Lao động 'chui' ở nước ngoài - Bài 2: Giải pháp phòng ngừa và ngăn chặn

Bài 1: Không phải là “miền đất hứa”

Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm

Giải quyết vấn nạn xuất cảnh trái phép ra nước ngoài lao động “chui”, các cấp, các ngành của tỉnh đã triển khai những giải pháp cụ thể, trong đó tăng cường công tác quản lý xuất nhập cảnh; xử lý các đối tượng môi giới, tổ chức cho công dân trốn ra nước ngoài. Từ đầu năm đến nay, Công an tỉnh đã khởi tố 2 vụ án “Tổ chức cho người khác trốn ra nước ngoài”, xử lý, phạt vi phạm hành chính 42 vụ/113 trường hợp về hành vi “Qua lại biên giới quốc gia không làm thủ tục xuất cảnh, nhập cảnh theo quy định” với số tiền phạt trên 416 triệu đồng.

Thượng tá Hà Trung Trực, Trưởng phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh cho biết, tình trạng xuất nhập cảnh trái phép trên địa bàn tỉnh bắt đầu nổi cộm từ những năm 2015 với số lượng người xuất cảnh hoặc nghi xuất cảnh mỗi năm hơn 2.000 người. Riêng năm 2019 có trên 1.700 người xuất cảnh hoặc nghi xuất cảnh trái pháp luật, so với năm 2018 giảm trên 15%. Đây là những tín hiệu mừng cho thấy công tác tuyên truyền, vận động người dân chấp hành các quy định về pháp luật, chống xuất, nhập cảnh trái phép đã có hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng người lao động xuất cảnh trái phép vẫn đang diễn ra hết sức phức tạp. Chính vì thế, đơn vị đang tích cực tham mưu với UBND tỉnh và các cơ quan, ngành chức năng của tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo về công tác tuyên truyền, phòng ngừa tình trạng xuất nhập cảnh trái phép, quản lý người nước ngoài hoạt động trên địa bàn tỉnh…

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với UBND huyện Yên Sơn tổ chức Ngày hội việc làm huyện Yên Sơn năm 2019 cho người dân các xã vùng ATK .

Bên cạnh đó, việc định hướng cho lao động có ý định đi xuất khẩu lao động đi theo kênh chính thống, tìm kiếm việc làm cho lao động các xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã được các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh quan tâm. Sở lao động - Thương binh và Xã hội thường xuyên phối hợp với các huyện, thành phố và các doanh nghiệp uy tín trong và ngoài tỉnh tổ chức các chương trình tư vấn, tuyển dụng lao động đi làm việc, đặc biệt là lao động vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Trưởng phòng Lao động - Việc làm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, bên cạnh công tác tuyên truyền thường xuyên cho người dân các xã trên địa bàn về những nguy cơ, rủi ro khi xuất cảnh trái phép, các cơ quan chức năng tỉnh đã phối hợp với UBND các xã và các doanh nghiệp uy tín trong nước tổ chức các chương trình tư vấn, giới thiệu, tuyển dụng lao động đi làm việc, tạo cơ hội về việc làm cho lao động ở các xã vùng sâu, vùng xa. Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã giải quyết việc làm mới cho 24.350 lao động, đạt trên 118% so với kế hoạch năm. Riêng về xuất khẩu lao động hợp pháp, đến hết tháng 10 đã hoàn thành vượt mục tiêu đề ra với 450 lao động đi làm việc ở nước ngoài, đạt trên 150% kế hoạch.

Nhiều địa phương đã tạo điều kiện, hỗ trợ những hộ dân có hoàn cảnh khó khăn ổn định cuộc sống, phòng chống xuất cảnh trái phép từ “trứng nước”. Ông Hà Xuân Tiệp, Chủ tịch UBND xã Tứ Quận (Yên Sơn) cho biết, đối với những hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn, xã thực hiện đầy đủ các cơ chế, chính sách của Nhà nước, của tỉnh hỗ trợ về cây, con giống để thúc đẩy phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, cử cán bộ tư pháp đến các đối tượng có dấu hiệu, nhu cầu đi xuất cảnh để tuyên truyền, nhắc nhở, vận động người dân không xuất cảnh trái phép, lồng ghép tuyên truyền về sự nguy hiểm của xuất cảnh trái phép trong các cuộc họp thôn. Cùng với đó, UBND xã phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh, các doanh nghiệp uy tín tổ chức tư vấn, giới thiệu xuất khẩu lao động sang các thị trường tiềm năng như Hàn Quốc, Nhật Bản… để nâng cao thu nhập cho người dân trên địa bàn. Từ các giải pháp trên, số người xuất cảnh hoặc nghi xuất trái phép trên địa bàn xã đã giảm rõ rệt, hiện chỉ còn vài trường hợp.

Hiện nay, tỉnh ta tiếp tục triển khai nhiều chính sách hỗ trợ các hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số, các xã thuộc vùng khó khăn về hạ tầng cơ sở, dạy nghề, cây con giống, nguồn vốn vay ưu đãi… phục vụ phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, tỉnh đang thu hút đầu tư và có ngày càng nhiều doanh nghiệp đến đầu tư tạo nhiều việc làm tại chỗ cho lao động địa phương. Đó sẽ là những giải pháp thiết thực nhất góp phần giảm tình trạng xuất khẩu trái phép trong thời gian tới, thúc đẩy kinh tế trên địa bàn ngày càng phát triển.

Cải cách thủ tục hành chính trong cấp hộ chiếu

Theo Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh, để phòng chống tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép trên địa bàn, trong thời gian tới đơn vị sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng triển khai phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng người Việt Nam xuất cảnh, di cư trái phép, cư trú và lao động bất hợp pháp, vi phạm pháp luật ở nước ngoài trong tình hình hiện nay. Bên cạnh đó, thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ, công an các huyện, thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền, rà soát, nắm tình hình công dân địa phương xuất cảnh trái pháp luật; kịp thời phát hiện, đấu tranh làm rõ các đối tượng vi phạm quy định về xuất, nhập cảnh. Đồng thời, chủ động tuyên truyền trong nhân dân các quy định của pháp luật về lĩnh vực xuất, nhập cảnh tại các địa bàn trọng điểm có nhiều người nghi xuất cảnh trái phép.

Từ đầu năm đến nay, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh đã tổ chức được 5 buổi tuyên truyền cho 483 người ở các “điểm nóng” như: thôn Bản Tâng, thôn Nà Pục của xã Đà Vị, thôn Nà Lũng, xã Khâu Tinh (Na Hang); thôn Trung Thành 1, xã Thành Long (Hàm Yên)… Qua tuyên truyền đã góp phần nâng cao nhận thức của nhân dân về công tác xuất, nhập cảnh, giúp giảm tình trạng xuất, nhập cảnh trái phép trên địa bàn.

Người dân đến làm hộ chiếu tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh.

Anh Vàng A Vinh, ở thôn Nà Lòa xã Xuân Lập (Lâm Bình) chia sẻ, được cán bộ Phòng Quản lý xuất nhập cảnh đến tận thôn tuyên truyền, anh nhận thức rõ việc xuất cảnh ra nước ngoài là rất nguy hiểm. Vì vậy, trong thời gian tới anh sẽ tích cực vận động, tuyên truyền người thân, bạn bè không đi lao động “chui” mà tập trung phát triển kinh tế tại địa phương, bởi những việc làm bất hợp pháp sẽ không bao giờ tồn tại được lâu dài và có thể đối mặt với nguy cơ bị phạt tù, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Cùng với đó, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh còn thực hiện cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân khi đến làm các thủ tục xuất cảnh, thời gian cấp hộ chiếu cho người chuẩn bị đi nước ngoài được rút ngắn, nhưng vẫn đảm bảo đúng theo quy định hiện hành. Theo đó, thời gian giải quyết đối với hồ sơ của công dân không quá 8 ngày, các trường hợp gấp được giải quyết sớm nhất trong thời gian quy định.

Để công tác tuyên truyền, phòng chống xuất cảnh trái phép trên địa bàn tỉnh đạt hiệu quả cao cần sự vào cuộc quyết liệt không chỉ của lực lượng công an mà còn cả các cấp ủy, chính quyền cơ sở. Đồng thời, có những giải pháp cụ thể trong quản lý, nắm vững số công dân đi làm việc ở nơi xa để kịp thời phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm nhằm răn đe và nâng cao nhận thức của người dân về sự nguy hiểm của xuất cảnh trái phép.

Bài, ảnh: Huy Hoàng.