Lào Cai xây dựng thủy điện không có quy hoạch chi tiết

Đến nay, Lào Cai có 51 dự án thủy điện đã hoàn thành phát điện, với công suất trên 900 MW. Tuy nhiên, trong công tác quản lý vận hành đã bộc lộ nhiều hạn chế, điển hình là sự cố xả lũ gây thiệt hại của nhà máy Thủy điện Sử Pán 1, tại xã Bản Hồ, huyện Sa Pa.

Huyện Văn Bàn có 16 thủy điện đã vận hành phát điện, 10 nhà máy đang khảo sát thi công, đây là một trong những địa phương sớm triển khai phát triển thủy điện.

Ông Phùng Văn Công, Phó trưởng Phòng Kinh tế hạ tầng huyện Văn Bàn cho biết, theo quy hoạch của Bộ Công Thương, chính quyền địa phương chỉ thực hiện hỗ trợ giải phóng mặt bằng. Công tác phối hợp với chính quyền địa phương về phòng chống lụt bão còn chưa chặt chẽ.

“Quy trình vận hành hồ chứa được gửi về huyện chúng tôi mới chỉ nắm được, trên cơ sở đó cũng muốn tập huấn nghiệp vụ kiểm tra để biết đơn vị đó hoạt động như thế nào. Rất muốn tập huấn để biết được chủ đầu tư thực hiện phòng chống lụt bão ra sao”, ông Công nói.

Thủy điện Sử Pán 1.

Hiện nay, các dự án thủy điện ở Lào Cai đều được xây dựng theo quy hoạch ngành do Bộ Công Thương cấp. Theo đó, việc xây dựng nhà máy thủy điện lại không quy định cụ thể phải xây dựng quy hoạch chi tiết 1/500. Tuy nhiên, trong Luật Xây dựng, tại Điều 45, Điều 58 yêu cầu phải lập quy hoạch chi tiết để làm cơ sở. Thực tế lâu nay các dự án thủy điện tại Lào Cai khi triển khai thi công thường “quên” Luật Xây dựng không có quy hoạch chi tiết. Điều này gây khó khăn cho các ngành chức năng, đặc biệt là chính quyền địa phương trong công tác quản lý, giám sát việc xây dựng các nhà máy thủy điện trên địa bàn.

Ông Đỗ Trường Giang, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Lào cai cho biết: “Nếu xây dựng là chưa đúng, tuy nhiên trong quá trình thực hiện thì cũng có thể làm công trình phụ trợ. Vừa rồi chúng tôi đã kiểm tra và xử lý, đến bây giờ cũng làm chặt chẽ yêu cầu chủ đầu tư đó là thực hiện đúng theo quy hoạch xây dựng”.

Do không có quy hoạch chi tiết, không có sự tham gia kiểm tra, giám sát ngay từ đầu của chính quyền địa phương, nên đến thời điểm hiện nay một số dự án xây dựng thủy điện ở Lào Cai đã bộc lộ nhiều hạn chế. Cụ thể, Thủy điện Vĩnh Hà phát sinh bất cập trong tích nước lòng hồ, Thủy điện Séo Chong Hô bố trí khu tái định cư cho người dân không canh tác được. Một số dự án thủy điện gây ảnh hưởng đến rừng tự nhiên như: Thủy điện Pờ Hồ Cao, Tà Lé, Tà Lai, Tà Lơi 1...

Thủy điện Bản Hồ nằm phía dưới Sử Pán 1 đều của Công ty Cổ phần Công nghiệp Việt Long.

Ông Bùi Văn Tuấn, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải- Xây dựng tỉnh Lào Cai cho biết, từ năm nay, tỉnh Lào Cai yêu cầu các công trình thủy điện phải xây dựng quy hoạch chi tiết: “Sử Pán 1 không có quy hoạch chi tiết, nếu có thì quản lý tốt hơn. Nếu có quy hoạch chi tiết sẽ có cốt để biết, có đấu nối giao thông, phạm vi sử dụng đất thì sẽ quản lý nhà nước tốt hơn, tránh chồng chéo, sẽ biết được lưu lượng nước hay lưu vực hồ chứa để tránh bất cập”.

Sản lượng điện trong 6 tháng đầu năm 2019 ở tỉnh Lào Cai ước đạt trên 900 Kwh so với cùng kỳ năm trước, đạt trên 75%, thu nộp ngân sách 205 tỷ đồng. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh Lào Cai đã “châm trước” bỏ qua nhiều quy định về pháp luật khi xây dựng các nhà máy thủy điện. Phát triển kinh tế bền vững, lâu dài đem lại lợi ích cho người dân không chỉ tính đến cái lợi trước mắt. Bài học xả lũ của Thủy điện Sử Phán 1, tại xã Bản Hồ, huyện Sa Pa vẫn còn đó. Nếu không thay đổi trong công tác quản lý thủy điện thì hậu quả chắc chắn sẽ khó lường./.

Mạnh Phương/VOV1