Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Địa điểm tưởng niệm Thanh niên xung phong ga núi Gôi
Sáng 23/6, tại ga núi Gôi, thị trấn Gôi (Vụ Bản), Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam phối hợp với UBND thị trấn Gôi long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh Địa điểm tưởng niệm Thanh niên xung phong (TNXP) ga núi Gôi. Dự buổi lễ có lãnh đạo Trung ương Hội Cựu TNXP Việt Nam; Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Cựu TNXP tỉnh Nam Định, Hội Cựu TNXP huyện Hưng Hà (tỉnh Thái Bình); Công ty cổ phần Đường sắt Hà Ninh cùng các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công nhân viên ngành đường sắt.
Thay mặt UBND tỉnh, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao Bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh và tặng hoa chúc mừng đảng bộ, chính quyền thị trấn Gôi (Vụ Bản) và Tổng công ty Đường sắt Việt Nam.
Ga núi Gôi trước đây nằm cận kề với Non Côi (núi Gôi), cách địa điểm ga núi Gôi hiện nay hơn 100m về phía Bắc. Trong mạng lưới ngành đường sắt Việt Nam, ga núi Gôi thuộc hạng ga xép (ga nhỏ), là một điểm của tuyến đường sắt Bắc Nam, nối ga Trình Xuyên với ga Cát Đằng, tổng chiều dài 10km, được tính bắt đầu từ Km95 (cầu Chuối, xã Liên Bảo, huyện Vụ Bản) đến Km105 (La Xuyên, xã Yên Ninh, huyện Ý Yên). Trong kháng chiến chống Mỹ, ga xép núi Gôi được coi là đầu mối tập trung, vận chuyển hàng hóa dân sự, quân sự từ miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam, là một trong các trọng điểm oanh tạc thường xuyên của máy bay Mỹ hòng cắt đứt tuyến đường chi viện từ hậu phương ra tiền tuyến. Tính từ đầu năm 1966 đến tháng 8/1966, khu vực ga núi Gôi đã phải đối phó mấy chục trận đánh phá, bắn rốc-két và bỏ hàng trăm quả bom các loại của máy bay Mỹ. Nhiều lần bom thả trúng đường sắt, kho tàng, nhà cửa quanh khu vực ga núi Gôi gây thiệt hại về người và của. Nghiêm trọng nhất là trận bỏ bom chiều 20/8/1966 làm cháy đoàn tàu quân sự đang đỗ tại ga núi Gôi chuẩn bị vượt trọng điểm cầu Ninh Bình vào tuyến Thanh Hóa - Vinh để tiếp tế cho chiến trường miền Nam. Trận đánh này gây tổn thất nặng nề làm 23 người chết (gồm: 12 TNXP Đại đội 895, 1 Bí thư chi đoàn ngành đường sắt, 10 cán bộ, dân quân địa phương), 256 người bị thương, bị nhiễm độc nặng và hàng trăm tấn hàng hóa bị hư hỏng tại khu vực ga núi Gôi.
Di tích lịch sử cấp tỉnh Địa điểm tưởng niệm thanh niên xung phong ga núi Gôi, tổ dân phố Non Côi, thị trấn Gôi (Vụ Bản).
Để tri ân, tưởng nhớ cũng như giáo dục truyền thống về những tấm gương hy sinh anh dũng của các TNXP, cán bộ, công nhân viên ngành đường sắt trong trận chiến cứu tàu, cứu hàng, cứu người bị Mỹ ném bom tại ga núi Gôi, năm 1992, Đoàn Thanh niên Đường sắt Việt Nam đã dựng tấm bia đá tưởng niệm các liệt sĩ TNXP, công nhân và dân quân địa phương tại ga núi Gôi. Đến năm 2007, Công ty Vận tải Đường sắt Hà Nội thuộc Tổng cục Đường sắt Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải cũ) đã trùng tu, tôn tạo công trình tưởng niệm khang trang, sạch đẹp.
Các đại biểu dâng hương tưởng nhớ công lao của các liệt sĩ tại Địa điểm tưởng niệm thanh niên xung phong ga núi Gôi, tổ dân phố Non Côi, thị trấn Gôi (Vụ Bản).
Tại buổi lễ, đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố Quyết định số 220/QĐ-UBND ngày 23/1/2025 của UBND tỉnh về việc xếp hạng và cấp bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh cho di tích Địa điểm tưởng niệm TNXP ga núi Gôi, tổ dân phố Non Côi, thị trấn Gôi (Vụ Bản) và tặng hoa chúc mừng đảng bộ, chính quyền thị trấn Gôi (Vụ Bản) và Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam . Tại buổi lễ, các đại biểu, cựu TNXP và nhân dân đã dâng hương trang nghiêm tưởng nhớ công lao của các liệt sĩ đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc./.
