Lễ hội kỷ niệm 235 năm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa (1789-2024): Ghi nhớ chiến công lẫy lừng của dân tộc

Đây cũng là một trong những lễ hội truyền thống lớn nhất của thành phố Hà Nội, làm sống dậy những trang sử vẻ vang, chiến công lẫy lừng của dân tộc.

Quang cảnh Lễ kỷ niệm 235 năm chiến thắng Ngọc Hồi.

Tự hào về lịch sử vẻ vang

Ngược dòng lịch sử, vào tháng 10 năm 1788, Lê Chiêu Thống cầu viện triều đình Mãn Thanh nhằm lật đổ nhà Tây Sơn. Lợi dụng cơ hội ấy, triều đình Mãn Thanh cử quân sang với mục đích xâm chiếm Đại Việt. Tổng đốc Lưỡng Quảng Tôn Sĩ Nghị của nhà Mãn Thanh chỉ huy 29 vạn quân, chia thành 3 hướng tiến đánh nước ta.

Trước thế sự cấp bách thù trong giặc ngoài, vào ngày 25 tháng 11 năm 1788, Nguyễn Huệ làm lễ tế cáo trời đất, lên ngôi Hoàng đế tại Phú Xuân, hiệu là Quang Trung và tiến quân ra Bắc. Ông đưa ra lời dụ thể hiện ý chí độc lập tự chủ cao độ và tinh thần quyết tâm tiêu diệt địch: “Đánh cho để dài tóc/Đánh cho để đen răng/Đánh cho nó chích luân bất phản/Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn/Đánh cho sử tri nam quốc anh hùng chi hữu chủ”.

Với nghệ thuật chuyển quân thần tốc và nghệ thuật tác chiến, chiến lược kỹ càng, trưa mùng 5 Tết Kỷ Dậu, Hoàng đế Quang Trung ngự trên lưng voi, tiến vào kinh thành Thăng Long cùng đại quân của mình. Nhân dân mừng vui khôn xiết. Với thắng lợi vĩ đại này, dân tộc ta đã đập tan âm mưu xâm lược của quân Thanh, giữ vững nền độc lập dân tộc.

Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa năm 1789 là một trong những chiến công hiển hách bậc nhất trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta. Để ghi nhớ công ơn của người Anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ, cứ vào ngày mùng 5 tháng Giêng hằng năm, người dân tổ chức Lễ hội kỷ niệm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa tại gò Đống Đa (phường Quang Trung, quận Đống Đa) - hay còn gọi là Hội gò Đống Đa, thu hút hàng nghìn người ở mọi miền Tổ quốc tham dự. Trong lễ hội, người dân được ôn lại truyền thống hào hùng cùng ý nghĩa lịch sử to lớn của Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa. Đó là nghệ thuật quân sự tuyệt vời của Hoàng đế Quang Trung, đồng thời biểu thị cao độ tinh thần đoàn kết, truyền thống yêu nước, yêu tự do, độc lập từ ngàn đời của người dân đất Việt.

Người dân háo hức dự hội

Từ năm 1989, nhân dịp kỷ niệm 200 năm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa, thành phố Hà Nội đã xây dựng Công viên văn hóa Đống Đa trên khu vực gò Đống Đa để làm địa điểm tổ chức lễ hội hằng năm cũng như làm nơi tưởng niệm công ơn của vua Quang Trung - Nguyễn Huệ. Công viên được chia làm 2 khu vực, bao gồm khu vực tượng đài, nhà trưng bày và khu vực gò.

Năm nay, để chuẩn bị cho Lễ hội kỷ niệm 235 năm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa, UBND quận Đống Đa đã cho chỉnh trang lại công viên. Trưởng ban quản lý Công viên Văn hóa Đống Đa Vũ Thị Thanh Hương cho biết, từ trước Tết Nguyên đán Giáp Thìn, nhiều hạng mục của công viên được lát lại gạch, tăng cường trang trí hoa, cây xanh, đèn chiếu sáng.

“Lễ hội năm nay tổ chức 3 ngày, ngoài phần lễ được tổ chức theo nghi lễ truyền thống, phần hội có thêm nhiều hoạt động trải nghiệm hấp dẫn. Vì thế, để tạo điều kiện cho nhân dân khắp mọi miền về tụ hội, vui chơi, quận Đống Đa đầu tư chỉnh trang các hạng mục, tổ chức lễ hội quy mô và chuyên nghiệp hơn. Ban tổ chức có các phương án phân luồng giao thông, tổ chức bãi gửi xe không thu phí, chỉ dẫn rõ ràng để người dân dự hội an toàn, văn minh”, bà Vũ Thị Thanh Hương cho biết.

Để chuẩn bị cho lễ hội, rạng sáng mùng 5 tháng Giêng, các bô lão của những đoàn tế lễ chuẩn bị sẵn sàng sính lễ, nghi thức rước. Lễ rước thần mừng chiến thắng được khởi hành từ Khương Thượng đến Đống Đa. Sau khi lễ rước về đến gò Đống Đa sẽ có lễ dâng hương tại tượng đài vua Quang Trung và đọc diễn văn để ca ngợi công lao của người Anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ.

Là thành viên của đoàn tế lễ thuộc quận Hai Bà Trưng, bà Nguyễn Thị Thực bày tỏ, năm nay lễ hội được tổ chức quy mô, đầu tư khang trang nên mọi người trong đội tế lễ rất phấn khởi. “Chúng tôi đã chuẩn bị sính lễ và tập lại các nghi thức tế lễ từ nhiều tháng để bảo đảm lễ hội diễn ra trang trọng và tôn nghiêm”, bà Nguyễn Thị Thực nói.

Còn anh Nguyễn Tiến Dũng, người dân sinh sống tại quận Đống Đa cho biết, năm nào anh cũng đưa các con tham dự lễ hội. “Tôi đã tham gia lễ hội này khi còn nhỏ với nhiều ký ức đẹp. Tôi cũng muốn các con mình hiểu được ý nghĩa của lễ hội từ đó thêm tự hào về lịch sử dân tộc”, anh Nguyễn Tiến Dũng chia sẻ.

Lễ hội kỷ niệm 235 năm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa diễn ra từ ngày 14 đến 16-2 (tức ngày mùng 5 đến mùng 7 tháng Giêng năm Giáp Thìn) tại Công viên Văn hóa Đống Đa. Ngoài phần lễ, năm nay lễ hội có nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, trò chơi dân gian sôi nổi như: Thi đấu cờ người, cờ tướng, biểu diễn múa rối nước, chương trình ca múa nhạc tổng hợp... Năm nay, bên cạnh phần sử thi tái hiện lễ đăng quang, chiến thắng lẫy lừng của vua Quang Trung còn có thêm màn múa lân rồng để tăng thêm không khí tươi vui cho lễ hội.