Lập tổ soạn thảo về cơ chế đặc thù Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam
Tổ soạn thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt áp dụng cho dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam sẽ do ông Trần Hồng Minh, Bộ Trưởng Bộ Xây dựng làm Tổ trưởng.
Ảnh minh họa.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh vừa ký quyết định thành lập Tổ soạn thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt áp dụng cho Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam.
Tổ soạn thảo gồm hơn 20 thành viên, trong đó có nhiều lãnh đạo, đại diện các bộ, ngành: Xây dựng, Tài chính, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Quốc phòng, Công an, Giáo dục và Đào tạo, Ngoại giao, Nội vụ; Tổng công ty Đường sắt Việt Nam; Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt…
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh là Tổ trưởng; các Tổ phó là lãnh đạo các bộ: Xây dựng, Tư pháp, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước.
Nhiệm vụ của Tổ soạn thảo là xây dựng, góp ý, chỉnh lý và hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết; chuẩn bị nội dung giải trình, tiếp thu ý kiến của các cơ quan, tổ chức, bảo đảm tiến độ và chất lượng.
Các thành viên Tổ soạn thảo làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, thực hiện nhiệm vụ theo phân công của Tổ trưởng và chịu trách nhiệm trước thủ trưởng các bộ, ngành và Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà.
Trước đó, tại Thông báo số 601/TB-VPCP ngày 5/11/2025, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã chỉ đạo, trong trường hợp cần thiết, Bộ trưởng Bộ Xây dựng thành lập Tổ soạn thảo (hoặc Tổ công tác) do Bộ trưởng làm Tổ trưởng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng làm Tổ phó. Thành viên gồm lãnh đạo các bộ, cơ quan: Tài chính, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam; đại diện các bộ: Công an, Ngoại giao, cùng các tổ chức, cá nhân, chuyên gia, nhà khoa học tham gia soạn thảo, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết.
Theo Phó thủ tướng, đây là dự án rất lớn, đòi hỏi yêu cầu cao về năng lực tài chính, công nghệ, quản trị và vận hành bảo đảm an toàn tuyệt đối. Các cơ quan quản lý nhà nước và đơn vị, doanh nghiệp liên quan đều chưa có kinh nghiệm thực tế.
“Yêu cầu Bộ Xây dựng và các bộ, cơ quan chức năng liên quan đề cao tinh thần trách nhiệm, đồng thời nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, các chuyên gia và nhà khoa học trong quá trình thực hiện,” Phó thủ tướng chỉ đạo.
Được biết, sau khi Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân được ban hành, một số nhà đầu tư tư nhân đã đề xuất đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam theo hình thức đầu tư kinh doanh.
Trong các văn bản đề xuất, một số nhà đầu tư kiến nghị cấp có thẩm quyền cho phép áp dụng các cơ chế, chính sách vượt trội, ngoài 19 chính sách đặc thù, đặc biệt đã được Quốc hội phê duyệt.
Trong đó, đáng chú ý là kiến nghị Nhà nước cho vay hoặc bảo lãnh cho vay tối đa không quá 80% tổng mức đầu tư dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt (không bao gồm kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư), với lãi suất bằng 0% trong thời hạn không quá 30 năm kể từ ngày giải ngân từng khoản vay tương ứng.
Hết thời hạn nêu trên, nhà đầu tư có trách nhiệm hoàn trả toàn bộ khoản vay cho Nhà nước hoặc bên cho vay theo quy định.
Liên quan đến chính sách thuế, một số nhà đầu tư đề xuất được miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải đường sắt để tạo tài sản cố định, kể cả trong trường hợp trong nước đã sản xuất được; miễn thuế thu nhập doanh nghiệp cho toàn bộ thời gian hoạt động của dự án.
Đặc biệt, một số nhà đầu tư mong muốn tổng dư nợ cấp tín dụng cho Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam sẽ không tính vào tổng dư nợ cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng đối với chủ đầu tư và người có liên quan theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng.
Theo Nghị quyết số 172/2024/QH15 của Quốc hội, Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam có mục tiêu đầu tư mới toàn tuyến đường đôi khổ 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục, gồm 23 ga hành khách, 5 ga hàng hóa; phương tiện, thiết bị hiện đại; vận chuyển hành khách tốc độ cao, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh, có thể vận tải hàng hóa khi cần thiết.
Sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 1.713.548 tỷ đồng (tương đương 67,34 tỷ USD), trong đó chi phí giải phóng mặt bằng khoảng 5,9 tỷ USD.
Quốc hội ấn định tiến độ lập Báo cáo nghiên cứu khả thi từ năm 2025 và cơ bản hoàn thành dự án vào năm 2035.
