Lần đầu tiên, xe nhà ở lưu động được quy định trong Quy chuẩn quốc gia
Xe nhà ở lưu động là loại xe ô tô chở người chuyên dụng, được thiết kế đáp ứng với không gian sống sinh hoạt cơ bản và được trang bị các thiết bị tối thiểu.
Bộ GTVT đang lấy ý kiến đối với Dự thảo Thông tư ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe ô tô (sau đây gọi tắt là Dự thảo Thông tư).
Điểm đáng chú ý, nếu Dự thảo Thông tư được thông qua, lần đâu tiên loại hình phương tiện “xe nhà ở lưu động” sẽ được quy định cụ thể trong Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Cụ thể, xe nhà ở lưu động được xác định là loại xe ô tô chở người chuyên dụng, được thiết kế đáp ứng với không gian sống sinh hoạt cơ bản và được trang bị các thiết bị tối thiểu.
Các thiết bị được bố trí, lắp đặt chắc chắn vào khoang sinh hoạt của xe. Tuy nhiên, các thiết bị này được thiết kế để dễ dàng tháo/lắp và thay đổi công năng.
Về yêu cầu, đối với loại phương tiện này, quy định số người cho phép chở (kể cả người lái) lớn nhất chỉ bằng số chỗ ngủ được bố trí trên xe.
Bên cạnh đó, chỉ được sử dụng khoang sinh hoạt của xe khi xe đang dừng/đỗ. Yêu cầu trang bị tối thiểu trong khu vực sinh hoạt bao gồm: Không gian ngủ (có thể được chuyển đổi từ ghế ngồi); bàn và ghế sinh hoạt; thiết bị nấu ăn; thiết bị vệ sinh; kho/tủ chứa đồ.
Tất cả các đồ vật, phụ kiện, thiết bị nội thất không được có các cạnh sắc, góc nhọn và phải được bố trí, lắp đặt trong xe phải đảm bảo không bị xô lệch, cố định vị trí, có khả năng giảm thiểu nguy cơ gây thương tích cho tất cả mọi người khi xe ở trạng thái dừng/đỗ cũng như di chuyển.
Đối với bố trí ghế ngồi khi di chuyển, phải được bố trí về phía đầu xe (bao gồm cả ghế người lái) và hướng về phía trước theo chiều tiến của xe. Các ghế này phải có trang bị dây đai an toàn. Ghế xoay có thể sử dụng làm ghế ngồi di chuyển phải có cơ cấu khóa chống xoay dễ dàng sử dụng để định vị hướng ngồi khi di chuyển.
Đối với không gian ngủ, được bố trí trong khoang sinh hoạt của xe. Riêng chỗ ngủ được bố trí phía trên khu vực chỗ ngồi của lái xe hoặc ở tầng trên có thể được cố định hoặc trượt hoặc có thể là loại tháo rời (kiểu giường tầng).
Kích thước bề ngang tối thiểu cho mỗi chỗ ngủ giường đơn là 480mm. Giường có thể được chuyển đổi từ ghế ngồi (để tạo thành nệm ngủ) nếu đảm bảo yêu cầu về kích thước tối thiểu sau khi chuyển đổi. Kết cấu của không gian ngủ được lắp đặt cố định chắc chắn bằng đinh tán hoặc bắt vít/ hàn vào sàn xe hoặc thành bên của xe.
Du lịch bằng xe nhà ở lưu di động là hình thức không xa lạ tại nhiều nước phương Tây và đã từng bước du nhập vào Việt Nam.
Đối với bàn sinh hoạt, vị trí lắp đặt phải là cố định. Bàn có thể tháo rời hoặc gấp lại được. Khi di chuyển phải được cố định cố định chắc chắn bằng đinh tán hoặc bắt vít/ hàn vào sàn xe hoặc thành bên của xe. Vị trí bố trí ghế phải đảm bảo để có thể sử dụng phù hợp với bàn. Các ghế phải được gắn chặt trực tiếp vào sàn xe và/hoặc thành bên.
Cửa lên xuống khoang sinh hoạt của xe phải trang bị ít nhất một của lên xuống ở phía bên phải hoặc phía sau xe. Ngoài ra, xe phải trang bị ít nhất một cửa lên xuống riêng biệt vào khu vực sinh hoạt kiểu mở ra hoặc kiểu trượt bên ngoài ở phía bên phụ hoặc phía sau xe.
Đối với hệ thống điện phục vụ sinh hoạt phải được thiết kế độc lập với hệ thống điện chung của xe. Hệ thống này phải có các thiết bị bảo vệ an toàn. Hệ thống lưu trữ điện dự phòng phải có dung lượng phù hợp đảm bảo cung cấp điện cho các nhu cầu tối thiểu trong một khoảng thời gian nhất định. Đồng thời phải được tính toán, thiết kế phù hợp với tiêu chuẩn chung của hệ thống điện lưới.
Có thể lắp đặt các tấm pin điện mặt trời để cung cấp năng lượng cho khu vực sinh hoạt. Khi đó, hệ thống điện này phải tuân thủ theo các tiêu chuẩn hệ thống điện mặt trời.
Đối với hệ thống vệ sinh, phải lắp đặt thiết bị vệ sinh, nhà tắm (nếu có) có thể là loại lắp cố định hoặc là loại di động, đảm bảo chất thải, nước thải được thu hết vào thùng chứa.
Các thiết bị nấu nướng có thể được bố trí lắp đặt bên trong hoặc bên ngoài xe tùy theo thiết kế, sử dụng nhiên liệu phù hợp với công suất hệ thống năng lượng mặt trời, điện và thiết bị điện phục vụ cho sinh hoạt của xe. Không được sử dụng các loại nhiên liệu khí tự nhiên và khí hóa lỏng để làm nhiên liệu.
Đặc biệt, xe phải trang bị ít nhất hai bình chữa cháy tối thiểu 2kg mỗi bình. Trong đó, một bình được bố trí gần khu vực ghế người lái và các bình chữa cháy còn lại phải được gắn chắc chắn trong khoang gian sinh hoạt của xe ở vị trí dễ nhìn thấy và dễ tiếp cận.
