Lễ hội Púng Híeng của người Dao tiền huyện Mộc Châu

Trình diễn Lễ hội Púng Híeng của người Dao tiền huyện Mộc Châu.

Púng Híeng là một nghi lễ lớn của dòng họ, cũng được coi là lễ hội lớn nhất trong cộng đồng người Dao tiền ở huyện Mộc Châu. Lễ hội Púng Híeng được một số dòng họ người Dao tiền duy trì theo hình thức truyền đời, tổ chức định kỳ 3-4 năm/lần, trong thời gian 4-6 ngày vào dịp Tết Nguyên đán.

Lễ hội bắt nguồn từ câu chuyện: “Ngày xưa, tổ tiên của những dòng họ Tặng, họ Bàn, họ Đặng ở Mộc Châu rất giàu có, năm nào cũng có mùa màng bội thu, cuộc sống sung túc. Họ cho rằng, có được cuộc sống như vậy là được thiên nhiên ưu đãi, các vị thần phù hộ. Chính bởi vậy, họ luôn sẵn sàng giúp đỡ bà con xung quanh. Đến dịp tết thì tổ chức ăn tết thật lớn và mời họ hàng, làng xóm đến chung vui, tạ ơn tổ tiên, thần linh và cầu cho năm mới làm ăn thêm thuận lợi”.

Mặc dù là nghi lễ của dòng họ nhưng Lễ hội Púng Híeng lại dành cho cả bản nên có ý nghĩa cố kết cộng đồng cao và trở thành một lễ hội chung của làng bản, ai cũng có quyền và trách nhiệm tham gia để cầu lộc, cầu may cho gia đình mình. Lễ hội mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, tạo sự gắn kết cộng đồng dân tộc, nhắc nhở thế hệ con cháu về đạo lý uống nước nhớ nguồn, răn dạy đạo lý làm người và mang nhiều giá trị về văn hóa, tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Dao.

Nghệ nhân thực hiện nghi lễ cúng khai hội.

Lễ hội được phục dựng, tái hiện đầy đủ các trình tự nghi lễ theo truyền thống, bao gồm: Lễ khai niên, lễ chào mừng các đấng siêu nhiên về dự hội, lễ cúng xuất binh (để xua đuổi mọi tà ma, quỷ dữ, quét sạch mọi điều xấu xa ra khỏi nhà, tống tiễn một năm cũ với những điều rủi ro, không may mắn), lễ cúng thu binh (đón những điều tốt đẹp theo năm mới vào nhà), nghi lễ tạ ơn, nghi lễ cầu mùa và lễ cúng thu niên kết thúc lễ hội. Các nghi lễ được tổ chức bởi trưởng họ và các thầy cúng giàu kinh nghiệm. Sau phần lễ là phần hội, các đội văn nghệ bản cùng các đại biểu cùng nhau hòa vào điệu múa chuông sôi động trong tiếng trống, chiêng rộn ràng.

Nghi lễ tống tiễn năm cũ.

Đông đảo nghệ nhân, già làng của các bản người Dao huyện Mộc Châu đến tham gia lễ hội.

Nam giới thực hiện nghi lễ nhảy múa tống tiễn năm cũ.

Nam nữ cùng tham gia phần hội.

Điệu múa chuông sôi động của lễ hội.

Trình diễn Lễ hội Púng Híeng của người Dao tiền Mộc Châu là hoạt động nằm trong Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Đây cũng là hoạt động thiết thực nhằm khơi dậy niềm tự hào về văn hóa của đồng bào các dân tộc, động viên, khuyến khích bà con tích cực giữ gìn, bảo tồn giá trị tốt đẹp của văn hóa truyền thống.

Tặng Đào, Huy Thành