Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn hơn 400 năm ở Bình Định thành di sản
Sáng 19/2, UBND huyện Tuy Phước phối hợp với Sở VH&TT tỉnh Bình Định tổ chức lễ đón nhận bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn.
Lễ đón nhận bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn. Ảnh: Trương Định
Lãnh đạo huyện Tuy Phước (Bình Định) đón nhận bằng chứng nhận di tích Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn. Ảnh: Trương Định
Ông Lâm Hải Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho hay lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thứ tư của tỉnh Bình Định được ghi danh, tiếp sau Võ cổ truyền Bình Định, Hát bội Bình Định và Nghệ thuật Bài chòi Bình Định. Ảnh: Trương Định.
Ban Quản lý di tích tiếp nhận bằng chứng nhận di sản.
Lễ rước bằng chứng nhận di tích vào đền thờ. Ảnh: Trương Định.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Lâm Hải Giang, việc lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn được tôn vinh đã góp phần nâng cao nhận thức về giá trị văn hóa dân gian của loại hình di sản văn hóa phi vật thể này, khẳng định vai trò của lễ hội trong đời sống tinh thần của cộng đồng địa phương, tôn trọng giá trị của di sản tại vùng đất Bình Định, góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa trong tổng thể các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam. Ảnh: Trương Định.
Trải qua bao đời tiếp nối gìn giữ, lễ hội trở thành nét sinh hoạt văn hóa truyền thống, mang tính cộng đồng cao của địa phương nơi đây. Chùa Bà được UBND tỉnh Bình Định xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào năm 2010. Ảnh: Trương Định.
Người dân nô nức đi dự Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn. Ảnh: Trương Định
Người dân đến dâng hương tại lễ hội. Ảnh: Trương Định.
Hàng năm, lễ hội được tổ chức trong 3 ngày (từ ngày cuối cùng của tháng Giêng âm lịch đến ngày 2 tháng Hai âm lịch). Lễ hội diễn ra với nhiều nghi lễ, tín ngưỡng mang tính đặc trưng của vùng cảng thị xưa, như lễ tế các vị thần linh đã phù hộ cho người đi biển, buôn bán, che chở cho đời sống tinh thần, vật chất của người dân, bảo hộ cho việc sinh sản mẹ tròn con vuông, lễ rước các biểu trưng ngư, tiều, canh, mục với những hình tượng, như người đốn cây, khai phá rừng ngập mặn, nông dân vỡ ruộng đắp bờ, ngư dân bủa lưới đánh cá, người chăn nuôi gia súc… Ảnh: Tư liệu.
Đông đảo người dân và du khách đến theo dõi lễ đón nhận bằng di sản. Ảnh: Trương Định.
Ngược dòng lịch sử, từ những năm 1610, khi Cảng thị Nước Mặn bước vào thời kỳ phồn vinh, cùng với người Việt, người Minh Hương, cùng cộng đồng các sắc tộc cư trú từ một số vùng, miền di cư đến Nước Mặn mua bán đông đúc thì Chùa Bà được khởi dựng.
Buổi đầu là một ngôi miếu đơn sơ để phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của một bộ phận nhân dân. Họ thường đến đây để đi lễ, tỏ lòng cảm ơn Thiên Hậu Thánh Mẫu đã phù hộ cho họ di cư an toàn đến vùng đất mới, đồng thời cầu mong một cuộc sống sung túc, đủ đầy. Dần dần, khi đã an cư, lạc nghiệp, làm ăn phát đạt, phố cảng Nước Mặn cũng trở nên sầm uất, một số thương nhân đã đóng góp tiền của, tu bổ cho miếu thêm khang trang và to đẹp hơn. Từ đó tên gọi “Chùa Bà” ra đời.
