Lãnh đạo Iran lạc quan về một tương lai hậu Trump
Hôm 25-11, Reuters dẫn lời lãnh tụ tối cao Iran - Ayatollah Ali Khamenei bác bỏ khả năng tổ chức các cuộc đàm phán với phương Tây trong bối cảnh nước này hướng tới tương lai sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump rời nhiệm sở.
Dù bác bỏ về triển vọng này nhưng chính quyền Iran cũng bày tỏ sự lạc quan về khả năng các công ty nước ngoài sẽ trở lại làm ăn khi “vắng mặt Trump” và các lệnh trừng phạt của ông.
Chiến thắng của tổng thống Mỹ đắc cử Joe Biden đã làm tăng khả năng Mỹ có thể tham gia lại thỏa thuận hạt nhân mà Iran đạt được với các cường quốc thế giới vào năm 2015, theo đó các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ để đổi lấy việc kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran.
Tổng thống Donald Trump đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018 và Tehran đáp trả bằng cách giảm quy mô tuân thủ.
Nhân viên của Biden nói rằng cựu phó tổng thống nhắm tới việc khôi phục thỏa thuận với điều kiện Iran phải tuân thủ thỏa thuận một lần nữa. Nhưng các nhà ngoại giao và nhà phân tích cũng cho rằng điều này khó có thể xảy ra trong một sớm một chiều, vì các bên đều muốn có thêm cam kết.
Washington muốn Iran hạn chế các chương trình tên lửa không nằm trong thỏa thuận hạt nhân và giảm bớt các hoạt động can thiệp ở khu vực Trung Đông. Iran từ lâu cho biết họ sẽ không đàm phán về tên lửa, và không có cuộc đàm phán nào có thể bắt đầu trừ khi Washington quay trở lại thỏa thuận hạt nhân và dỡ bỏ các lệnh trừng phạt vô điều kiện.
Trong phát biểu được truyền hình nhà nước đưa tin hôm 24-11, lãnh tụ Tối cao Ayatollah Ali Khamenei bày tỏ sự hoài nghi về toàn bộ dự án đàm phán với phương Tây.
Ông nói: “Chúng tôi đã từng thử con đường dỡ bỏ các lệnh trừng phạt và đàm phán trong vài năm, nhưng điều này chẳng đi đến đâu cả. Họ can thiệp vào công việc của khu vực nhưng lại bảo chúng tôi không can thiệp. Và trong khi Anh và Pháp có tên lửa hạt nhân, họ bảo chúng tôi không được có tên lửa".
Khamenei từ lâu đã chỉ trích các cuộc đàm phán với phương Tây. Tuy nhiên, ông đã từng gửi lời chúc tốt đẹp nhất tới thỏa thuận hạt nhân khi nó đạt được vào năm 2015.
Các biện pháp trừng phạt của Mỹ được khôi phục dưới thời Trump kể từ đó đã làm ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế Iran.
Phát ngôn viên chính phủ Iran - Ali Rabiei hôm 24-11 cho biết các công ty nước ngoài đã chuẩn bị quay trở lại.
"Gần đây, các liên hệ về việc mở văn phòng và sự hiện diện của các công ty nước ngoài ở Iran đã tăng lên" - Rabiei nói trong một cuộc họp báo được phát trực tiếp trên một trang web của chính phủ.
"Chắc chắn, với việc ... dỡ bỏ các lệnh trừng phạt mang tính áp bức và sự vắng mặt của Trump, sự hiện diện của các công ty nước ngoài và sự sẵn sàng đầu tư vào Iran sẽ tăng lên" – phát ngôn viên nhấn mạnh.
Một nhà ngoại giao Châu Âu trong khi đó cho biết các công ty vẫn còn cảnh giác về sự thiếu minh bạch ở Iran và việc Biden dỡ bỏ các lệnh trừng phạt sẽ không đủ để thu hút họ trở lại.
“Chẳng có lợi gì cho một công ty lớn khi chơi trong một thị trường có quá ít minh bạch về tài chính” – người này nói.