Lan tỏa hiệu quả các mô hình giảm nghèo bền vững

Mô hình hỗ trợ nuôi trâu sinh sản đã lan tỏa hiệu quả tại nhiều địa phương.

Mô hình phù hợp điều kiện, hiệu quả rõ rệt

Tại xã Tràng Xá, tỉnh Thái Nguyên đời sống người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông, lâm nghiệp với các cây trồng chủ lực như lúa, ngô, bí đỏ và đặc biệt là cây chè; cùng chăn nuôi trâu, bò, lợn và gia cầm. Dù vậy, sản xuất vẫn còn nhỏ lẻ, mức sống giữa các khu vực còn chênh lệch, tỷ lệ hộ nghèo khoảng 7,4% và tỷ lệ hộ cận nghèo là 9,0%.

Trong bối cảnh đó, việc triển khai các mô hình sinh kế thuộc Chương trình MTQG Giảm nghèo bền vững đã mở ra hướng đi mới giúp người dân tăng thu nhập, phát triển sản xuất và vươn lên thoát nghèo bền vững.

Xã Tràng Xá đã triển khai một số mô hình như nuôi trâu sinh sản, trồng măng lục trúc, nuôi gà thương phẩm. Đây đều là những mô hình phù hợp với điều kiện tự nhiên, lao động và tập quán sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) nơi đây.

Người dân tham gia mô hình được hỗ trợ giống, kỹ thuật và hướng dẫn quy trình chăm sóc, phòng bệnh. Nhờ đó, nhiều hộ nghèo, cận nghèo từng gặp khó khăn về vốn và kỹ thuật đã có cơ hội tiếp cận sinh kế mới, giảm thiểu rủi ro trong sản xuất. Không chỉ cải thiện thu nhập, các mô hình còn góp phần nâng cao năng lực sản xuất, tạo chuyển biến tích cực về nhận thức, giúp người dân mạnh dạn đầu tư, tự tin hơn trong phát triển kinh tế.

Một trong những hộ hưởng lợi từ chương trình là gia đình chị Nguyễn Thị Thúy, dân tộc Nùng, thuộc diện hộ nghèo lâu năm của xã Tràng Xá. Trước đây, kinh tế gia đình chị Thúy chỉ trông vào vài sào ruộng và công việc làm thuê bấp bênh. Cuộc sống thiếu trước hụt sau, chẳng dám nghĩ đến chuyện đầu tư sinh kế.

Cuối năm 2023, chị Thúy được xét duyệt hỗ trợ 1 con trâu sinh sản từ Chương trình MTQG Giảm nghèo bền vững. Có trâu giống trong tay, gia đình chị đã cải tạo lại chuồng trại, trồng thêm cỏ voi và mía làm thức ăn. Nhờ chăm sóc cẩn thận, con trâu phát triển khỏe mạnh và dự kiến sẽ sinh bê trong thời gian tới.

Chị Thúy xúc động chia sẻ: “Con trâu lớn lên, sinh trưởng và phát triển tốt giúp gia đình tôi có thêm thu nhập để trả nợ. Đây thực sự là cơ hội lớn giúp gia đình tôi thoát nghèo, ổn định cuộc sống”.

Anh Triệu Văn Luận chăm sóc trâu được hỗ trợ.

Hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững

Không chỉ ở Tràng Xá, các mô hình hỗ trợ nuôi trâu sinh sản còn lan tỏa hiệu quả tại nhiều địa phương khác. Gia đình anh Triệu Văn Luận (sinh năm 1983) và chị Đinh Thị Bảy (sinh năm 1987), dân tộc Nùng, sinh sống tại xóm Khâu Giáo 2, xã Phú Thịnh, trước đây thuộc diện cận nghèo, thu nhập thấp, cuộc sống khó khăn khi phải nuôi hai con nhỏ. Năm 2023, anh chị vươn lên thoát nghèo, trong đó có sự hỗ trợ đáng kể từ chương trình khi gia đình được cấp một con trâu giống khoảng 1,6 tạ. Đến nay, trâu sinh trưởng tốt, trở thành tài sản quan trọng của gia đình.

Ông Triệu Văn Hồng, Trưởng xóm Khâu Giáo 2, cho biết: Xóm hiện có 78 hộ, trong đó có 4 hộ nghèo, 2 hộ cận nghèo, tỷ lệ người DTTS chiếm trên 80%. Người dân chủ yếu làm ruộng và trồng chè nên việc hỗ trợ trâu giống là rất thiết thực.

“Trâu là tài sản lớn, không chỉ giúp các hộ có thêm tư liệu sản xuất, mà còn tạo động lực để họ vươn lên thoát nghèo”, ông Hồng nhấn mạnh.

Thực tế cho thấy, với đồng bào DTTS, mô hình hỗ trợ trâu sinh sản là một trong những phương thức giảm nghèo phù hợp và hiệu quả nhất. Trâu vừa là vốn, vừa là “của để dành”, vừa hỗ trợ sức kéo trong sản xuất. Khi trâu sinh sản tốt, mỗi năm người dân có thể tăng thêm nguồn thu, từ đó tái đầu tư, từng bước mở rộng quy mô sản xuất.

Cùng với đó, mô hình trồng măng lục trúc và nuôi gà thương phẩm cũng đang mang lại hiệu quả tích cực. Măng lục trúc cho giá trị kinh tế ổn định, phù hợp đất đai đồi núi; nuôi gà thương phẩm giúp tận dụng nguồn thức ăn sẵn có, quay vòng vốn nhanh. Sự đa dạng mô hình giúp người dân lựa chọn sinh kế phù hợp, tránh phụ thuộc vào một nguồn thu duy nhất, giảm rủi ro khi thị trường biến động.

Kết quả bước đầu từ các mô hình sinh kế cho thấy khi chính sách đi đúng hướng, hỗ trợ đến đúng người, đồng bào được trao “cần câu” thay vì “con cá”, thì hiệu quả giảm nghèo sẽ được nhân lên, bền vững hơn.

Người dân không chỉ thoát nghèo về thu nhập, mà còn nâng cao ý thức tự lực, thay đổi tư duy sản xuất, mạnh dạn làm kinh tế. Đây chính là yếu tố nền tảng để các địa phương tiếp tục giảm nghèo một cách vững chắc, thu hẹp dần khoảng cách giữa các vùng và nâng cao đời sống đồng bào DTTS.

Phương Thảo