Lần đầu tiên ở ĐBSCL: Kỹ thuật cao cứu sống ca bệnh phình mạch máu não

Ca cấp cứu thành công đầu tiên tại BVĐK TW Cần Thơ cũng là lần đầu tiên tại khu vực ĐBSCL áp dụng kỹ thuật "kẹp cổ" túi phình điều trị túi phình động mạch não đã vỡ .

Anh Mai Thanh Dũ, nam, 48 tuổi, ở TP Vị Thanh - Hậu Giang, anh thường xuyên đau đầu vùng trán nhiều, khám điều trị nhiều nơi không giảm nên đến BVĐK tỉnh Hậu Giang khám, sau đó được chuyển đến BVĐK TW Cần Thơ lúc 16h00 ngày 11/03/2020.

Sau 1 ngày nhập viện với bệnh cảnh đột quỵ, được xử trí cấp cứu ban đầu, đến chiều bệnh nhân bắt đầu giảm tri giác. Hội chẩn khẩn giữa đơn vị can thiệp mạch não và chuyên khoa ngoại thần kinh xác định bệnh nhân có túi phình động mạch thông trước đã vỡ gây xuất huyết não trán trái.

Hình ảnh C.T Scaner mạch máu trước mổ

Đánh giá đây là một trường hợp khẩn cấp, nguy cơ tử vong cao do túi phình đã vỡ, cần loại bỏ túi phình càng sớm càng tốt. Kết quả hội chẩn thống nhất bệnh nhân có chỉ định sử dụng vi phẫu kẹp cổ túi phình.

Ê kíp phẫu thuật BS.CKI Nguyễn Quang Hưng (phẫu thuật viên chính), ThS.BS Nguyễn Duy Linh đã tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân sử dụng hệ thống kính vi phẫu Leica F50 có hỗ trợ huỳnh quang trong mổ cùng với khung cố định đầu và vén não tự động.

Sau 4 giờ phẫu thuật căng thẳng, các bác sĩ của Khoa Ngoại Thần kinh đã bóc tách và bộc lộ được cổ túi phình và kẹp hai clip titanium vào cổ túi phình, loại bỏ túi phình ra khỏi vòng tuần hoàn đa giác Willis.

Hình ảnh C.T Scanner sau mổ

Sang ngày thứ 2 sau phẫu thuật, bệnh nhân đã ổn định, chỉ còn đau do vết mổ. Khảo sát mạch máu não sau mổ cho thấy đã loại bỏ hoàn toàn được túi phình mà vẫn bảo toàn được các cấu trúc mạch máu quan trọng.

Sáng ngày 20/3/2020 bệnh nhân tỉnh táo, không sốt, thực hiện y lệnh chính xác. Theo BS.CKII Chương Chấn Phước - Trưởng Khoa Ngoại thần kinh, BVĐK TW Cần Thơ: Tỷ lệ phình mạch não trung bình khoảng 5% dân số. Phình mạch não có thể xảy ra ở tất cả các lứa tuổi, vỡ phình mạch thường gặp nhất ở lứa tuổi 50 - 60. Nữ có tỷ lệ cao hơn nam giới.

Mục tiêu tức thời của việc xử lý bệnh nhân bị vỡ phình mạch não là ngăn chặn xuất huyết lần 2, chảy máu lại có tỷ lệ tử vong là tàn tật nặng lên đến 60-80%. Nguy cơ chảy máu lại xấp xỉ 1,5% mỗi ngày, 20% vào cuối 2 tuần đầu tiên, và là 50-60% vào cuối 6 tháng.

- Lựa chọn điều trị tốt nhất tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, tùy thuộc vào vị trí, kích thước và hình dáng của túi phình. Độ tuổi và tình trạng lâm sàng của bệnh nhân cũng là yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn điều trị.

Hiện nay trên thế giới có 2 phương pháp điều trị chính:

Can thiệp nội mạch bít túi phình bằng coil (vòng xoắn kim loại bằng platium )

Đặt coil nội mạch là một thủ thuật ít xâm lấn, và được thực hiện bởi bác sĩ chuyên can thiệp nội mạch.

Phẫu thuật kẹp cổ túi phình dưới kính vi phẫu bằng clip (kẹp)bằng titanium

Phẫu thuật kẹp cổ túi phình mạch não được thực hiện bởi bác sĩ chuyên Khoa Ngoại Thần kinh. Sau khi mở sọ ở vùng trán-thái dương, phẫu thuật viên thần kinh sẽ sử dụng kính vi phẫu với độ phóng đại cao, cẩn thận bóc tách,theo dấu các mạch máu liên quan để bộc lộ được cổ túi phình.

Sau đó, tùy theo từng trường hợp mà một hoặc nhiều clip (kẹp) bằng titanium sẽ được kẹp vào cổ túi phình để ngăn chặn dòng máu tới túi phình.Đây là phương pháp điều trị phình động mạch não đầu tiên trước khi can thiệp nội mạch ra đời.

Phẫu thuật được chỉ định cho những phình mạch có mạch nhánh tại cổ phình mạch phức tạp, phình mạch khổng lồ, những phình mạch mà phương pháp can thiệp không thể tiếp cận được hoặc có nguy cơ tổn thương mạch nhánh phát sinh gần cổ túi phình.

Theo đa số các nghiên cứu phẫu thuật đạt kết quả khoảng 90% số trường hợp vỡ phình động mạch não, kết quả tốt từ 80 đến 85% sau một năm, tỷ lệ tử vong trung bình khoảng 10% trong khi điều trị nội trú.

Điều quan trọng phải hiểu rằng, phẫu thuật kẹp túi phình hoặc can thiệp nội mạch đặt coil là để ngăn chặn xuất huyết lần thứ hai.

“Thành công triển khai kỹ thuật vi phẫu kẹp cổ túi phình tại BVĐK TW Cần Thơ, giúp bệnh viện hoàn chỉnh các phương pháp điều trị cho những bệnh nhân có túi phình mạch não, giúp giải quyết các bệnh nhân có bệnh lý cấp cứu túi phình mạch não vỡ đồng thời khẳng định năng lực chuyên môn tuyến cuối khu vực, mang lại niềm tin cho nhân dân khu vực ĐBSCL trong việc giải quyết bệnh lý cấp cứu”, BS CKII Phạm Thanh Phong nói.

Anh Văn