Lãnh đạo Hamas vừa thiệt mạng là nhân vật có ảnh hưởng thế nào?

Ngày 17-10, Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết Israel đã tiêu diệt lãnh đạo Hamas - ông Yahya Sinwar (62 tuổi), theo tờ The Times of Israel. Theo một tuyên bố chính thức, Ngoại trưởng Israel - ông Israel Katz cũng đã gửi công hàm tới các người đồng cấp trên khắp thế giới xác nhận cái chết của ông Sinwar.

Có sức ảnh hưởng lớn trong Hamas

Theo hãng tin AFP, ông Sinwar là một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn trong nhóm Hamas, đã từng đảm nhận nhiều vị trí khác nhau trong bộ máy an ninh nội bộ của lực lượng này. Ông này được cho là nhân vật góp phần châm ngòi cho một cuộc chiến tranh toàn diện đã nhấn chìm toàn khu vực Trung Đông trong thời gian qua.

Ông Sinwar là một trong những lãnh đạo Hamas bị cáo buộc là chủ mưu vụ tấn công của nhóm này vào Israel vào ngày 7-10 năm ngoái và được cho là đã ẩn náu trong mạng lưới đường hầm mà các chiến binh Hamas đã xây dựng bên dưới lòng đất Dải Gaza.

Lãnh đạo Hamas vừa bị giết - ông Yahya Sinwar. Ảnh: REUTERS

Ông Sinwar là lãnh đạo chính trị của Hamas ở Dải Gaza từ đầu năm 2017. Ông đảm nhận toàn quyền lãnh đạo nhóm này vào tháng 8, sau khi lãnh đạo khi đó là ông Ismail Haniyeh bị ám sát ở Tehran (thủ đô Iran).

Sinh ra tại trại tị nạn Khan Yunis ở phía nam Gaza, ông Sinwar gia nhập Hamas khi ông Sheikh Ahmad Yassin thành lập nhóm vào khoảng thời gian cuộc intifada đầu tiên của người Palestine bắt đầu vào năm 1987. “Intifada” được dùng để ám chỉ các cuộc nổi dậy đồng loạt, kéo dài nhiều năm của người Palestine chống lại Israel.

Ông Sinwar thành lập bộ máy an ninh nội bộ của nhóm vào một năm sau đó và tiếp tục lãnh đạo một đơn vị tình báo Hamas chuyên truy quét và trừng phạt không thương tiếc những người Palestine bị buộc tội cung cấp thông tin cho Israel. Ông Sinwar được đánh giá là một nhân vật rất cứng rắn và hành động quyết liệt.

Ông bị Israel bắt giữ nhiều lần vào đầu những năm 1980 vì tham gia vào hoạt động chống chiếm đóng tại ĐH Hồi giáo ở Gaza - ngôi trường mà ông tốt nghiệp. Ông này đã dành 23 năm học tiếng Do Thái trong các nhà tù Israel và được cho là có hiểu biết sâu sắc về văn hóa và xã hội Israel.

Ông được trả tự do vào năm 2011 như một phần của thỏa thuận trao đổi tù nhân. Theo đó, phía Hamas buộc phải thả tự do cho binh sĩ Israel tên là Gilad Shalit.

Lập trường kiên quyết, cứng rắn

Trong khi người tiền nhiệm Haniyeh đã khuyến khích Hamas nỗ lực thể hiện một bộ mặt ôn hòa với thế giới, ông Sinwar lại thích đưa vấn đề Palestine lên hàng đầu bằng các biện pháp bạo lực hơn, theo AFP.

Ông Sinwar được cho là đã đấu tranh cho một nhà nước Palestine thống nhất bao gồm Dải Gaza, khu vực Bờ Tây và sáp nhập luôn cả phần Đông Jerusalem.

Video được cho là ghi lại khoảnh khắc cuối cùng của lãnh đạo Hamas - ông Yahya Sinwar. Nguồn: X

Abu Abdallah, một chiến binh Hamas đã dành nhiều năm bên cạnh ông Sinwar trong các nhà tù của Israel, nói rằng ông Sinwar là một nhân viên an ninh "xuất sắc".

"Ông ấy đưa ra quyết định trong sự bình tĩnh tột độ, nhưng lại rất kiên định khi bảo vệ lợi ích của Hamas" - Abu Abdallah nói với AFP vào năm 2017.

Theo tổ chức nghiên cứu Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (Mỹ), vị lãnh đạo Hamas đã tuyên thệ sẽ trừng phạt bất kỳ ai cản trở việc hòa giải với Fatah, phong trào chính trị đối lập với Hamas hiện đang cai quản Bờ Tây. Tuy nhiên, nỗ lực hòa giải Hamas-Fatah được cho là vẫn khó nắm bắt.

Theo bà Leila Seurat - chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chính trị Ả Rập ở Paris (Pháp), ông Sinwar đã theo đuổi con đường "cực đoan trong kế hoạch quân sự và thực dụng trong chính trị".

"Ông ấy không ủng hộ ăn miếng trả miếng bằng vũ lực, mà coi vũ lực là phương tiện để mang lại các cuộc đàm phán [với Israel]” - bà Seurat nhận định.

Ông Sinwar đã được liệt vào danh sách "những kẻ khủng bố quốc tế" bị truy nã gắt gao nhất của Mỹ vào năm 2015. Bộ trưởng Quốc phòng Israel - ông Yoav Gallant đã kêu gọi người dân Gaza giao nộp ông Sinwar, nhấn mạnh rằng "nếu các vị bắt được ông ấy trước chúng tôi, điều đó sẽ giúp sớm kết thúc chiến tranh".

DƯƠNG KHANG