Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn cần cú hích để trở thành điểm sáng du lịch miền Trung

Bảo tồn gắn với khai thác du lịch

Ông Nguyễn Công Khiết, Phó Giám đốc phụ trách BQL Mỹ Sơn cho biết, trong nhiều năm qua, nhờ sự hỗ trợ của doanh nghiệp lữ hành trong và ngoài nước, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản đã đạt được những kết quả tích cực. Nhiều tháp cổ như A, A’, K, H đã được đưa vào khai thác, trong khi khu tháp E, F đang được tập trung trùng tu để sớm hình thành điểm nhấn du lịch mới.

Quang cảnh tọa đàm chiều ngày 26/9.

Không chỉ dừng lại ở việc trùng tu kiến trúc, không gian cảnh quan di sản cũng được chăm chút, giữ gìn các loài động thực vật quý hiếm, phát triển theo hướng du lịch xanh. Hệ thống hạ tầng như nhà chờ, trạm trung chuyển, xe điện, giao thông nội bộ, thông tin du lịch số hóa, bán vé trực tuyến… ngày càng hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách. Nhờ đó, lượng khách đến Mỹ Sơn tăng trưởng ổn định, 9 tháng đầu năm 2025 ước đạt 353.072 lượt, trong đó khách quốc tế chiếm tới 316.443 lượt, tăng hơn 4% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, theo đánh giá của nhiều doanh nghiệp lữ hành, du lịch Mỹ Sơn vẫn còn tồn tại những hạn chế lớn. Trải nghiệm của du khách chủ yếu diễn ra vào ban ngày, thời gian tham quan ngắn, thiếu sản phẩm về đêm để giữ chân khách.

Các đoàn khách châu Á, vốn là nguồn khách tiềm năng lại có xu hướng dịch chuyển sang các điểm vui chơi, giải trí hiện đại, trong khi chi tiêu bình quân tại Mỹ Sơn chưa cao. Đặc biệt, lượng khách đến Mỹ Sơn hiện phụ thuộc nhiều vào việc các công ty lữ hành có xây dựng tour tuyến hay không, thiếu tính ổn định và chủ động.

Một số đại biểu thẳng thắn nhìn nhận, dù có nhiều tiềm năng nhưng sản phẩm du lịch tại Mỹ Sơn vẫn chưa thực sự tạo sức hút bền vững, nhất là khi xu hướng của du khách hiện nay thiên về du lịch sinh thái, trải nghiệm và giải trí.

Bà Văn Thị Cẩm Tú, Phó giám đốc BQL Mỹ Sơn, cho biết Mỹ Sơn là di sản văn hóa thế giới từ năm 1999. Cách xa trung tâm TP Đà Nẵng nhưng hiện bình quân Mỹ Sơn mỗi ngày đạt khoảng 1.500 khách (tương đương 450.000 khách/năm), mức tăng trưởng đạt hơn 10%/năm. Từ đầu năm 2025 đến nay Mỹ Sơn đạt doanh thu hơn 57 tỉ đồng. Dù vậy bà Tú cho rằng mức giá vé hiện chưa phản ánh hết giá trị và hạn chế nguồn lực cho bảo tồn phát huy giá trị di sản. Mỹ Sơn vẫn chưa có nhiều sản phẩm về đêm, nguồn lực đầu tư cho hoạt động xúc tiến và truyền thông còn hạn chế.

Được biết, suốt 10 năm qua vé tham quan Mỹ Sơn gồm phí tham quan (áp dụng chung cho khách nội địa lẫn quốc tế) là 40.000 đồng/khách; giá dịch vụ trong vé đối với khách nội địa là 60.000 đồng/khách, khách nước ngoài là 110.000 đồng/khách).

Đa dạng hóa sản phẩm, tạo cú hích mới

Tại tọa đàm, BQL Mỹ Sơn đã đưa ra hàng loạt giải pháp để khắc phục hạn chế và tạo sức bật mới. Trước hết là việc làm mới các sản phẩm hiện có: Tham quan di tích, bảo tàng Mỹ Sơn, trải nghiệm nghề thủ công Chăm như dệt thổ cẩm, chuốt gốm, chằm nón, không gian ẩm thực Chăm – Việt.

Các sản phẩm văn hóa phi vật thể cũng được khai thác mạnh như múa Chăm với 9 suất diễn mỗi ngày, trình diễn dân ca Chăm tại tháp H, hay hô hát bài chòi của cộng đồng địa phương. Các công nghệ mới như thuyết minh tự động đa ngôn ngữ, tham quan thực tế ảo 360 độ, vé điện tử cũng được đưa vào áp dụng, giúp nâng cao trải nghiệm.

Các sản phẩm văn hóa phi vật thể, phát triển sản phẩm về đêm với chương trình “Đêm Mỹ Sơn huyền thoại” được đưa vào áp dụng, giúp nâng cao trải nghiệm cho du khách.

Đặc biệt, định hướng sắp tới là phát triển sản phẩm về đêm với chương trình “Đêm Mỹ Sơn huyền thoại” , kết hợp ánh sáng, âm nhạc, ẩm thực và chợ phiên, hứa hẹn tạo ra không gian giải trí độc đáo. Ngoài ra, việc kết nối di sản với làng nghề Chăm, du lịch sinh thái khám phá thiên nhiên, đạp xe địa hình đến thủy điện Mỹ Sơn cũng được tính toán để đa dạng hóa trải nghiệm.

BQL Mỹ Sơn cho biết, tổng lượt khách 9 tháng đầu năm ước đạt 353.072 lượt khách, tăng 4,2% so với cùng kỳ, trong đó khách nước ngoài ước đạt 316.443 lượt khách.

Các doanh nghiệp lữ hành tham gia tọa đàm cũng cam kết sẽ đồng hành, xây dựng chính sách khuyến mãi, gói dịch vụ lưu trú và tăng cường quảng bá để đưa khách đến Mỹ Sơn.

Một trong những điểm nhấn được nhiều ý kiến nhấn mạnh là phát triển du lịch Mỹ Sơn phải gắn chặt với cộng đồng. Không chỉ tạo việc làm, nâng cao thu nhập, mà còn khuyến khích người dân địa phương tham gia giữ gìn bản sắc văn hóa Chăm, phát triển sản phẩm OCOP và hàng lưu niệm.

Bên cạnh đó, công tác bảo tồn vẫn tiếp tục được coi là nền tảng. Các dự án hợp tác quốc tế trong tu bổ tháp cổ, nghiên cứu văn hóa Chăm Pa sẽ được triển khai mạnh mẽ, bảo đảm Mỹ Sơn vừa là di sản lịch sử quý giá, vừa là điểm đến hấp dẫn của du khách toàn cầu.

Thực tế cho thấy, Mỹ Sơn đang đứng trước cả cơ hội và thách thức. Nếu chỉ khai thác theo lối mòn tham quan di tích, khó có thể giữ chân du khách lâu dài. Nhưng với việc đa dạng hóa sản phẩm, tận dụng lợi thế thiên nhiên, văn hóa, cộng đồng, cùng sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành và doanh nghiệp, Mỹ Sơn hoàn toàn có thể vươn lên trở thành điểm đến văn hóa – sinh thái – trải nghiệm hàng đầu của TP Đà Nẵng nói riêng, miền Trung nói chung.

Hoài Thu