Lễ cúng giọt nước của người Jrai

Nghi lễ hoàn thành, bà con vui trong điệu chiêng, tiếng cồng, thưởng thức rượu cần và vui chơi tại bến nước.

Với cộng đồng người Jrai (Gia Lai) nước được xem là mạch nguồn sự sống, sự sinh trưởng và phát triển của vạn vật. Chính vì thế, “Cúng giọt nước” trở thành một nghi lễ quan trọng trong đời sống tinh thần của bà con nơi đây.

Nghi lễ được tổ chức nhằm mục đích cầu Thần Nước (Yang Ia) ban cho người dân nguồn nước dồi dào, phục vụ sinh hoạt, sản xuất. Từ đó cây cối, hoa màu phát triển tốt tươi, không bị sâu bọ phá hoại để bà con có mùa vụ bội thu, nhà nhà ấm no và mạnh khỏe.

Ông Rơ Châm Hum (80 tuổi) - già làng Kép, xã Ia Phí, huyện Chư Păh cho biết, lễ cúng không quy định thời gian cụ thể nhưng thường được tổ chức từ tháng 4 - 5 hằng năm tại bến nước của làng.

Trước ngày diễn ra “Lễ cúng giọt nước”, dân làng tập trung về bến nước, chuẩn bị các vật phẩm cần thiết. Chủ lễ thường là già làng, người có uy tín, am hiểu về phong tục tập quán của cộng đồng.

Già làng khơi thông giọt nước.

Những người trong làng lần lượt lấy nước rửa mặt, chân tay.

Người dân tập trung tại bến nước của làng để dọn dẹp, chuẩn bị vật phẩm.

Già làng chuẩn bị lễ vật cho buổi lễ.

Già làng khấn cầu thần linh phù hộ cho dân làng có nguồn nước dồi dào, mọi người được ấm no, sức khỏe.

Trước khi tiến hành nghi lễ, già làng dùng vật cứng đập heo và gà. Sau đó, thanh niên trong làng mổ bụng lấy gan ngay cạnh giọt nước để làm lễ vật dâng Thần Nước.

Lễ vật được bài trí trong lá chuối, gồm: Thịt heo, phần gan được cắt nhỏ ra mỗi thứ một ít, ghè rượu và ly bằng lồ ô. Người dân làm giàn cúng bằng cây le để rào xung quanh giọt nước, tránh gia súc uống nước, phá phách.

Sau khi bài trí xong, thầy cúng lấy nước bằng lồ ô đổ xuống ghè và bắt đầu khấn. Sau khi khấn, già làng dùng một que nhỏ khơi thông những cặn bẩn, rồi người giúp việc cho già làng nhận quả bầu khô lấy nước đổ vào ghè rượu. Già làng là người đầu tiên uống rượu cần, sau đó, dân làng nối tiếp nhau uống.

Lễ cúng giọt nước là một biểu tượng văn hóa độc đáo, thể hiện tính gắn kết cộng đồng của người Jrai cùng với ước mong đón chờ một mùa vụ mới thuận lợi, bội thu.

Dung Nguyễn