời từ trước đến nay luôn phải đối mặt với thách thức giữa việc lựa chọn trường nhìn rộng hoặc độ phân giải cao. Các kính thiên văn mặt trời lớn có thể cung cấp hình ảnh sắc nét nhưng chỉ giới hạn ở một khu vực nhỏ, trong khi các thiết bị nhỏ hơn có khả năng theo dõi toàn bộ đĩa mặt trời nhưng lại thiếu chi tiết. Tuy nhiên, VTT đã vượt qua giới hạn đó khi vừa duy trì được trường nhìn rộng, vừa đạt độ phân giải không gian ấn tượng. Việc tích hợp hệ thống camera mới càng củng cố năng lực này, cho phép các nhà khoa học nghiên cứu đồng thời ở cả quy mô lớn và chi tiết về các vùng hoạt động của mặt trời.

Ảnh: R. Kamlah et al. 2025

Ông Rolf Schlichenmaier, nhà khoa học tại Viện Vật lý Mặt trời (KIS) ở Freiburg – đơn vị vận hành VTT – nhấn mạnh trong tuyên bố: “Để hiểu rõ hơn về hoạt động của mặt trời, điều quan trọng không chỉ là phân tích các quá trình cơ bản liên quan đến cấu trúc tinh vi và sự tiến hóa lâu dài của hoạt động toàn cầu bằng nhiều thiết bị khác nhau, mà còn phải tập trung nghiên cứu sự thay đổi theo thời gian của từ trường tại các vùng hoạt động.”

Hệ thống camera hiện đại sử dụng các kỹ thuật phục hồi hình ảnh tiên tiến, kết hợp 100 hình ảnh phơi sáng ngắn – mỗi hình có độ phân giải 8000x6000 pixel – được chụp với tốc độ 25 khung hình/giây. Từ đó, hình ảnh tái tạo có độ phân giải 8K được tạo ra, giúp giảm thiểu hiệu quả các nhiễu loạn do bầu khí quyển Trái đất gây ra, đồng thời đạt độ phân giải không gian khoảng 62 dặm (100 km) trên bề mặt mặt trời.

Cũng theo tuyên bố, độ chính xác này cho phép ghi nhận các quá trình động lực học của mặt trời trong các khoảng thời gian ngắn tới 20 giây – điều chưa từng thực hiện được trước đây.

Nhờ công nghệ tiên tiến này, các nhà nghiên cứu đã thu được những hình ảnh có độ phân giải cao bao phủ các khu vực có đường kính lên tới 124.274 dặm (200.000 km), tương đương khoảng một phần bảy đường kính của mặt trời. Những hình ảnh này không chỉ có giá trị khoa học to lớn mà còn hứa hẹn mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới về khí hậu không gian và tác động của hoạt động mặt trời đến Trái đất.

Bảo Ngọc (t/h)