LandSpace trở thành đối thủ lớn nhất của SpaceX như thế nào?

Được thành lập năm 2015 và đặt trụ sở ở thủ đô Bắc Kinh, LandSpace là một trong những công ty khởi nghiệp đầu tiên bước vào ngành này, sau khi Trung Quốc mở một phần lĩnh vực không gian cho tư nhân vào năm 2014.

LandSpace đã huy động được hàng tỉ nhân dân tệ từ các nhà đầu tư như quỹ đầu tư mạo hiểm HongShan (lúc đó là Sequoia Capital China), chi nhánh đầu tư của tập đoàn bất động sản Country Garden, cùng Quỹ Phát triển Doanh nghiệp Vừa và Nhỏ Trung Quốc do nhà nước hậu thuẫn.

Theo hồ sơ doanh nghiệp Trung Quốc, năm 2020, LandSpace huy động được 1,2 tỉ nhân dân tệ (khoảng 170 triệu USD). Đến tháng 12.2024, LandSpace tiếp tục nhận thêm 900 triệu nhân dân tệ từ một quỹ nhà nước hỗ trợ sản xuất công nghệ cao. Chính quyền thành phố Gia Hưng và Hồ Châu (Trung Quốc) cũng đầu tư vào công ty.

Tháng 7.2023, LandSpace trở thành công ty đầu tiên trên thế giới phóng thành công tên lửa đẩy sử dụng nhiên liệu methane và oxy lỏng, có tên Zhuque-2 (Chu Tước-2), vượt trước các đối thủ Mỹ như SpaceX của Elon Musk và Blue Origin của Jeff Bezos.

Zhuque-2 mang theo các vệ tinh cất cánh từ Trung tâm phóng vệ tinh Tửu Tuyền, tỉnh Cam Túc, Trung Quốc vào tháng 12.2023 - Ảnh: Reuters

Tên lửa tái sử dụng Zhuque-3

Hiện LandSpace tập trung vào một tên lửa lớn hơn nhiều, mang tên Zhuque-3. Nó được làm bằng thép không gỉ và thiết kế để mang khoảng 20 đến 25 tấn lên quỹ đạo Trái đất tầm thấp, gấp nhiều lần khả năng của Zhuque-2.

Nếu Zhuque-3 có thể cất cánh, quay về và hạ cánh nguyên vẹn, LandSpace sẽ trở thành công ty tư nhân Trung Quốc đầu tiên và là hãng thứ ba trên thế giới sau SpaceX, Blue Origin cho hạ cánh thành công một tên lửa đẩy lớn đã bay vào không gian với mục tiêu sử dụng lại.

Tham vọng đó đưa LandSpace lên tuyến đầu trong nỗ lực của khu vực tư nhân Trung Quốc nhằm làm cho tên lửa rẻ hơn và tái sử dụng được, khi các tập đoàn không gian nhà nước khổng lồ tiến chậm hơn theo hướng này.

Zhuque-3 là nỗ lực nghiêm túc đầu tiên của Trung Quốc về một tên lửa lớn có thể tái sử dụng vào thời điểm nước này muốn các công ty tư nhân giành thêm hợp đồng phóng tên lửa quốc tế, giúp triển khai các cụm vệ tinh thông tin liên lạc và quan sát Trái đất quy mô lớn của riêng mình.

Elon Musk nói gì về Zhuque-3?

Trên thế giới, các tên lửa có khả năng phóng và quay lại để tái sử dụng đã thu hút sự quan tâm cũng như đầu tư lớn vì có thể giảm mạnh chi phí đưa vệ tinh vào không gian. Thế nhưng, kỹ thuật này cực kỳ phức tạp và cho đến nay chỉ SpaceX có thể làm thường xuyên với tên lửa đẩy Falcon 9.

Với tiến độ phát triển và lần phóng Zhuque-3 đầu tiên, LandSpace đã đến gần mục tiêu này hơn bất kỳ đối thủ nào ngoài Mỹ.

Elon Musk đã nhận thấy điều đó. Tháng 10 vừa qua, Giám đốc điều hành SpaceX phản hồi một bài đăng trên mạng xã hội X về thiết kế của Zhuque-3.

Elon Musk nói rằng Zhuque-3 đã học hỏi công nghệ từ tên lửa của SpaceX (vật liệu thép không gỉ, nhiên liệu methane và oxy lỏng). Theo tỷ phú giàu nhất thế giới, không loại trừ khả năng trong khoảng 5 năm tới, Zhuque-3 có thể vượt được Falcon 9.

Thế nhưng, ông cũng ám chỉ rằng khi đó Starship, dòng tên lửa thế hệ mới của SpaceX, có thể đã đi vào khai thác. Tóm lại, Elon Musk thừa nhận tiềm năng kỹ thuật của Zhuque-3, nhưng vẫn giữ vững niềm tin vào vị thế dẫn đầu của SpaceX nhờ Starship.

SpaceX hiện phụ thuộc vào Falcon 9 để tiếp tục mở rộng mạng internet vệ tinh Starlink, với số lượng vệ tinh trên quỹ đạo hiện hơn 8.810, vượt xa mọi đối thủ tại Mỹ hoặc Trung Quốc.

Vì sao tên lửa tái sử dụng quan trọng trong chiến lược không gian của Trung Quốc?

Tại Trung Quốc, các công ty như LandSpace là cách kết hợp kinh nghiệm giữa các tập đoàn không gian nhà nước lâu đời với tốc độ và tinh thần chấp nhận rủi ro của công ty khởi nghiệp, trong bối cảnh nước này tìm cách xây dựng phiên bản Starlink riêng những năm tới.

“Khi việc triển khai các chòm sao vệ tinh quỹ đạo thấp tăng tốc, Zhuque-3 sẽ chuyển từ thử nghiệm thu hồi sang tái sử dụng thường xuyên và hướng tới nhịp độ vận hành kiểu hàng không, nhằm góp phần vào mục tiêu sức mạnh không gian và năng lực công nghiệp tiên tiến của Trung Quốc”, LandSpace cho biết trong tuyên bố sau lần phóng Zhuque-3 đầu tiên.

Nếu chương trình Zhuque-3 thành công và LandSpace thực sự tiến gần vị trí số hai thế giới về tên lửa tái sử dụng (chỉ sau SpaceX), điều này sẽ giúp công ty dễ gọi vốn hơn, gồm cả kế hoạch lên sàn Star Market ở thành phố Thượng Hải từng công bố vào tháng 7.

Giám đốc điều hành LandSpace là ai?

Zhang Changwu, nhà sáng lập và Giám đốc điều hành LandSpace, sinh năm 1983 tại tỉnh Sơn Đông, từng tốt nghiệp ngành Quản trị kinh doanh tại Đại học Thanh Hoa (Bắc Kinh) rồi nhận bằng thạc sĩ kinh doanh.

Trước khi bước chân vào lĩnh vực vũ trụ, Zhang Changwu từng làm việc tại các ngân hàng quốc tế lớn như HSBC và Banco Santander, phụ trách quản lý tài sản và đầu tư chứng khoán tại Trung Quốc. Kinh nghiệm tài chính và đầu tư đã trang bị cho ông nền tảng vững chắc để khởi nghiệp trong ngành công nghệ cao - lĩnh vực đầy thách thức và cạnh tranh.

Năm 2015, Zhang Changwu cùng với một số cộng sự thành lập LandSpace tại Bắc Kinh.

Zhang Changwu, nhà sáng lập và Giám đốc điều hành LandSpace - Ảnh: Internet

Dưới sự dẫn dắt của Zhang Changwu, LandSpace đã đạt nhiều bước tiến quan trọng, từ việc phát triển tên lửa sử dụng nhiên liệu methane và oxy lỏng đến thử nghiệm các tên lửa có tầng đẩy tái sử dụng, bắt kịp xu hướng của các hãng hàng đầu thế giới như SpaceX.

Zhang Changwu nhấn mạnh lợi thế của các công ty tư nhân là khả năng ra quyết định nhanh chóng và nâng cấp kỹ thuật linh hoạt.

Dưới thời Zhang Changwu, LandSpace còn mở rộng cơ sở chế tạo tên lửa và động cơ tại tỉnh Chiết Giang, củng cố năng lực sản xuất trong nước.

Sơn Vân