Lần đầu tiên tại Việt Nam sản xuất thành công 2 loại thuốc phóng xạ

Muốn điều trị phải ra nước ngoài

Ngày 6/12, TS.BS Nguyễn Xuân Cảnh, Trưởng khoa Y học hạt nhân, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, bệnh viện đã pha chế thành công hai loại thuốc phóng xạ mới sử dụng trong chẩn đoán, theo dõi điều trị ung thư tuyến tiền liệt và u thần kinh nội tiết.

Theo đó, hai loại thuốc phóng xạ mới là Galium-68 PSMA (Ga-68 PSMA) trong ung thư tuyến tiền liệt và Galium-68 Dotatate (Ga-68 Dotatate) trong u thần kinh nội tiết giúp chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh.

Trên thế giới, hai loại thuốc phóng xạ này đang được sử dụng rộng rãi cho người bệnh và đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận (năm 2020 với thuốc Ga-68 PSMA và năm 2016 với thuốc Ga-68 Dotatate). Không phải quốc gia nào cũng có thể sản xuất được Ga-68 PSMA và Ga-68 Dotatate.

Do đó, khi người bệnh trong nước có nhu cầu chụp PET/CT (một kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tân tiến ứng dụng các kỹ thuật y học hạt nhân, mang lại những hiệu quả ưu việt hơn phần lớn các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh phổ biến - PV) với hai loại thuốc này thông thường phải đi ra nước ngoài.

Trải qua thời gian dài tìm hiểu, trao đổi chuyên môn cũng như chuẩn bị nguồn nhân lực để tập trung nghiên cứu, đến ngày 7/11/2023, Khoa Y học hạt nhân, Bệnh viện Chợ Rẫy cũng là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam pha chế thành công và đưa hai loại thuốc Ga-68 PSMA và Ga-68 Dotatate vào sử dụng.

Sau gần một tháng áp dụng chụp PET/CT với Ga-68 PSMA cho 12 trường hợp ung thư tuyến tiền liệt và PET/CT với Ga-68 Dotatate cho chín trường hợp u thần kinh nội tiết. Kết quả cho thấy tính hiệu quả của hai kỹ thuật này trong chẩn đoán và theo dõi điều trị bệnh.

Bệnh nhân được thực hiện ghi hình với thuốc phóng xạ mới. (Ảnh: BVCR)

Mang đến nhiều cơ hội điều trị cho bệnh nhân

TS.BS Cảnh cho biết thêm, Bệnh viện Chợ Rẫy đã thực hiện ghi hình PET/CT với thuốc F-18 FDG đánh giá chuyển hóa đường glucose trong nhiều loại bệnh ung thư từ năm 2009. Tuy nhiên, do tế bào ung thư tuyến tiền liệt và tế bào u thần kinh nội tiết thường ít sử dụng đường glucose nên hiển thị kết quả chẩn đoán không cao.

Tế bào ung thư tuyến tiền liệt thường có biểu hiện kháng nguyên đặc hiệu trên màng tế bào PSMA (cao hơn 10-80 lần so với tế bào tuyến tiền liệt bình thường hoặc tăng sản lành tính) có đặc tính gắn kết tốt với thuốc Ga-68 PSMA và sẽ được phát hiện nhờ ghi hình PET/CT.

Còn đối với u thần kinh nội tiết thì tế bào u biểu hiện tăng thụ thể Somatostatin và việc ghi hình PET/CT với thuốc Ga-68 Dotatate gắn kết vào thụ thể này sẽ phát hiện rõ hơn những tổn thương nguyên phát và di căn, từ đó giúp bác sĩ lâm sàng có hướng chẩn đoán, phân chia giai đoạn, chọn lựa phương pháp điều trị và theo dõi kết quả điều trị.

Có thể nói, với việc pha chế thành công hai loại thuốc Ga-68 PSMA và Ga-68 Dotatate, Khoa Y học hạt nhân, Bệnh viện Chợ Rẫy đã đem đến nhiều cơ hội cho người bệnh trong nước, giúp người bệnh có thể tiếp cận phương pháp kỹ thuật mới tiến trên thế giới, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cũng như tiết kiệm nhiều chi phí cho người bệnh.

"Kỹ thuật PET/CT là một hệ thống chẩn đoán hình ảnh kỹ thuật cao, đầy tiềm năng cho nhiều lợi điểm trong chẩn đoán và theo dõi điều trị các loại bệnh như ung thư, thần kinh và tim mạch. Kỹ thuật này được áp dụng tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ năm 2009. Trung bình một ngày, Khoa Y học hạt nhân tiếp nhận chụp từ 12-15 ca PET/CT", TS.BS Cảnh nhấn mạnh.