Lễ Độc thân 11/11 ảm đạm của Trung Quốc

Theo CNBC, Lễ Độc thân 11/11 - sự kiện mua sắm thường niên lớn nhất thế giới - đã được khởi động tại Trung Quốc. Nhưng năm nay, các công ty thương mại điện tử đang đối mặt với tình trạng lạm phát gia tăng, nền kinh tế chậm lại và bị Bắc Kinh siết chặt kiểm soát.

Kể từ khi Alibaba khởi động sự kiện mua sắm 11/11 đầu tiên vào ngày 11/11/2009, Lễ Độc thân đã trở thành cơn sốt mua sắm, được các công ty thương mại điện tử tại Trung Quốc dùng để đưa ra những chương trình khuyến mại và giảm giá sâu. Lễ Độc thân còn lan rộng ra bên ngoài Trung Quốc.

Năm ngoái, Alibaba đã thu về tổng doanh thu khoảng 75 tỷ USD. Đối thủ JD.com cho biết họ cũng đạt doanh số 41 tỷ USD.

Lễ Độc thân 11/11 đầu tiên được Alibaba Group khởi động vào ngày 11/11/2009. Ảnh: Reuters.

Sức mua suy yếu

Alibaba và JD.com vẫn có thể lập kỷ lục bán hàng mới trong năm nay. Nhưng tốc độ tăng trưởng sẽ chậm hơn rất nhiều so với các năm trước. Theo dự báo của Citi, tăng trưởng tổng giá trị hàng hóa (GMV) của JD.com trong dịp Lễ Độc thân sẽ giảm từ mức 33% của năm ngoái xuống 22-26%.

Theo các nhà phân tích của Citi, tâm lý của người tiêu dùng có thể bị tổn thưởng bởi một nền kinh tế suy yếu.

Nền kinh tế Trung Quốc đang tăng trưởng với tốc độ chậm nhất trong vòng một năm. Các cuộc khủng hoảng năng lượng, gián đoạn chuỗi cung ứng và hố nợ trong lĩnh vực bất động sản đã ảnh hưởng tới nền kinh tế thứ hai thế giới.

Trong khi đó, lạm phát tăng lên làm xói mòn lợi nhuận và sức mua của người tiêu dùng.

Hôm 10/11, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho biết chỉ số giá sản xuất của Trung Quốc đã tăng mức kỷ lục 13,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Giá hàng hóa tăng cao có thể ảnh hưởng tới sự kiện mua sắm thường niên lớn nhất tại Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Mức tăng giá sản xuất đã vượt kỷ lục hồi tháng 9, đánh dấu ngưỡng cao nhất kể từ khi Trung Quốc thu thập dữ liệu vào tháng 10/1996. Tương tự tháng 9, chi phí sản xuất tăng cao được ghi nhận ở 36 trên 40 lĩnh vực công nghiệp. Khai thác than, dầu khí và luyện kim đều chịu ảnh hưởng.

Chỉ số quản lý thu mua (PMI) sản xuất của Trung Quốc giảm từ 49,6 trong tháng 9 xuống 49,2 vào tháng 10. Chỉ số này đã ghi nhận mức giảm trong 2 tháng liên tiếp.

Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng của Trung Quốc đã tăng 1,5% so với một năm trước đó, gấp đôi mức của tháng 9.

Sự kiện mua sắm năm nay cũng chịu ảnh hưởng bởi cuộc trấn áp của Bắc Kinh đối với các công ty tư nhân. Hồi đầu năm, Alibaba chịu mức phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD vì vi phạm quy tắc độc quyền. Giá trị vốn hóa thị trường của tập đoàn bay hơi hàng trăm tỷ USD.

JD.com, Tencent, Pinduoduo, Meituan và các công ty khác cũng bị điều tra hoặc chịu phạt vì những hành vi phản cạnh tranh.

Sức ép từ Bắc Kinh

Nhiều công ty đã gấp rút quyên góp hàng tỷ USD lợi nhuận khi chính quyền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình theo đuổi chiến dịch "thịnh vượng chung".

Chủ tịch Tập cam kết sẽ đạt được “tiến bộ đáng kể trong thịnh vượng chung cho mọi người” vào năm 2035. Cuối năm ngoái, chính phủ Trung Quốc tuyên bố đã xóa bỏ tình trạng nghèo cùng cực ở đất nước 1,4 tỷ dân.

Meituan - một trong những công ty đang đối mặt với sự giám sát chặt chẽ của Bắc Kinh - cho biết sẽ "thúc đẩy sự thịnh vượng chung cho toàn xã hội". Trong một cuộc họp hôm 30/8, ông Wang Xing - nhà sáng lập Meituan - giải thích rằng tên Meituan có nghĩa là "cùng nhau tốt hơn".

Theo ông, điều đó cho thấy "thịnh vượng chung" vốn đã nằm trong DNA của công ty.

Pinduoduo Inc. - gã khổng lồ thương mại trực tuyến, đối thủ lớn của Alibaba - thậm chí cam kết quyên góp 1,5 tỷ USD lợi nhuận. Mục đích là hỗ trợ nông dân và các khu vực nông nghiệp của đất nước.

Tencent Holdings Ltd. cũng cho biết sẽ tăng gấp đôi số tiền phân bổ cho những chương trình trách nhiệm xã hội lên 15 tỷ USD.

Sự kiện Lễ Độc thân đã rơi vào tầm ngắm của Bắc Kinh. Cuối tuần trước, Cơ quan Quản lý Thị trường Nhà nước cấm các nền tảng thực hiện những hành vi thiếu công bằng, chẳng hạn tăng giá bán các mặt hàng rồi giảm giá vào ngày 11/11.

Tuần trước, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc đã triệu tập Alibaba, JD.com, Pinduoduo và Meituan. Cơ quan này cảnh báo các nền tảng không được gửi thư rác cho người dùng để tiếp thị về Lễ Độc thân.

"Các nền tảng Internet lớn dường như phải thận trọng hơn trong việc giảm giá và tiếp thị để tránh vi phạm quy định độc quyền", nhà kinh tế Alicia Garcia Herrero của Natixis bình luận.

Các công ty cũng đang gấp rút ủng hộ những sáng kiến của chính phủ nhằm thúc đẩy bình đẳng xã hội hoặc giảm lượng khí thải carbon. Cả hai đều nằm trong các mục tiêu chính sách hàng đầu của Chủ tịch Tập.

"Lễ hội năm nay đánh dấu một chương mới cho ngày 11/11", ông Chris Tung - Giám đốc tiếp thị của Alibaba - khẳng định. "Chúng tôi tin rằng cần tận dụng sức mạnh của ngày 11/11 để khuyến khích phát triển bền vững và thúc đẩy toàn diện cho người tiêu dùng, người bán và đối tác trong hệ sinh thái của mình", ông nhấn mạnh.

Thảo Phương