Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ Bản Cuôn 2

Lễ cấp sắc của gia đình anh Triệu Quý Bảo ở Bản Cuôn 2 (xã Ngọc Phái, huyện Chợ Đồn).

Ông Triệu Xuân Minh năm nay 74 tuổi, là người có thâm niên tham gia tổ chức lễ cấp sắc cho cộng đồng người Dao Đỏ ở Bản Cuôn 2 cho biết: Lễ cấp sắc là phong tục bắt buộc trong cuộc đời mỗi người đàn ông dân tộc Dao. Người Dao rất coi trọng việc làm lễ cấp sắc, bất kể người đàn ông nào từ khi sinh ra đều phải làm lễ cấp sắc, nếu không thì dù nhiều tuổi vẫn xem là chưa trưởng thành.

Nhà anh Triệu Quý Bảo mấy ngày vừa qua vui như hội. Bà con trong thôn kéo đến chung vui cùng gia đình nhân lễ cấp sắc cho anh Bảo và 02 người cháu trai trong họ. Để chu toàn cho nghi lễ quan trọng bậc nhất, cả gia đình đều tất bật từ nhiều ngày trước chuẩn bị lễ vật gồm lợn, gà, xôi, rượu... Những người phụ nữ trong gia đình hồ hởi chuẩn bị trang phục dân tộc truyền thống để diện trong dịp đặc biệt này.

Chị Triệu Thị Cách ở thôn Bản Cuôn 2 hồ hởi tâm sự: “Bất kể gia đình nào có con trai đều mong muốn được làm lễ cấp sắc cho con cháu. Chi phí cho một lễ cấp sắc rất tốn kém, nhưng khi điều kiện kinh tế cho phép thì vẫn đều muốn thực hiện, đây là truyền thống từ lâu đời của người Dao Đỏ”.

“Qua lễ cấp sắc, các con sẽ được răn dạy, thực hành các nghi lễ, trong đó có nhiều nội dung giảng dạy về truyền thống, phong tục tập quán, khuyên răn đạo lý làm người, cách đối nhân xử thế để hướng tới điều thiện, tránh xa cái xấu...”, bà Triệu Thị Thủy, bậc cao niên trong thôn cho hay.

Trích nghi lễ cấp sắc của người Dao Đỏ Bản Cuôn II.

Tháng Giêng đến hết tháng Hai (âm lịch) là thời điểm người Dao Đỏ ở Bản Cuôn 2 thường chọn để tổ chức lễ cấp sắc. Là nghi lễ tín ngưỡng quan trọng nên gia chủ phải xem ngày thật kỹ lưỡng, chọn ngày tốt, đại lợi để tổ chức. Nếu không được ngày hợp với gia đình trong khoảng thời gian đó thì lễ cấp sắc vẫn phải làm vào mùa đông.

Chia sẻ về nghi lễ cấp sắc, ông Triệu Xuân Minh cho hay: Lễ cấp sắc của người Dao Đỏ được phân chia thành nhiều cấp bậc khác nhau. Trong đó, bậc đầu tiên sẽ được cấp 3 đèn; bậc thứ hai được cấp 7 đèn và bậc ba được cấp 12 đèn. Lễ cấp sắc thường tổ chức trong 03 ngày liên tục. Số người cấp sắc trong một lễ luôn là số lẻ, từ 03 đến 05 người. Để thực hiện nghi lễ cấp sắc sẽ có 07 thầy tham gia, trong đó có 02 thầy cúng chính.

“Ngày 1, gia đình trình lý do, sau đó cầu mùa và cầu sức khỏe. Ngày 2, xin gỡ, xóa tội cho những người đã khuất. Ngày 3, bắt đầu nghi thức cấp sắc. Việc được cấp sắc thể hiện bằng con dấu, đánh dấu là đã được cấp sắc để trở thành người đàn ông trưởng thành, đủ tư cách đứng ra gánh vác công việc trước dòng tộc, cộng đồng”, ông Triệu Xuân Minh cho biết.

Lễ cấp sắc của người Dao Bản Cuôn II.

Trong bài cúng ở lễ cấp sắc, các thầy đều có lời khấn dặn dò người thụ lễ phải tu nhân tích đức, sống phải biết kính trên nhường dưới, không được trộm cắp... Những điều răn dạy được bày tỏ trước thần linh nên ý nghĩa giáo dục đối với người trưởng thành càng thêm giá trị.

Bản Cuôn 2 có 76 hộ dân, trong đó có 73 hộ là đồng bào dân tộc Dao Đỏ, sống quây quần tập trung. Đường giao thông đến thôn thuận lợi, đặc biệt từ khi triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, diện mạo Bản Cuôn 2 đã đổi mới từng ngày. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên, bà con đoàn kết, tích cực xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư. Hiện nay, thực hiện nếp sống mới, lễ cấp sắc cũng được tinh gọn, tùy điều kiện kinh tế. Người thân, họ hàng, làng xóm đến chung vui cũng có quà mừng cùng gia chủ đỡ phần gánh nặng về chi phí tổ chức.

Trưởng thôn Bản Cuôn 2, ông Triệu Tài Văn phấn khởi cho biết: “Phong tục tập quán tốt đẹp, những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Dao Đỏ luôn được bà con trong thôn gìn giữ và phát huy. Chúng tôi cũng luôn tuyên truyền, vận động các thế hệ trẻ lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc như chữ viết của người Dao, may thêu trang phục dân tộc, phát huy những nét văn hóa truyền thống để không bị mai một trong xã hội hiện đại”./.

Trang Lê