Lấy 81 tấn phân bón giả để lừa dân trừ nợ

Từ năm 2019, nhiều hộ dân đã làm đơn khởi kiện bà Võ Thu Mộng ra tòa án

Có phải là hành vi buôn bán hàng giả?

HTX Nông nghiệp Thạnh Phú (gọi tắt là HTX Thạnh Phú, huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An) được thành lập từ năm 2018, vốn điều lệ 385 triệu đồng. HTX đăng ký gồm 9 thành viên, do ông Võ Văn Tiếp (SN 1962, thường trú ấp Thạnh Lập, xã Thạnh Phú, huyện Thạnh Hóa) làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc.

Tuy nhiên, trên thực tế, khi đưa vào hoạt động, ông Tiếp chỉ đại diện đứng tên trên danh nghĩa và 8 thành viên còn lại chỉ có tên trong danh sách chứ không góp vốn, không tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của HTX. Mọi hoạt động của HTX do bà Võ Thu Mộng (SN 1983) - con gái ông Tiếp và không phải là thành viên của HTX Thạnh Phú, quản lý, điều hành.

Sau thời gian hoạt động, HTX Thạnh Phú kinh doanh không hiệu quả và bị mắc nợ. Do đó, khi mua số lượng lớn lúa, nếp của nông dân, bà Mộng chưa trả tiền mà hứa sẽ thanh toán sau. Tuy nhiên, sau khi bà Mộng bán lúa cho đơn vị khác, lấy được tiền thì chỉ thanh toán một phần cho nông dân, số còn lại sử dụng để trả các khoản nợ khác.

Đầu tháng 10/2019, bà Mộng đến một công ty (Cty) sản xuất phân bón tại huyện Cần Giuộc, thỏa thuận mua 81 tấn phân bón (20 tấn DAP và 61 tấn NPK). Số phân bón này là hàng tồn kho, Cty thu hồi khi bị lỗi, một số bao phân bị rách, ẩm ướt trong quá trình bảo quản nên giám đốc Cty đồng ý bán thiếu cho bà Mộng (không có làm hợp đồng mua bán theo quy định của pháp luật), với điều kiện đem về sử dụng, không bán ra thị trường. Thỏa thuận này được 2 bên thống nhất và tiến hành giao, nhận phân bón. Đối với các bao phân bị rách (thời gian sản xuất năm 2018), giám đốc Cty cho nhân viên thay bao mới trước khi giao cho bà Mộng (bao bì ghi sản xuất vào năm 2019).

Sau khi lấy 81 tấn phân bón (1.620 bao) từ Cty này về, bà Mộng tổ chức họp với các hộ dân ở huyện Thạnh Hóa mà bà đang còn nợ tiền thu mua lúa, nếp. Qua đó, bà Mộng đề nghị người dân nhận phân bón để trừ bớt nợ, giá đưa ra bằng giá thị trường tại thời điểm đó. Không lấy được tiền nên đề nghị của bà Mộng được các hộ dân đồng ý và nhận phân bón về sử dụng.

Khi Đoàn kiểm tra liên ngành 389 huyện Thạnh Hóa và Đoàn thanh tra của Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Quản lý chất lượng nông sản tỉnh kiểm tra 285 bao phân mà HTX Thạnh Phú giao cho nông dân và tiến hành thu mẫu để phân tích, kết quả xác định đó là phân bón giả (có thành phần dưới 70% so với tiêu chuẩn đăng ký) nên kiến nghị chuyển cơ quan điều tra, làm rõ.

“Hành vi lấy phân bón “dỏm” về lừa dân để cấn trừ nợ của bà Mộng gây nhiều bức xúc, bất bình. Hành vi này của bà Mộng phải chăng cần xem xét, xử lý trách nhiệm hình sự về tội bán hàng giả?” - ông S. - một người bị HTX này mua lúa nợ, không trả tiền, nói.

Sau khi tiếp nhận vụ việc, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an huyện Thạnh Hóa tiến hành điều tra, thu thập chứng cứ và xác định ông Võ Văn Tiếp, bà Võ Thu Mộng không có hành vi buôn bán hàng giả. Ngày 29/11/2019, cơ quan này ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự và được Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp phê chuẩn. Tuy nhiên, Cơ quan CSĐT Công an huyện Thạnh Hóa chuyển toàn bộ hồ sơ và 285 bao phân bón đến Cơ quan CSĐT Công an huyện Cần Giuộc (địa bàn Cty này đang hoạt động) kiến nghị khởi tố về hành vi sản xuất hàng giả của Cty mà bà Mộng đã lấy phân bón về trừ nợ với nông dân.

Người dân vất vả sản xuất, bán lúa cho hợp tác xã nhưng chờ mãi vẫn không được thanh toán tiền (Ảnh tư liệu minh họa)

Giám đốc Công ty phân bón không biết bà Mộng lừa dân

Bà Mộng mang phân bón về, không sử dụng theo đúng thỏa thuận trước đó với giám đốc Cty phân bón. Trong khi đó, giám đốc Cty không biết bà Mộng lấy số phân bón này để cấn trừ nợ với dân. Vì vậy, Cơ quan CSĐT Công an huyện Cần Giuộc cũng xác định không đủ căn cứ xử lý hình sự đối với cá nhân giám đốc Cty phân bón và pháp nhân Cty về tội sản xuất hàng giả là phân bón theo quy định tại Điều 195 Bộ luật Hình sự năm 2015. Ngày 20/4/2021, Cơ quan CSĐT Công an huyện Cần Giuộc ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự.

Tuy nhiên, Công an huyện Cần Giuộc tham mưu ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Cty phân bón này. Ngày 30/9/2021, Chủ tịch UBND huyện Cần Giuộc ra quyết định xử phạt Cty số tiền 55 triệu đồng vì có hành vi không thực hiện thử nghiệm đánh giá chất lượng của từng lô phân bón thành phẩm trước khi đưa phân bón ra lưu thông trên thị trường theo quy định tại điểm a, khoản 6, Điều 6 Nghị định 55/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phân bón.

Ngoài ra, ngày 22/9/2021, Công an huyện Cần Giuộc kiến nghị cơ quan chức năng xem xét, xử lý Cty này về hành vi không lập hóa đơn khi bán hàng hóa theo quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 17 Nghị định số 125/2020/NĐ-CP, ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với thuế, hóa đơn.

Cũng theo Cơ quan CSĐT Công an huyện Cần Giuộc, bà Võ Thu Mộng không bán số phân bón này mà thỏa thuận giao cho nông dân sử dụng để trừ nợ tiền thu mua lúa, nếp còn thiếu. Toàn bộ bao phân bón mà bà Mộng giao cho nông dân sử dụng vào sản xuất, đến nay không có căn cứ xác định được hậu quả thiệt hại về vật chất. Do đó, hành vi của bà Mộng không đủ căn cứ pháp lý để xử lý hình sự về tội “buôn bán hàng giả là phân bón”.

Ngoài vụ việc trên, thông tin từ UBND huyện Thạnh Hóa, thời gian qua, tòa án cũng nhận nhiều lượt đơn của người dân khởi kiện, yêu cầu HTX Thạnh Phú và cá nhân ông Võ Văn Tiếp trả số tiền nợ mua lúa gần 15 tỉ đồng. Đến nay, có một số đơn, tòa đã đưa ra xét xử hoặc ra quyết định công nhận sự thỏa thuận, từ đó chuyển sang Chi cục Thi hành án dân sự huyện Thạnh Hóa để thi hành./.

Lê Đức