Lần đầu Việt Nam ghép khí quản từ người cho chết não

Tháng 7/2022, L.V.N (25 tuổi) bị tai nạn giao thông dẫn đến chấn thương sọ não, hàm mặt, ngực kín, và gan. Sau các phẫu thuật kết hợp xương hàm mặt và vùng cổ, người này được điều trị hồi sức tích cực, trong đó có mở khí quản.

Khi ổn định, N được chuyển về bệnh viện địa phương điều trị. Một tháng sau, người bệnh được hội chẩn để điều trị bảo tồn, xét nong và đặt stent khí quản nhưng không thành công. Phẫu thuật cắt nối khí quản cho N. cũng thất bại do tổn thương phức tạp và hẹp trên một đoạn khí quản dài, buộc bệnh nhân phải mở khí quản vĩnh viễn.

Trong thời gian điều trị, nam thanh niên ăn uống qua đường miệng, tiêm thuốc chống tạo sẹo vào vị trí khí quản bị hẹp. Đến tháng 5/2023, sau mũi tiêm thứ 6, bệnh nhân xuất hiện chảy dịch sữa qua chỗ mở khí quản, được chẩn đoán rò khí - thực quản, phải mở thông dạ dày để nuôi ăn.

Bệnh nhân được ghép khí quản từ người chết não. (Ảnh: BVCC)

Gần 2 năm qua bệnh nhân không ăn được bằng đường miệng, phải ăn qua mở thông dạ dày, không thở qua đường mũi mà thở qua đường mở khí quản ở cổ (thường xuyên loét chảy máu và nhiễm trùng tại vị trí mở khí quản).

Trước tình trạng trên, các bác sĩ của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức hội chẩn liên chuyên khoa (tai mũi họng, tiêu hóa, phẫu thuật lồng ngực, phục hồi chức năng, gây mê hồi sức, ngân hàng mô, dinh dưỡng...) và thống nhất phẫu thuật hai thì. Thì một phẫu thuật tạo hình cắt – nối đoạn thực quản cổ bị hẹp hoặc tạo hình thực quản bằng đoạn đại tràng. Thì hai, phẫu thuật tạo hình đoạn thanh môn kết hợp ghép đoạn khí quản cổ bằng đoạn khí quản của người cho chết não.

Ngày 11/4, bệnh nhân được phẫu thuật tạo hình cắt - nối thực quản cổ và chuẩn bị hai đầu khí quản cho lần phẫu thuật thứ hai. Ngày 13/5 bệnh nhân được phẫu thuật ghép khí quản cổ kết hợp đặt stent khí quản và chuyển vị cơ ức đòn chũm hai bên che phủ đoạn khí quản ghép.

Sau thời gian điều trị tích cực, bệnh nhân xuất viện, sẹo mổ liền tốt, ăn uống qua đường miệng và thở đường mũi trở lại.

"Đây là một trong những ca ghép khí quản kết hợp tạo hình thực quản cổ hiếm gặp trong y văn thế giới và lần đầu tiên được thực hiện thành công tại Việt Nam", TS.BS Dương Đức Hùng Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức thông tin.

Bệnh nhân hồi phục tốt sau ca phẫu thuật. (Ảnh: BVCC)

Theo ông Hùng, phẫu thuật ghép khí quản vẫn là thách thức lớn trong ngành ngoại khoa và y học thế giới. Việc chọn vật liệu ghép, nuôi dưỡng đoạn khí quản ghép, chăm sóc sau ghép, và sử dụng thuốc chống thải ghép đều là những vấn đề phức tạp.

Ca lâm sàng này có tính chất đặc biệt phức tạp do có hai tổn thương cùng lúc (khí quản và thực quản) ở bệnh nhân trẻ tuổi. Việc lựa chọn phương pháp xử lý và thời điểm phẫu thuật được tính toán kỹ lưỡng và đạt kết quả tốt.

Với kết quả của ca phẫu thuật này, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức mở ra một viễn cảnh tươi sáng cho những bệnh nhân có tổn thương đoạn khí quản dài trên 6cm (do chấn thương, hẹp bẩm sinh hoặc u...) có thể phục hồi trở lại đường thở tốt nhất.

Nguyễn Ngoan