Lăng kính Paris 2024: Thế vận hội và rắc rối với rác thải nhựa

Tại các quầy giải khát của Coca-Cola, đúng là khách mua nước uống được phục vụ trong những ly nhựa sử dụng nhiều lần, sản phẩm của công ty Ecocup. Khách sẽ trả 2 EUR tiền “cọc” ly, uống xong trả lại ly thì sẽ được hoàn lại tiền. Nhưng vấn đề là người bán lại đổ nước vào ly Ecocup… từ những chai nhựa Coca Cola và sau đó các chai bị vứt ngay vào sọt rác.

Paris 2024 được mô tả là Thế Vận Hội “xanh” nhất trong lịch sử, nhưng trên mạng xã hội người ta đã bày tỏ bất bình về cách thức phục vụ nói trên. Họ cũng nhấn mạnh đến việc Coca-Cola có vẻ như cố tình làm cho khách nản đến mức không bao giờ trả lại ly nhựa, do họ lại phải xếp hàng quá dài, mà lại phải tìm đúng chỗ để trả. Nói cách khác, coi như khách buộc lòng phải bỏ thêm 2 EUR để uống nước của thương hiệu này.

Cách đây 4 năm, ban tổ chức Paris 2024 đã cam kết “zero rác thải” và “không có đồ nhựa sử dụng một lần”. Nhưng sau đó họ đã phải hạ bớt mục tiêu. Tháng 6-2023, Coca Cola tuyên bố ủng hộ tham vọng “giảm phân nửa đồ nhựa sử dụng một lần” so với London 2012 nhưng không nêu các chỉ tiêu cụ thể. Hãng nước giải khát đến từ Mỹ cũng lắp đặt tổng cộng 700 vòi nước tại các điểm bán cho công chúng và tại các nhà hàng dành cho vận động viên. Từ các vòi nước này, ta có thể mua nước của Coca Cola.

Nhưng ngoài những chai nước bán cho công chúng, khoảng 4 triệu chai còn được phân phát miễn phí cho các VĐV và trọng tài, trong khi luật của Pháp cấm làm như vậy. Để biện minh cho việc đó, ban tổ chức đưa ra vấn đề y tế công cộng: Họ sợ kẻ xấu có thể bỏ vào các chai nước những chất kích thích nhằm mục đích khiến cho các vận động viên bị loại, cho nên phải phân phát cho VĐV những chai nước đóng kín. Nhưng tổ chức France Nature Environnement không chấp nhận lý do đó, vì những chai nhựa như của Coca Cola hiện đã bị cấm ở các sự kiện thể thao khác như giải quần vợt Roland Garros chẳng hạn.

Coca Cola thì nhấn mạnh rằng các chai nước của họ hầu hết được làm từ vật liệu tái chế và được giữ lại tại các điểm phục vụ thay vì đưa cho khách. Các chai này như vậy sẽ được phân loại rồi chuyển đến trung tâm tái chế của đối tác đóng chai của Coca Cola ở Pháp. Nhưng theo La Croix, “Đừng nghĩ rằng chai được làm bằng nhựa tái chế là không còn bất kỳ tác động nào nữa. Quá trình tái chế rất hạn chế và có rất nhiều thất thoát. Ta chỉ có thể tái chế một vài lần. Đây là một vật liệu xuống cấp nhanh chóng và phát ra các hạt vi nhựa ngay khi được sản xuất. Chúng ta không nên gán cho nhựa những phẩm chất mà nó không có”.

Vấn đề rác thải nhựa chắc sẽ còn nan giải khi nào mà nhà tài trợ chính của Thế Vận Hội vẫn là Coca Cola khi thương hiệu này đã gia hạn hợp đồng với IOC thêm 12 năm, tính từ 2019. Đây là mối quan hệ có sẳn từ năm 1928 đến nay. Nhưng trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu trên Trái đất ngày càng trầm trọng, đòi hỏi con người phải có những biện pháp triệt để hơn nữa để bảo vệ hành tinh, việc chọn lựa một đối tác như Coca-Cola càng khó được chấp nhận.

LONG KHANG