Lào Cai: Cần biện pháp mạnh để bảo vệ hồ thủy lợi Đầm Xanh

Lợi ích đặc biệt quan trọng của hồ thủy lợi

Trong điều kiện biến đổi khí hậu như tình trạng hạn hán, ngập úng gia tăng, việc đầu tư, hoàn thiện hệ thống thủy lợi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Không chỉ là giải pháp kỹ thuật, thủy lợi còn là công cụ thích ứng linh hoạt, góp phần ổn định sinh kế và bảo đảm nguồn nước ở nông thôn.

Hồ thủy lợi Đầm Xanh thuộc tổ dân phố Ngòi Đong 1, phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai là hồ thủy lợi phục vụ cấp nước cho hơn 10,88 ha diện tích cây trồng, vật nuôi trên địa bàn.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Chí Trung - Nguyên Giám đốc Trung tâm PIM, Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam, các tổ chức thủy lợi cơ sở chính là cầu nối giữa công trình và người sử dụng. Khi người dân được tham gia trực tiếp quản lý, công trình được bảo vệ tốt hơn, hoạt động hiệu quả hơn và tạo sự đồng thuận trong cộng đồng.

Trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt với tình trạng xâm nhập mặn, hạn hán, ngập úng gia tăng, việc đầu tư, hoàn thiện hệ thống thủy lợi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Không chỉ là giải pháp kỹ thuật, thủy lợi còn là công cụ thích ứng linh hoạt, góp phần ổn định sinh kế và bảo đảm an ninh nguồn nước ở nông thôn.

Thủy lợi ngoài tưới, tiêu cho sản xuất nông nghiệp còn là phục vụ sản xuất công nghiệp, phục vụ nước sinh hoạt, thủy lợi là giải pháp để khắc phục những hạn chế và tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai…

Hồ thủy lợi Đầm Xanh có diện tích khoảng 10,48 ha.

Hồ chứa thủy lợi ngoài chức năng tích nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, cắt lũ phòng, chống thiên tai, hồ còn rất giàu tiềm năng phát triển kinh tế, xã hội, đặc biệt là các ngành du lịch, dịch vụ. Không nằm ngoài quy luật ấy, Công trình thủy lợi Đầm Xanh thuộc phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai mang lại nhiều giá trị lợi ích cho người dân và địa phương.

Công trình thủy lợi Đầm Xanh có đầu mối là hồ chứa, đập đất chính dài 102 mét, cao 6 mét, chiều rộng mặt đập 5 mét. Diện tích mặt nước là 10,84 ha với dung tích toàn bộ ứng với mực nước dâng bình thường là 0,235 triệu m3 nước. Công trình thủy lợi được điều tiết bằng cống thép D200 dài 17 mét; tràn xả lũ bằng bê tông dài 4 mét chiều rộng 2 mét và kênh dẫn bằng bê tông dài 1 km.

Công trình thủy lợi Đầm Xanh có nhiệm vụ tưới tiêu, cấp nước cho 10,88 ha cây trồng, vật nuôi mỗi năm, trong đó lúa 2 vụ 5,44 ha, cây vụ Đông 1 ha và cấp nước nuôi trồng thủy sản 0,02 ha.

Cần biện pháp cứng rắn nhằm bảo vệ hồ thủy lợi

Theo ghi nhận của phóng viên, tại Tổ dân phố Ngòi Đong 1, phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai, những đoàn xe tải chở đất đổ xuống hồ thủy lợi Đầm Xanh khiến cho một phần diện tích mặt nước xanh của hồ biến thành màu đỏ của đất. Tại thời điểm phóng viên ghi nhận, có gần chục chiếc xe tải, máy xúc và máy ủi làm việc liên tục trong nhiều ngày đổ đất xuống hồ thủy lợi Đầm Xanh.

Việc lấn hồ thủy lợi Đầm Xanh khiến cho mặt nước từ màu xanh chuyển sang đỏ.

Ngay sau khi phát hiện sự việc, phóng viên đã chuyển thông tin sự việc đến lãnh đạo phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai theo đúng chức năng, nhiệm vụ của cơ quan báo chí, để chính quyền địa phương có phương án xử lý.

Tiếp nhận thông tin do PV Tạp chí Kinh tế Môi trường cung cấp, sáng 29/11/2025, Đoàn công tác của UBND phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai phối hợp với Công ty TNHH Tân Phú (đơn vị quản lý và khai thác hồ thủy lợi Đầm Xanh) đã tổ chức kiểm tra công trình.

Tại biên bản được lập, đoàn công tác xác định nhà thầu thi công một tuyến đường gần đó đang đổ đất lấp 3 ngách của công trình thủy lợi Đầm Xanh.

Việc đơn vị thi công lấn hồ thủy lợi Đầm Xanh cần có biện pháp mạnh tay và quyết liệt từ cơ quan chức năng.

Đoàn kiểm tra yêu cầu đơn vị thi công dừng ngay việc đổ đất xuống hồ ngoài phạm vi được cho phép của dự án từ 9h sáng ngày 29/11/2025. Nếu đơn vị thi công tiếp tục hành vi đổ đất xuống hồ thủy lợi đập Đầm Xanh thì hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Khối lượng đất bị lấp xuống hồ ước tính khoảng hơn 20.000 mét khối.

Hồ thủy lợi Đầm Xanh là công trình hồ chứa nước có diện tích mặt thoáng 10,84 ha, đảm bảo tiêu cấp nước cho 10,88 ha cây trồng, vật nuôi trên địa bàn do Công ty TNHH Tân Phú quản lý, khai thác và vận hành.

Trao đổi với phóng viên, Giám đốc Công ty TNHH Tân Phú - ông Trần Đức Bảy cho biết: “Việc đơn vị thi công vi phạm thì buộc đơn vị phải trả lại nguyên hiện trạng, đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý các vi phạm quy định về thủy lợi, xây dựng”.

Hồ thủy lợi có đa mục tiêu như vậy cần được bảo vệ nghiêm ngặt càng nâng cao mức độ quan trọng của hồ thủy lợi trong cuộc sống hiện đại ngày nay.

Hiện các cơ quan chức năng đang tiếp tục làm rõ nguồn gốc số đất và những chiếc xe tải đổ đất xuống hồ thuộc đơn vị nào quản lý, từ đó có căn cứ xử lý.

Đức Hà