Lấy đất dân làm dự án nhưng 'quên' ra quyết định thu hồi

UBND tỉnh Đắk Lắk vừa yêu cầu UBND huyện Ea Súp thi hành bản án hành chính, quyết định đã có hiệu lực thi hành của TAND tỉnh này; báo cáo kết quả cho chủ tịch UBND tỉnh; đồng thời gửi TAND tỉnh, VKSND tỉnh, Sở Tư pháp, Cục Thi hành án dân sự tỉnh.

UBND tỉnh giao Sở Tư pháp kiểm tra, tổng hợp, báo cáo đề xuất chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện bản án, quyết định của TAND tỉnh.

UBND tỉnh Đắk Lắk đề nghị Cục Thi hành án dân sự theo dõi, kiến nghị cấp thẩm quyền xem xét, xử lý trách nhiệm đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thi hành án theo đúng quy định của pháp luật.

Ông Nguyễn Thanh Liên với hồ sơ liên quan vụ khiếu kiện. Ảnh: VŨ LONG

Lấy đất của dân nhưng không ra quyết định thu hồi

Bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xác định: năm 2008, UBND huyện Ea Súp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ hồng) với diện tích 3.783 m2 ở xã Cư M’lan cho ông Nguyễn Thanh Liên (67 tuổi, ngụ xã Ea Tu, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk).

Một năm sau, UBND huyện Ea Súp phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công công trình tỉnh lộ 1, cắt ngang khu đất của gia đình ông Liên hơn 2.500 m2.

Tuy nhiên, khi thi công dự án đường giao thông trên, chính quyền địa phương không ban hành thông báo, không ra quyết định thu hồi đất; không kiểm kê tài sản, cây cối trên đất; không đo đạc, lập trích lục xác định diện tích đất bị thu hồi, bị ảnh hưởng bởi dự án…

Đối với diện tích còn lại, cơ quan chức năng huyện Ea Súp không xác định vị trí nào đủ điều kiện sử dụng và cấp lại sổ hồng, diện tích nào bị phân nhỏ, manh mún, không đủ điều kiện sử dụng; cũng không phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ đối với gia đình ông Liên.

Theo tòa phúc thẩm, nguyên nhân ông Liên không thực hiện được quyền hợp pháp đối với các thửa đất và các phần diện tích đất còn lại là lỗi hoàn toàn của UBND huyện Ea Súp và các cơ quan nhà nước có liên quan.

Về nhận định của TAND tỉnh Đắk Lắk cấp sơ thẩm cho rằng ông Liên không thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình, để cho người khác lấn chiếm, có quyền khởi kiện để tranh chấp với những người lấn chiếm đối với phần đất dôi dư, theo TAND cấp cao tại Đà Nẵng là không đúng. Bởi do tính chất lỗi của UBND huyện Ea Súp không thu hồi đất theo đúng quy định.

Bản án của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng nêu: về thực tế, ông Liên không thể ra rào chắn khi đang thi công. Việc ông Liên thực hiện quyền khiếu nại, yêu cầu, đều không được UBND huyện Ea Súp xem xét, giải quyết.

Lẽ ra, sau khi có bản án, UBND huyện Ea Súp phải kiểm tra, xem xét, lập lại các thủ tục cần thiết, đo đạc, định vị lại toàn bộ thửa đất, xác định lại hiện trạng đất đã mở đường, phần đất dành cho hành lang giao thông, trong đó có đất ở (hạn chế việc sử dụng), có đủ điều kiện để làm nhà ở hay không; các phần đất manh mún không sử dụng được. Đặc biệt là phần diện tích đất ở, để thi hành đúng bản án của tòa án cũng như giải quyết các khiếu kiện kéo dài của ông Liên nhằm khôi phục lại các quyền và lợi ích hợp pháp của ông Liên.

Yêu cầu bồi thường toàn bộ diện tích đất

Vẫn theo bản án phúc thẩm, sau khi có bản án sơ thẩm, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Ea Súp chỉ kiểm tra, đánh giá kết quả việc xác định giá đất, phương án giá đất lấy ý kiến về giá đất cụ thể; để tham mưu UBND huyện Ea Súp ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất đối với hộ ông Liên.

Tuy nhiên, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Ea Súp không tiến hành kiểm tra hiện trạng, tài sản cây cối trên đất, đo đạc các thửa đất để xác định lại hiện trạng diện tích đất bị ảnh hưởng bởi dự án; mà chỉ trích lục bản đồ địa chính đối với diện tích thu hồi theo hồ sơ, thiết kế trước khi mở đường.

Hơn nữa, quyết định thu hồi đất của UBND huyện Ea Súp có nhiều mâu thuẫn, không đúng về diện tích. Việc thu hồi đất không đúng hiện trạng ranh giới con đường, diện tích theo hiện trạng mở đường lớn hơn diện tích đã thu hồi.

TAND Cấp cao tại Đà Nẵng tuyên chấp nhận khởi kiện của ông Liên; hủy bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Đắk, các quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ của UBND huyện Ea Súp.

Tòa phúc thẩm tuyên buộc UBND huyện Ea Súp ban hành lại các quyết định thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường đối với gia đình ông Liên.

Trao đổi với PLO, lãnh đạo Phòng TN&MT huyện Ea Súp nói phòng đã thực hiện một phần bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng.

Trước đó, sau khi có bản án sơ thẩm, tháng 1-2023, UBND huyện Ea Súp đã ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất đối với hộ ông Liên. Sau 14 năm, gia đình ông Liên được UBND huyện này ban hành các quyết định thu hồi, bồi thường, hỗ trợ.

VŨ LONG