Lập quy hoạch chung đô thị và nông thôn: 'Mở đường' đột phá phát triển giai đoạn mới

Đây được xem là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa chiến lược trong giai đoạn 2026 - 2030.

Theo Kế hoạch số 30/KH-UBND, yêu cầu đặt ra là đến ngày 31-12-2025, toàn bộ xã, phường phải có quy hoạch chung. Trong đó, 7 xã biên giới hoàn tất điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung trong tháng 8-2025; 128 xã, phường còn lại phải phê duyệt quy hoạch chung xây dựng trước ngày 30-9-2025; 13 đồ án quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đô thị, khu chức năng phải hoàn tất phê duyệt trước ngày 31-12-2025.

Tổ chức lại không gian phát triển

Phường Hoài Nhơn Bắc được tổ chức trên cơ sở sáp nhập phường Tam Quan Bắc và 2 xã Hoài Châu Bắc, Hoài Sơn. Ngày 20-8, UBND phường ra quyết định ban hành kế hoạch lập quy hoạch chung phường Hoài Nhơn Bắc và tiến hành tổ chức lựa chọn nhà thầu đủ điều kiện, năng lực lập nhiệm vụ quy hoạch và đồ án quy hoạch chung phường Hoài Nhơn Bắc.

Theo Kế hoạch số 30/KH-UBND của UBND tỉnh, đến ngày 31.12.2025, toàn bộ xã, phường trên địa bàn tỉnh phải có quy hoạch chung. Ảnh: Nguyễn Dũng

Đến nay, phần nhiệm vụ quy hoạch chung phường Hoài Nhơn Bắc đã trình UBND tỉnh xem xét phê duyệt. Cụ thể, trong việc lập quy hoạch chung, phường xác định 5 trọng tâm. Trong đó, xác định vị trí trung tâm hành chính mới của phường, rà soát các chức năng theo quy mô mới; đề xuất chọn vị trí quy hoạch trung tâm hành chính mới ở phía Bắc sông Nôm. Tập trung quy hoạch và đầu tư hạ tầng khung (giao thông và thủy lợi).
Phát triển kinh tế biển, đề xuất quy hoạch và kiến nghị tỉnh đầu tư mở rộng cảng cá Tam Quan; trong đó, cập nhật quy hoạch khu dịch vụ hậu cần nghề cá, neo đậu tránh trú bão cho tàu thuyền (95 ha); ngoài ra đề xuất quy hoạch mở rộng cảng về phía Tây khu neo đậu tàu thuyền (30 ha). Tập trung phát triển các khu dân cư chất lượng cao, kết hợp thương mại dịch vụ. Đồng thời, tập trung phát triển du lịch từng bước trở thành ngành kinh tế mũi nhọn gắn với tiềm năng đặc thù, nổi trội của địa phương.

Ông Nguyễn Văn Hóa, Chủ tịch UBND phường Hoài Nhơn Bắc, nhấn mạnh: Đồ án quy hoạch chung xây dựng phường rất quan trọng. Sau sáp nhập, yêu cầu bắt buộc là phải rà soát lại chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội để bảo đảm tiêu chuẩn của một đô thị, đồng thời vẫn giữ được thế mạnh nông nghiệp chất lượng cao. Đồ án quy hoạch chung không chỉ xác định rõ các chỉ tiêu đất đai cho nhà ở, thương mại, công nghiệp, y tế, giáo dục, cây xanh, nghĩa trang… mà còn định hướng hệ thống giao thông, điện, cấp thoát nước, viễn thông. Đây sẽ là nền tảng để phường Hoài Nhơn Bắc quản lý, phát triển, lập quy hoạch chi tiết và thu hút đầu tư.

Với xã Canh Vinh, chiều 8-9, UBND xã cũng đã báo cáo liên ngành về công tác quy hoạch chung của địa phương. Với vị trí quan trọng, được xác định là vùng động lực phát triển công nghiệp của tỉnh, xã Canh Vinh được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã: Canh Vinh (cũ), Canh Hiển, Canh Hiệp và làng Canh Tiến (thuộc xã Canh Liên) với quy mô diện tích lớn hơn 258 km2. Với định hướng phải phát triển lên đô thị, công tác quy hoạch chung xây dựng của xã Canh Vinh cũng đòi hỏi tính toán kỹ.

Theo ông Dương Hiệp Hòa, Chủ tịch UBND xã Canh Vinh, địa phương xác định quy hoạch phát triển công nghiệp và du lịch. Theo đó, công nghiệp có lợi thế từ Khu công nghiệp, đô thị và dịch vụ Becamex VSIP Bình Định sẽ được mở rộng diện tích và phát triển theo hướng công nghiệp xanh. Xã cũng quy hoạch lại 5 cụm công nghiệp hiện có. Với du lịch, xã sẽ phát triển du lịch cộng đồng và du lịch nghỉ dưỡng thuộc địa bàn làng Canh Tiến và khu vực phía Tây của xã. “Đây là những đột phá để Canh Vinh hướng phát triển lên đô thị công nghiệp, dịch vụ và du lịch”, ông Hòa nhấn mạnh.

Trong khi đó, với những địa bàn không thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính như các xã biên giới và xã đảo, việc điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chung xây dựng cũng được triển khai. Bí thư Đảng ủy xã Nhơn Châu Nguyễn Tiến Dũng khẳng định: Quy hoạch đến năm 2040 vừa là cơ hội, vừa là cơ sở pháp lý để phát triển Nhơn Châu thành điểm đến du lịch mới nhưng vẫn gìn giữ bản sắc văn hóa biển đảo và đảm bảo nhiệm vụ quốc phòng. Mặc dù còn khó khăn về nhân lực chuyên môn nhưng xã đã chủ động phối hợp các sở, ngành để tháo gỡ vướng mắc, đồng thời định hướng phát triển du lịch xanh, bảo tồn rạn san hô và rừng phòng hộ.

Quy hoạch phải đảm bảo kế thừa, kết nối và đột phá

Ở nhiều xã khác, công tác rà soát và điều chỉnh quy hoạch cũng đang được triển khai đồng bộ. Sở Xây dựng đã ban hành sổ tay hướng dẫn quản lý quy hoạch, tổ chức tập huấn nghiệp vụ, thậm chí xây dựng trợ lý ảo ứng dụng AI để hỗ trợ cán bộ cơ sở. Đặc biệt, các tổ công tác sẽ trực tiếp xuống xã, nhất là các địa bàn khó khăn về nhân lực làm công tác quy hoạch ở phía Tây tỉnh để “cầm tay chỉ việc”, bảo đảm chất lượng quy hoạch xây dựng chung.

Xã Canh Vinh xác định quy hoạch vùng động lực phát triển công nghiệp. Ảnh: Dũng Nhân

Theo Phó Giám đốc Sở Xây dựng Lê Đăng Tuấn, trong bối cảnh Gia Lai có diện tích lớn thứ hai cả nước, trải dài từ biển đến cao nguyên, việc đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch chính là “mở đường” cho những đột phá phát triển KT-XH giai đoạn tới.
Việc lập quy hoạch không chỉ là sắp xếp không gian phát triển mà còn gắn với mục tiêu lớn về phát triển hạ tầng, bảo vệ môi trường, giữ vững quốc phòng - an ninh; đồng thời, khơi dậy tiềm năng đặc thù từng địa phương. Tỉnh Gia Lai yêu cầu tuân thủ các nguyên tắc trong quá trình lập quy hoạch: “Tuân thủ - Kế thừa - Loại bỏ - Đột phá”.

Đáng chú ý, để bảo đảm tiến độ và nâng cao tính chủ động, UBND tỉnh đã ban hành quyết định ủy quyền cho UBND 97 xã được phê duyệt quy hoạch chung. Riêng 38 xã, phường có vị trí chiến lược, định hướng phát triển đô thị hoặc thuộc Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh sẽ do UBND tỉnh trực tiếp phê duyệt.

Ông Tuấn nhấn mạnh: Sau sáp nhập, quy mô xã tăng gấp 3 - 5 lần so với trước đây. Việc lập lại quy hoạch là cấp thiết để đáp ứng nhu cầu phát triển dân cư, hạ tầng và KT-XH. Quy hoạch mới phải đặt trong tổng thể quy hoạch tỉnh, đảm bảo kết nối và phát triển bền vững.

Điều đáng nói, trên không gian hành chính mỗi xã, phường có nhiều nội dung định hướng quan trọng trên địa bàn 1 đơn vị xã, phường hoặc liên xã, phường thuộc chức năng tham mưu tổ chức thực hiện của cơ quan chuyên môn cấp tỉnh chủ yếu như: Đất đai, nông nghiệp, thủy lợi… Do đó, để đảm bảo tiến độ và chất lượng quy hoạch cấp xã, rất cần sự hướng dẫn, hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chuyên môn của tỉnh với chính quyền cấp xã trong quá trình tổ chức lập quy hoạch. MTTQ và các đoàn thể cũng được xác định đóng vai trò quan trọng trong tuyên truyền, giám sát, phản biện, tạo sự đồng thuận xã hội. Người dân vừa là chủ thể tham gia, vừa là đối tượng thụ hưởng được khuyến khích đóng góp ý kiến để nâng cao chất lượng quy hoạch.

MAI HOÀNG