Làng Tày tỷ phú

Thôn 12 hiện có nhiều nhà cao tầng, nhiều nhà xây dựng theo dạng biệt thự vườn

“Đất lành chim đậu”

Đồng bào Tày từ tỉnh Cao Bằng vào sinh sống, lập nghiệp tại thôn 12 từ những năm 1980. Thôn 12 có 212 hộ với 892 nhân khẩu, trong đó, khoảng 80% dân số là đồng bào người Tày. Bà con đang canh tác 287 ha cà phê, một phần diện tích đang thực hiện tái canh, ghép cải tạo các giống mới.

Đến nay, bà con trong thôn trồng các giống cà phê chủ lực như: TR4, TS5, TS1, Thiện Trường và Hữu Thiên được mua tại những cơ sở cung cấp giống cây trồng đủ tiêu chuẩn, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương và có lợi thế cạnh tranh trên thị trường, đáp ứng được thị hiếu, nhu cầu của người tiêu dùng.

Trưởng thôn 12, Nông Văn Hương cho biết: Những cư dân đầu tiên vào lập nghiệp tại mảnh đất này đã gần 40 năm. Những ngày đầu, bà con trồng chè chế biến trà, khoảng thời gian sau, bà con chuyển sang trồng cà phê. Trải qua bao thăng trầm của cà phê, đến nay người dân vẫn giữ nguyên diện tích, thực hiện tái canh, ghép cải tạo các giống mới. Được mùa, được giá đã giúp người dân khá giả, giàu có, trở thành làng tỷ phú, vì đa phần có thu nhập tiền tỷ.

Khoảng thời gian dài, từ năm 2013 đến năm 2019, cà phê rớt giá, nguồn thu từ cà phê không ổn định khiến cuộc sống gia đình gặp khó khăn. Tuy nhiên, nông dân trong thôn vẫn không có ý định từ bỏ loại cây vốn được xem là chủ lực trong phát triển kinh tế của địa phương. Theo nhiều người dân, trồng cà phê dù là ở thời điểm nào, để thu về những quả chín mọng bắt mắt, nông hộ cũng “tưới tắm” vào đó nhiều mồ hôi, công sức và chấp nhận đương đầu với những rủi ro, thách thức. Như vậy, mới có được quả ngọt, thành công ngày hôm nay.

Ông Bế Văn Bích nhờ trồng cà phê nên xây dựng được căn nhà khang trang

Ông Bế Văn Long, một trong những người trồng cà phê lâu năm trên địa bàn xã tâm sự: “40 năm từ khi rời quê hương Cao Bằng vào lập nghiệp tại vùng đất Bảo Lâm 1, chính nhờ trồng cà phê mà gia đình tôi vượt lên nghèo khó, có của ăn, của để, cho các con ông được ăn học đến nơi, đến chốn. Hiện gia đình có 10 ha cà phê, mỗi năm cho thu hoạch 40 tấn cà phê nhân”.

Hay như anh Bế Kim Hòa hiện nay canh tác 6 ha cà phê, mỗi vụ cho trên 20 tấn nhân, thu nhập bình quân trên 2 tỷ đồng mỗi năm. Theo anh Bế Kim Hòa thì niên vụ cà phê năm 2023, 2024 giá cả cao hơn mọi năm nên bà con có thu nhập cao. Sắp vào vụ thu hoạch mới 2025, bà con ai ai cũng háo hức chờ đợi một mùa cà phê được mùa, được giá.

Hiện tại, thôn không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo, nhà nào cũng có thu nhập từ 100 triệu đồng đến vài tỷ đồng/năm, nhờ cà phê. Dạo một vòng quanh thôn, nhà cửa được xây theo dạng biệt thự mọc lên san sát, nhiều nhà sở hữu ô tô tiền tỷ.

Nhờ canh tác cà phê, các hộ dân của thôn 12 đều có cuộc sống giàu có, thu nhập tiền tỷ mỗi năm

Nghèo đói chỉ còn là ký ức

Trong ký ức của ông Bế Văn Bích (70 tuổi) thì những ngày đầu vào lập nghiệp, bà con còn nhiều khó khăn; đa phần nhà tranh vách đất, chạy ăn từng bữa. Nay đã đổi thay một cách ngoạn mục. Ngay gia đình của ông canh tác 5 ha cà phê, mỗi năm cho thu khoảng 18 tấn cà phê nhân. Nhờ vậy, từ lâu, ông đã xây dựng được căn nhà 2 tầng khang trang, hiện đại.

Ông Bế Văn Bích tâm sự rằng, ngày trước đối với bà con trong làng thì chiếc xe đạp đã là một báu vật quý giá. Giờ đây, ô tô tiền tỷ chạy đầy đường, có nhà sắm hẳn 2 chiếc. Nói chung ô tô tầm vài trăm triệu đồng đến 1 tỷ đồng thì đa phần bà con đều mua được. Hiện tại, thôn có 35 ô tô phục vụ nhu cầu đi lại.

Anh Bế Quốc Hưng (39 tuổi) rời quê hương Cao Bằng theo bố mẹ vào xã Bảo Lâm 1 lập nghiệp khi 7 tuổi. Nay anh đã lập gia đình, có thu nhập ổn định từ 6 ha cà phê, mỗi năm cho thu 25 tấn cà phê nhân. Anh Hưng nhớ rất rõ buổi đầu từ quê hương Cao Bằng vào đất Lâm Đồng lập nghiệp. Thuở ấy, ở Cao Bằng chủ yếu là đá, đất xen nhau, người dân trồng ngô, chăn nuôi dăm ba con gà, lợn thả rông. Nói chung cuộc sống ngày đó còn bao gian nan, vất vả, ký ức nghèo khó hằn sâu vào tâm khảm của từng đứa trẻ vùng cao. Vào đất mới, ai ai cũng háo hức vỡ từng triền đất đỏ bazan, đất khai hoang đến đâu, chè, cà phê lớn lên đến đó. Nhờ vậy, hôm nay nhà nào cũng ấm no, giàu có.

Chị Lê Thị Kim Thoa - Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn 12 cho biết: Thu nhập chính của bà con đến từ cây cà phê, chuyện thu nhập tiền tỷ không còn hiếm ở thôn mà được nhân rộng. Điều dễ dàng nhận ra ở những khu vườn của người Tày ở đây chính là vườn tược quanh năm cây trái xanh tốt với đủ giống cây trồng, từng luống rau xanh mơn mởn. Ngoài ra, họ còn chăn nuôi thêm nhiều gà, vịt, ngan, lợn, trồng dâu, nuôi tằm để cải thiện cuộc sống, cải thiện bữa cơm gia đình.

Chị Thoa là người Kinh, quê ở Hà Tĩnh, chị kết hôn cùng anh Bế Văn Nhuận là người Tày ở địa phương. Nhờ chăm chỉ, siêng năng, tay cuốc tay cày trên 5 ha cà phê nên mỗi năm vợ chồng anh chị thu khoảng 18 tấn cà phê nhân. Tính sơ sơ, với giá cà phê khoảng 115 ngàn đồng/kg thì mỗi năm cho thu nhập trên 2 tỷ đồng.

Thời gian qua, người dân đã được chính quyền địa phương hướng dẫn trồng xen các loại cây như muồng đen để tạo độ che phủ đất, vừa có thể bảo vệ tài nguyên đất vừa có tác dụng che mát cà phê, chắn gió, chống xói mòn đất. Cùng với đó, UBND xã Bảo Lâm 1 tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện trồng tái canh, ghép cải tạo giống cà phê trên những diện tích cà phê già cỗi, năng suất thấp và áp dụng các quy trình sản xuất bền vững, hiệu quả.

Ông Trịnh Văn Thảo - Chủ tịch UBND xã Bảo Lâm 1 cho biết: Những năm gần đây, bà con người Tày, Nùng ở địa phương có cuộc sống thay đổi một cách ngoạn mục. Nhà cửa xây dựng khang trang, nhiều hộ thu nhập tiền tỷ từ sản xuất nông nghiệp, đó là một điều rất đáng mừng. Đồng bào chấp hành nghiêm túc chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước; các phong trào như: phát triển kinh tế, hiến đất làm đường giao thông nông thôn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp luôn đạt được nhiều kết quả tích cực.

Qua thời gian, có thể khẳng định, trong số các mặt hàng nông sản của địa phương thì cà phê được xem là hội tụ đầy đủ nhất những đặc trưng và đã có nhiều thương hiệu nổi tiếng. Hương vị cà phê đặc trưng được chắt lọc từ mồ hôi, công sức người nông dân nơi miệt Nam Tây Nguyên này đã và đang tỏa hương trên thị trường trong và ngoài nước; ngày càng khẳng định được thương hiệu.

Niềm tin với cây cà phê của bà con làng Tày được nuôi lớn từng ngày; loại thức uống có vị chát đắng nhưng cho “quả ngọt” đã giúp hầu hết người dân trong thôn có thu nhập tiền tỷ, đổi đời, no ấm.

Ghi chép: Đức Tú.